ترمیم و بازسازی سینه بعد از درمان سرطان سینه
هدف از بازسازی سینه باز گرداندن سلامتی و اصلاح تغییرات ظاهری بدن است. بازسازی سینه اغلب پس از درمان سرطان سینه علل‌الخصوص مواقعی که به برداشتن کل سینه (عمل ماستکتومی) منتج میشود، انجام میشود. سرطان سینه شایع‌ترین سرطان در بانوان است که عموما در سن‌های بالا رخ میدهد. امروزه تشخیص و درمان به موقع و زودهنگام باعث شده که سرطان سینه تا حدود زیادی کنترل شود.
آمار جراحی سینه خانم‌ها در کشورمان به‌طور روزانه در حال افزایش است و با اطلاع‌رسانی درست، می‌توان به بیماران برای انتخاب روش مناسب درمان و بازسازی سینه کمک کرد.
بازسازی سینه | جراحی سینه | یازسازی پستان
بازسازی سینه چه مدت بعد از عمل جراحی اول قابل اجراست؟
بازسازی سینه بعد از ماستکتومی (Breast reconstruction after mastectomy) از نظر زمانی یا به‌طور همزمان با عمل جراحی اول انجام میشود که تابع شرایط خاصی است و بستگی به وضعیت بیمار، وسعت بیماری و مهارت جراح دارد یا بعد از گذشت زمان حداقل دو سال از عمل جراحی ماستکتومی که احتمال عود موضعی سرطان کمتر باشد و مراحل شیمی درمانی و پرتودرمانی فرد به اتمام رسیده باشد، انجام میشود.در مواردی که جراحی برداشتن سینه جهت پیشگیری از ابتلاء به سرطان سینه انجام میشود، توصیه میشود بصورت همزمان بازسازی سینه نیز انجام شود.
چه کسانی جراحی بازسازی پستان را انجام می دهند؟
عمل بازسازی سینه توسط جراحان فوق تخصص پستان و جراحان فوق تخصص پلاستیک قابل انجام است.
تعداد مراحل عمل بازسازی پستان
پزشک فوق تخصص پستان یا پلاستیک با توجه به فرم بدن بیمار، سن بیمار، شرایط روحی بیمار، درخواست حاملگی احتمالی بعدی، سابقه رادیوتراپی و بیماری‌های همزمان دیگر شما پیشنهاد خود را عنوان می‌کند و روش‌های ممکن و تعداد دفعات مورد نیاز را بمنظور بازسازی پستان شما ذکر می کند.
بازسازی پستان حداقل در دو مرحله انجام میشود. مرحله اول مرحله ی اصلی و طولانی است و تکرار مراحل بعد اکثراً مراحل کوتاه بوده و نیاز به بستری ندارد. درمرحله اصلی عمل چه در استفاده از پروتز چه در پیوندها اکثرا عمل بزرگ محسوب میشود و نیاز به حداقل دو روز بستری در بیمارستان مجهز دارد. بازسازی پستان معمولا یا از بافت خود بدن استفاده میشود مانند چربی اضافه پایین شکم و یا با استفاده از پروتز و یا هر دو انجام می‌پذیرد.
بازسازی سینه | بازسازی سینه بعد از سرطان
حالت کلی از روش های بازسازی پستان
روش TRAM درواقع همان پیوند چربی و عضله زیر شکم در ناحیه پستان برداشته شده است و علاوه بر ایجاد ظاهری طبیعی در فرم پستان همزمان از چربی زیر شکم خلاص می‌شوید و به دلیل کاهش دفع پیوند معمولا بدون نیاز به ترمیم است. درواقع روش TRAM بعد از رادیوتراپی هم قابل انجام است.
در روش پروتز در بازسازی همزمان و تاخیری پستان پروتز استفاده میشود. پروتز سینه افتادگی سینه طبیعی را ندارد و حالت ثابت بخود می‌گیرد حتی هنگام دراز کشیدن لذا با سینه مقابل همسان نیست درموارد اولیه بعلت وجود پوست کافی براحتی از پروتز میشود استفاده کرد. در موارد بازسازی تاخیری باید با expander یا تزریق چربی و یا تلفیق پیوند با پروتز کمبود پوست را جبران کرد. روش بازسازی سینه با پروتز گاها احتیاج به اصلاح در طول زمان دارد.
بازسازی سینه چگونه انجام میشود؟
به‌طور کلی بازسازی سینه برداشته شده به دو روش امکان پذیر است یا توسط عمل جراحی و قرار دادن پروتز سینه درمحل تخلیه شده انجام میشود یا توسط نسوج (بافت) سایر قسمت‌های بدن و جایگذاری آن در قسمت ماستکتومی شده و یا ترکیبی از هر دو روش قابل اجراست.
در افرادی که سینه برداشته شده رادیوتراپی نشده باشد و پوست کافی وجود داشته باشد می‌توان در یک مرحله پروتز گذاری و در مرحله دیگری که به فاصله حداقل شش ماه پس از جراحی پروتز سینه خواهد بود بازسازی نوک سینه را به انجام رساند. ولی اگر پوست باقیمانده کافی نباشد، لازم است ابتدا با گذاشتن وسیله گشاد کننده (کش دهنده) پوست (tissue expander) سایز مناسب را فراهم کرد و سپس در مرحله بعدی پروتز گذاری و سپس بازسازی نوک سینه را انجام داد.
در افرادی که سینه برداشته شده رادیوتراپی شده است به دلیل اینکه پوست سفت و خشک می‌باشد و خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده است حتماً لازم است که از نسوج سایر قسمت‌های بدن استفاده شود. این نسوج شامل فلپ‌های عضلانی- پوستی از ناحیه شکم (TRAM Flap) و یا عضله پشتی قفسه سینه است.
اگر سینه سمت مقابل بزرگ و یا افتاده باشد می‌توان همزمان عمل جراحی ماموپلاستی و یا ماستوپکسی یا بدون پروتز را برای سمت مقابل انجام داد. نکته مهم از نظر زیبایی ایجاد تناسب بین دو سینه است. باید تا حد امکان سایز دو سینه هماهنگ و به هم نزدیک باشد هر چند که تقارن کامل هیچگاه بوجود نمی‌آید.
آیا انجام عمل جراحی بازسازی سینه توصیه می شود؟
عمل بازسازی سینه در تمام خانم‌هایی که درمان سرطان کامل گردیده است حتماً توصیه میشود. در فرهنگ ما به دلیل محجوب بودن بیماران تعداد این عمل ها بسیار کم است. در حالی که در سایر کشورها بیشتر بیماران بعد از ماستکتومی تحت عمل جراحی ترمیمی قرار می‌گیرند و هماهنگی لازم بین بخش‌های سرطان و بخش‌های ترمیمی در بیمارستان‌ها وجود دارد. خانم‌هایی که بازسازی سینه را انجام می‌دهند نسبت به کسانی که دچار این عارضه شده‌اند از روحیه بسیار بالاتری برخوردارند و اعتماد به نفس خود را دوباره به دست می‌آورند، در حالی که اگر بازسازی سینه انجام نشود بسیاری از بیماران دچار مشکلات روحی و روانی، خانوادگی و گاهی مشکلات اجتماعی نیز خواهند شد.
در راستاي کاهش نگراني‌ها و مشکلات روحي بيماران سعي مي‌شود که در حين عمل جراحي از روش‌هايي استفاده شود که تا حد ممکن پستان بيمار حفظ شود و تا جايي که امکان دارد از برداشتن کل پستان اجتناب شود. بازسازي پستان يک عمل چندین مرحله اي است و با يک مرحله تکميل نمي‌شود: در مرحله اول خود پستان بازسازي مي‌شود ولي ترميم نوک پستان در مرحله اي ديگر انجام مي‌گيرد، همچنين در مواردي که پستان بازسازي شده شبيه پستان طرف مقابل نباشد در اين صورت بايد بعد از بازسازي پستان، سمت مقابل را نيزجراحي کرده و آن را مشابه طرف بازسازي شده نماييم.
رعایت نکات لازم بعد از بازسازی پستان
- اکثر عمل های باز سازی پستان با درد همراه هستند و نیاز به چند روز بستری و مراقبت در بیمارستان است.
- رژیم غذایی خاصی بعد از عمل بازسازی پستان توصیه نمی شود.
- جهت جلوگیری از عوارض در هر تکنیک بازسازی به دستورات پس از عمل مربوط به آن تکنیک با دقت عمل کنید.
- صبور باشید نتیجه عمل بازسازی پستان پس از مدتی و با گذشت زمان بسیار مورد توجه و پسند شما خواهد شد.
- اکثرا درن های بکاررفته چند روز باید بماند.
- حمام طبق نظر و تشخیص پزشک قابل انجام است.
دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان