برای مشاوره آنلاین در دایره سلامت
پرتو درمانی بهتر است یا شیمی درمانی
پرتو درمانی بهتر است یا شیمی درمانی
پرتودرمانی و شیمی‌درمانی (Radiation therapy or chemotherapy is better) هر دو روش‌هایی برای درمان بیماری سرطان هستند که پزشک با توجه به نوع سرطان، شرایط بیمار، وخامت بیماری و گسترش بیماری شیوه درمانی را تجویز خواهد کرد، اینکه پرتو درمانی بهتر است یا شیمی درمانی در تشخیص پزشک قرار دارد و نمی‌توان یکی را از دیگری بهتر دانست، زیرا شیوه درمانی پرتودرمانی و شیمی‌درمانی با هم متفاوت است و با توجه به شرایط بیمار و نوع سرطان از این شیوههای درمانی بصورت جداگانه و یا همراه با هم و یا با دیگر روش‌های درمانی بصورت ترکیبی استفاده می‌کنند. ما در این مقاله به این سؤال که پرتودرمانی بهتر است یا شیمی درمانی پاسخ می‌دهیم.
تفاوت پرتودرمانی و شیمی درمانی
برای پی بردن به اینکه پرتو درمانی بهتر است یا شیمی درمانی، متخصص بیماری سرطان، برای انتخاب شیوه درمانی عواملی همچون سن، سلامت جسمانی، نوع سرطان و مرحله بیماری سرطان را در نظر خواهد گرفت، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی هر دو با هدف مبارزه با بیماری سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما در موارد زیر با هم متفاوت هستند:
شیوه درمان
شیمی‌درمانی با تزریق و مصرف داروهای خاصی انجام می‌شود، در حالی که پرتودرمانی با تابش اشعه با دوز بالا انجام می‌شود
افزایش سن
افزایش سن سبب کاهش تولید کلاژن و الاستین می‌شود که به عنوان دو پروتئین اصلی برای استحکام و انعطاف پوست شناخته می‌شوند. این مسأله سبب می‌شود که پوست بتدریج استحکام خود را از دست بدهد و به طور طبیعی سبب بروز افتادگی سینه‌ها شود.
ناحیه درمان
در روش شیمی‌درمانی دارو از طریق خون سلول‌های سرطانی را در همه جای بدن تشخیص داده و درمان می‌کند، در روش پرتودرمانی اشعه با دوز بالا فقط به مناطقی که سلول سرطانی در آنجا مشاهده شده تابیده می‌شود
تاثیرگذاری
شیمی‌درمانی برای سرطان‌هایی که گسترده شده‌اند و پرتودرمانی برای تومور‌های موضعی مناسب‌تر هستند، شیمی‌درمانی برای سرطان‌هایی که نواحی مختلف پخش شده‌اند و پرتودرمانی برای سرطان‌هایی که محدود به یک ناحیه هستند تاثیرگذار هستند
هدف درمانی
شیمی‌درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و جلوگیری از رشد و تکثیر آنها است و پرتودرمانی برای از بین بردن سلول سرطانی و کوچک کردن تومور‌های سرطانی استفاده می‌شوند
عوارض
شیمی‌درمانی و پرتودرمانی هر دو از درمان‌های اصلی سرطان هستند اما نوع و شدت عوارض آنها با هم تفاوت دارد. در شیمی‌درمانی داروهای ضدسرطان وارد جریان خون می‌شوند و کل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بنابراین عوارض سیستمیک مانند ریزش مو، تهوع، استفراغ، کاهش گلبول‌های سفید (نوتروپنی)، خستگی شدید، زخم دهان و افزایش خطر عفونت شایع‌تر است. این روش به دلیل اثرگذاری سراسری، معمولاً عوارض بیشتری نسبت به پرتودرمانی دارد.
در مقابل، پرتودرمانی فقط ناحیه خاصی از بدن را هدف قرار می‌دهد و عوارض آن بیشتر موضعی هستند. این عوارض شامل قرمزی یا التهاب پوست، خستگی خفیف، خشکی یا درد در ناحیه تابش و در برخی موارد آسیب به بافت‌های اطراف است. هرچند پرتودرمانی معمولاً تحمل‌پذیرتر است، اما انتخاب روش مناسب به نوع و مرحله سرطان، وضعیت سلامت فرد و نظر متخصص آنکولوژی بستگی دارد. آگاهی از این تفاوت‌ها به بیماران کمک می‌کند با برنامه‌ریزی بهتر، روند درمان و مراقبت‌های پس از آن را مدیریت کنند.
تفاوت عوارض پرتودرمانی و شیمی درمانی
یکی از تفاوت‌های پرتودرمانی و شیمی‌درمانی عوارض جانبی این دو شیوه‌ی درمانی با یکدیگر است. در اینجا تفاوت عوارض میان این دو شیوه درمانی را بررسی کرده‌ایم:
عوارض پرتو درمانی
پرتودرمانی به عنوان یک درمان برای بیماری سرطان می‌تواند عوارض زیر را در پی داشته باشد:
- احتمال ایجاد تنگی نفس
- احتمال بروز مشکل در بلع
- احتمال بروز تهوع شدید و استفراغ
- احتمال بروز اسهال مکرر
- احتمال بروز مشکلات جنسی
- احتمال بروز مشکل در مثانه
- احتمال خونریزی در راست روده
عوارض شیمی درمانی
عوارض ایجاد شده بعد از شیمی‌درمانی به نوع داروی مصرفی بستگی دارد. اما بطور کلی احتمال بروز عوارض زیر بعد از شیمی‌درمانی وجود دارد:
- احساس خستگی غیرطبیعی
- ریزش شدید موی سر و بدن
- احتمال ایجاد کبودی بر روی بدن
- احتمال بروز عفونت به دلیل ضعف
- احتمال کم شدن تعداد گلبول‌های قرمز خون
- احتمال بروز تهوع و استفراغ مداوم
- کاهش شدید اشتها
- ابتلا به یبوست شدید
- ابتلا به اسهال مکرر
- بروز مشکلات عصبی مانند بی‌حسی
- خشک شدن شدید پوست
- کاهش میل جنسی
- بروز مشکلات باروری
- تغییر رنگ پوست بدن
- احساس درد شدید در بدن
مقایسه تاثیر شیمی درمانی و پرتودرمانی بر سرطان سینه
یکی از بیماری‌های شایع در میان زنان سرطان سینه است که متخصصان برای درمان این بیماری از شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی و یا بطور همزمان ترکیبی از هر دو استفاده می‌کنند. تاثیر این دو روش درمانی با توجه به شیوه درمانی آنها متفاوت عمل خواهد کرد:
تأثیر پرتودرمانی در درمان سرطان سینه
پرتودرمانی به عنوان یک روش درمانی متمرکز با اشعه دوز بالا است که فقط بر نواحی که تومورسرطانی مشاهده شده تابانده می‌شود، این اشعه‌ها بر ساختار DNA تومورها تاثیر می‌گذارند و علاوه‌بر جلوگیری از رشد و تکثیر آنها سبب مرگ سلول‌های سرطانی نیز می‌شوند. این روش درمانی تاثیرات دیگری نیز بر درکان سرطان سینه دارد، از این روش برای کوچک کردن تومور‌های سرطانی قبل از انجام جراحی سینه نیز استفاده می‌شود. از پرتودرمانی به عنوان روشی ترکیبی با دیگر روش‌های درمانی سرطان سینه استفاده می‌کنند. این روش درمانی تاثیرات زیر را بر درمان سرطان سینه دارد:
- از بین بردن سلول‌های سرطان سینه
- جلوگیری از بازگشت سرطان سینه
- جلوگیری از رشد و تکثیر سرطان سینه
- کوچک کردن سلول‌های سرطان سینه
- جلوگیری از گسترش سرطان سینه به بافت‌های مجاور
تأثیر شیمی درمانی در درمان سرطان سینه
شیمی‌درمانی یک درمان دارویی است که با تزریق و یا مصرف خوراکی دارو انجام می‌شود. این روش درمانی با وارد کردن دارو به جریان خون سلول‌های سرطانی در در نواحی مختلف بدن تحت تاثیر قرار می‌دهد. این روش درمانی تاثیرات زیر را بر سرطان سینه می‌گذارد:
- از بین بردن کلیه سلول‌های سرطان سینه
- جلوگیری از بازگشت دوباره سرطان سینه
- جلوگیری از تکثیر و رشد سلول‌های سرطان سینه
