سرطان پستان رایج‌ترین نوع سرطان در دنیاست و تقریبا از هر هشت زن، یک زن با بیماری سرطان پستان تشخیص داشته می‌شود. سرطان پستان در صورت تشخیصِ زودهنگام، شانس درمان خوبی دارد. به همین دلیل است که به زنان توصیه می‌شود چکاپ پستان را در بازه‌های زمانی مشخصی انجام دهند تا بتوانند آن را درمان کنند.
نشانه‌های سرطان پستان
سرطان پستان علائم زیادی دارد، اما اولین نشانه‌ی قابل‌توجه آن، عموما وجود توده یا سفت‌شدن بافت پستان است.
البته بیشتر توده‌های پستان سرطانی نیستند، با این حال بهتر است درباره‌ی آنها با دکتر مشورت شود.
در چه صورت باید به سراغ دکتر بروید؟
- تغییر در اندازه یا شکل یک یا هر دو پستان
- فرورفتگی پوست پستان
- قرمزی یا پیداشدن دانه در اطراف یا نوک پستان
- تغییر در شکل نوک پستان
- بیرون آمدن مایع بی‌رنگ یا خونابه از نوک پستان
- درد دائمی پستان یا زیربغل
با این‌حال ذکر این نکته ضروری‌ست که درد پستان اغلب نشانه‌ی سرطان پستان نیست.
دلایل سرطان پستان
دلایل اصلی سرطان پستان به درستی شناخته‌شده نیست، اما عوامل خاصی وجود دارند که خطر این بیماری را افزایش می‌دهند.
عوامل بروز سرطان پستان عبارتند از:
- سن- خطر ابتلا به سرطان پستان با بالارفتن سن زیاد می‌شود
- تاریخچه‌ی سرطان پستان در خانواده
- تشخیص پیشین سرطان پستان در بیمار
- داشتن اضافه‌وزن
- نوشیدن مشروبات الکلی
تشخیص سرطان پستان
برای تشخیص سرطان، پس از چکاپ پستان‌ها، ممکن است پزشک زنان ترجیح دهد بیمار را برای تست‌های بیشتر به یک متخصص سرطان پستان ارجاع دهد. این تست‌ها ماموگرافی یا نمونه‌برداری را شامل می‌شوند.
انواع سرطان پستان
انواع گوناگونی از این بیماری وجود دارد که در بخش‌های مختلف پستان رشد می‌کند. این بیماری اغلب به دو گونه تقسیم می‌شود:
- سرطان پستان غیر تهاجمی- این نوع سرطان پستان در مجراهای پستان یافت می‌شود و در بافت‌های بیرون از آن پخش نمی‌شود.
- سرطان پستان تهاجمی- این نوع سرطان که شایع‌ترین نوع سرطان پستان است، از دیواره‌ی مجرای شیر آغاز و به بافت‌های بیرونی گسترش می‌یابد.
نمونه‌های کم‌تر شایع این سرطان عبارتند از:
- سرطان پستان تهاجمی و غیرتهاجمی لوبولار
- سرطان پستان التهابی که قرمزی و تورم پستان را موجب می‌شود
غربالگری سرطان پستان
ماموگرافی، یعنی جایی که تصاویر اشعه‌ی ایکس از پستان گرفته می‌شود، دردسترس‌ترین و یکی از سریع‌ترین روش‌های کشف اولین نشانه‌های سرطان پستان است.
البته باید بدانید که این روش ممکن است نتواند برخی نمونه‌های بیماری را تشخیص دهد.
تست‌های ژنتیک نیز ممکن است برای برخی از بیماران دارای ریسک بالاتر از متوسط، به کار گرفته شود.
با بالا رفتن سن، تمام زنان ۵۰ تا ۷۰ ساله باید سالی یک بار برای ماموگرافی پستان‌های خود مراجعه کنند.
روش‌های درمانی سرطان پستان
درصورت تشخیص این بیماری در مراحل اولیه و پیش از پخش‌شدن آن در بخش‌های دیگر بدن، امکان درمان آن وجود دارد.
راه‌های ترکیبی درمان سرطان پستان عبارتند از:
- جراحی
- شیمی‌درمانی
- پرتو درمانی
جراحی معمولا اولین روش درمانی‌ست که پیش روی بیمار قرار می‌گیرد و با شیمی‌درمانی و پرتودرمانی دنبال می‌شود. گاه درمان‌های هورمونی نیز پیشنهاد می‌شوند.
نوع جراحی و درمان کاملا به نوع سرطان پستان بستگی دارد.
زندگی با سرطان پستان
تشخیص سرطان و مرحله‌ی آن و حتی روش درمان تاثیر بزرگی بر زندگی افراد می‌گذارد. چگونگی کنار آمدن بیماران با تشخیص و درمان، از فردی به فرد دیگر تفاوت می‌کند.
اما در هر حال روش‌های گوناگون و مفیدی برای گذراندن این روزهای دشوار وجود دارد:
- پشتیبانی و حمایت دوستان و خانواده
- در ارتباط‌بودن با گروه‌های بیماران مبتلا به سرطان
- خواندن درباره‌ی بیماری
- اختصاص دادن زمانی برای لذت‌بردن از زندگی و انجام کارهایی برای خود
از آن‌جایی که دلیل این بیماری هنوز به درستی شناخته‌شده نیست، تمام موارد پیشگیری‌کننده‌ی آن نیز مشخص نیستند.
اما افرادی که خطر ابتلای آنها به سرطان پستان زیاد است می‌توانند از برخی روش‌های درمانی موجود برای کاهش خطر استفاده کنند.
مطالعات انجام‌شده بر رابطه‌ی بین سرطان پستان و رژیم غذایی تاکید زیادی می‌کنند. افرادی که موارد زیر را رعایت می‌کنند، در معرض خطر کم‌تری قرار دارند:
- تلاش برای نگه‌داشتن وزن، در محدوده‌ی سلامت
- ورزش منظم
- به‌کارنبردن چربی‌های اشباع‌شده
- دوری از الکل
گفته شده که ورزش منظم می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را تا یک سوم کاهش دهد.
برای زنانی که در دوران یائسگی به سر می‌برند، نداشتن اضافه‌وزن اهمیت زیادی دارد. اضافه‌وزن و چاقی باعث ترشح استروژن بیشتر و درنتیجه افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان می‌شود.
دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان