تشخیص سرطان سینه به صورت گام به گام

اهمیت تشخیص سرطان سینه
بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد سرطان پستان

راه های تشخیص سرطان سینه به صورت گام به گام
تشخیص سرطان سینه (Breast Cancer Diagnosis) یک فرایند حیاتی و در عین حال پیچیده است که به روشهای مختلفی و طی مراحل گوناگونی انجام میشود. مهمترین روشهای تشخیص سرطان سینه عبارتند از:
تشخیص سرطان پستان در منزل (خودآزمایی سرطان سینه) (DCIS)
یکی از مراحل مقدماتی تشخیص سرطان سینه، خودآزمایی سرطان سینه است. در این روش، زنان باید به طور منظم سینههای خود را معاینه و بررسی کنند تا هر گونه توده یا برآمدگی در این ناحیه را تشخیص دهند. این کار باید به صورت منظم و ماهانه انجام شود.
بررسی تغییرات ظاهری یا لمسی در سینه یا زیربغل در منزل
یکی از روش های تشخیص سرطان پستان در منزل ( خودآزمایی سرطان پستان)، بررسی تغییرات ظاهری در سینه یا زیربغل است که به تشخیص زودهنگام سرطان سینه کمک می کند. معاینه شکل، رنگ و اندازه سینه در مقابل آینه به منظور تشخیص هرگونه تغییر و لمس و فشار دادن عمیق و سطحی سینه ها و زیر بغل از جمله اقداماتی هستند که می توانند در این روش به تشخیص توده و یا تغییر در ناحیه سینه کمک کنند.
آگاهی از سابقه خانوادگی سرطان سینه یا تخمدان
یکی از نکات مهم در تشخیص سرطان سینه در منزل، بررسی و آگاهی از سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان سینه یا سرطان تخمدان است. داشتن سابقه این بیماریها در بستگان نزدیک (مادر، خواهر، دختر یا حتی اقوام درجه اول پدری) میتواند احتمال ابتلا را افزایش دهد.
اگر فردی با چنین پیشینهای در خانواده متوجه علائم اولیه مانند توده یا تغییرات غیرعادی در پستان شود، باید در کوتاهترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کند. تشخیص زودهنگام میتواند روند درمان را آسانتر کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری نماید.
همچنین زنانی که سابقه خانوادگی ابتلا دارند، بهتر است اقدامات پیشگیرانهای را در نظر بگیرند؛ از جمله انجام غربالگریهای منظم، ماموگرافی دورهای، مشاوره ژنتیک و در برخی موارد حتی جراحیهای پیشگیرانه. این اقدامات میتوانند به کاهش چشمگیر خطر ابتلا کمک کنند.
بیشتر بخوانید: تست سرطان سينه در منزل
مراجعه به پزشک فلوشیپ فوق تخصصی پستان برای معاینه بالینی
مراجعه به پزشک فوق تخصصی پستان برای معاینه بالینی به منظور تشخیص سرطان سینه یکی از موثرترین و کاربردی ترین روش ها برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه است. پزشک فلوشیپ فوق تخصصی پستان به صورت تخصصی در این حوزه آموزش دیده است و با معاینه و بررسی دقیق پستان قادر است تودهها و تغییرات غیر طبیعی را شناسایی کند و با تجویز آزمایش های تشخیصی مناسب، بیماری سرطان سینه را در مراحل اولیه تشخیص دهد و روش درمانی مناسب را پیشنهاد دهد. پزشک فلوشیپ فوق تخصصی پستان با استفاده از دانش و تجربه خود تمامی تغییرات طبیعی و غیرطبیعی را بررسی می کند و با حداکثر دقت به تشخیص بیماری می پردازد.
ارائه توصیه های مناسب در مورد مراقبت های درمانی، روش های تشخیص و درمان و هم چنین علائم و نشانه های بیماری از دیگر مزایای مراجعه به یک پزشک فلوشیپ فوق تخصصی پستان ماهر و باتجربه است.
انجام تصویربرداری های اولیه تشخیصی سرطان پستان
تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی
ماموگرافی یک روش استاندارد و مؤثر در غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان سینه است که با استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین، تصاویر دقیق و با وضوح بالا از بافت سینه تهیه میکند. این روش قادر است حتی تغییرات کوچک مانند تودههای مشکوک، رسوبات کلسیم ریز (میکروکلسیفیکاسیونها) یا ناهنجاریهای ساختاری بافت سینه را پیش از بروز علائم بالینی شناسایی کند.
انجام ماموگرافی منظم بهویژه برای زنان بالای ۴۰ سال، افرادی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند یا دارای عوامل خطر بالا هستند، اهمیت ویژهای دارد. تشخیص زودهنگام از طریق ماموگرافی، شانس موفقیت درمان را افزایش داده و نیاز به روشهای درمانی تهاجمیتر را کاهش میدهد. غربالگری منظم و رعایت توصیههای پزشک متخصص، نقش کلیدی در کاهش مرگومیر ناشی از سرطان پستان ایفا میکند.
بیشتر بخوانید: ماموگرافی چیست؟
تشخیص سرطان پستان با سونوگرافی سینه
سونوگرافی سینه یکی از روشهای مهم تصویربرداری تشخیصی در ارزیابی سرطان پستان است که با استفاده از امواج صوتی، ساختار و بافتهای داخلی پستان را بررسی میکند. این روش اغلب به عنوان یک ابزار مکمل ماموگرافی به کار میرود و در تشخیص تودههای مشکوک یا ناهنجاریهای بافتی نقش مهمی دارد.
سونوگرافی بهویژه برای زنان جوان با بافت پستان متراکم یا افرادی که ماموگرافی آنها نتایج مبهمی داشته، بسیار مؤثر است. این روش میتواند به تمایز بین تودههای خوشخیم (مانند کیستها) و بدخیم کمک کند و مسیر نمونهبرداری (بیوپسی) را برای پزشک مشخص نماید. از مزایای سونوگرافی سینه میتوان به عدم استفاده از اشعه ایکس، ایمنی بالا و امکان استفاده در دوران بارداری یا شیردهی اشاره کرد. با این حال، سونوگرافی جایگزین کامل ماموگرافی نیست و باید تحت نظر پزشک متخصص و همراه با سایر روشهای غربالگری به کار رود.
بیشتر بخوانید: سونوگرافی سینه
تشخیص سرطان سینه با MRI پستان