- کوچک کردن سلول‌های سرطان سینه قبل از جراحی
- جلوگیری از گسترش سلول‌های سرطانی به نواحی و بافت‌های مجاور سینه
تفاوت داروهای پرتودرمانی و شیمی درمانی
یکی دیگر از تفاوت‌های میان پرتودرمانی و شیمی‌درمانی داروهای مصرفی در این دو روش است، البته لازم به ذکر است در پرتودرمانی از داروی خاصی استفاده نمی‌شود و به 3 روش مختلف از مواد رادیواکتیو استفاده می‌کنند. در اینجا در خصوص تفاوت این دو روش درمانی توضیح داده شده است:
داروهای شیمی درمانی
شیمی‌درمانی به صورت خوراکی و تزریقی انجام می‌شود، با توجه به شرایط بیمار داروهای شیمیایی بصورت قرص یا کپسول خوراکی مصرف می‌شوند و یا داروها بصورت تزریق وارد رگها می‌شوند، داروهای شیمیایی در رگ‌های خونی گردش کرده و سلول‌های سرطانی را در هرجایی از بدن از بین می‌برند، پزشک متخصص براساس شرایط جسمی بیمار، میزان گسترش سرطان، محل تومور‌های سرطان، تهاجمی یا غیرتهاجمی بودن سرطان، سن بیمار، مرحله سرطان و اندازه تومور از داروهای مانند آدریامایسین، اپیروبیسین، سیکلوفسفامید، دوستاکسول، پکلیتاکسول، جمسیتابین، ناولبین و داکسیل استفاده می‌کند.
داروهای پرتو درمانی
پرتودرمانی به 3 روش داخلی، خارجی و سیستمیک انجام می‌شود.
روش خارجی: در این روش دستگاه از بیرون اشعه را با دوز تعیین شده به تومور‌های سرطانی می‌تاباند و سلول‌های سرطانی را از بین برده و یا کوچک می‌کند و از رشد و تکثیر آنها جلوگیری می‌کند.
روش داخلی: رادیوتراپی داخلی یا براکی تراپی روش است که منبع تابش اشعه در حالت جامد یا مایع در داخل بدن بیمار و نزدیک به تومور‌های سرطانی قرار داده می‌شود.
روش سیستمیک: در این روش درمانی مواد رادیواکتیو بصورت خوراکی یا تزریق وارد بدن بیمار می‌شود تا در سرتاسر بدن پخش شده و بر سلول‌های سرطانی تاثیر مستقیم بگذارند.
مقایسه هزینه شیمی درمانی و پرتودرمانی
هزینه درمان سرطان یکی از دغدغه‌های اصلی بیماران و خانواده‌هاست و انتخاب میان شیمی‌درمانی و پرتودرمانی معمولاً تحت تأثیر عوامل اقتصادی نیز قرار می‌گیرد. اگرچه بسیاری از بیمه‌ها بخشی از هزینه‌های درمانی را پوشش می‌دهند، اما همچنان تفاوت قابل توجهی میان این دو روش وجود دارد. عواملی مانند دستمزد پزشک، تعداد جلسات درمانی، داروهای تجویز شده، نوع بیمارستان (دولتی یا خصوصی)، مرحله و گستردگی سرطان، و نیاز به تجهیزات پیشرفته بر هزینه نهایی تأثیرگذار هستند. به طور کلی، پرتودرمانی به دلیل استفاده از دستگاه‌ها و فناوری‌های پیچیده تابش اشعه هزینه بیشتری دارد. در مقابل، شیمی‌درمانی اغلب مقرون‌به‌صرفه‌تر است، هرچند هزینه داروها و تعداد جلسات می‌تواند قیمت نهایی را افزایش دهد. در نهایت، انتخاب روش درمانی تنها بر اساس هزینه نباید انجام شود؛ بلکه شرایط بالینی بیمار، نوع و مرحله سرطان و نظر متخصص انکولوژی نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب بهترین گزینه درمانی دارند.