بررسی دقیقتر تشخیصی سرطان پستان با بیوپسی و نمونهبرداری
زمانی که در تصویربرداریهایی مانند ماموگرافی، سونوگرافی یا امآرآی ناحیهای مشکوک مشاهده شود، پزشک برای اطمینان از ماهیت بافت، بیوپسی را توصیه میکند. در این روش، با استفاده از سوزن مخصوص یا برش کوچک جراحی، بخش کوچکی از بافت مشکوک سینه برداشته و به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال میشود. پاتولوژیست با بررسی میکروسکوپی سلولها میتواند مشخص کند که بافت مورد نظر سرطانی، پیشسرطانی یا خوشخیم است.
بیوپسی نه تنها وجود سرطان را تأیید یا رد میکند، بلکه نوع تومور، درجه بدخیمی و ویژگیهای بیولوژیکی آن را نیز تعیین مینماید. این اطلاعات برای انتخاب بهترین روش درمانی مانند جراحی، شیمیدرمانی یا هورموندرمانی ضروری است. انجام بیوپسی با تکنیکهای مدرن معمولاً کمتهاجمی، سریع و با حداقل درد و عوارض جانبی همراه است.
بیشتر بخوانید: بیوپسی سینه
بررسی وضعیت بیومارکرها و گیرندههای هورمونی و پروتئینی برای تعیین نوع سرطان و تصمیم گیری درمانی
تست گیرنده استروژن (ER)
تست گیرنده پروژسترون (PR)
تست گیرنده پروژسترون یکی دیگر از روش های تشخیص سرطان سینه است که می تواند در انتخاب روش درمانی مناسب کمک کننده باشد. تست گیرنده پروژسترون به منظور تعیین حضور گیرندههای پروژسترون در سلول های سرطان پستان انجام می شود. اگر سلولهای سرطانی سینه دارای گیرندههای پروژسترون باشند PR+ معمولا از هورمون درمانی برای درمان استفاده می شود. تست گیرنده پروژسترون بر روی نمونه ای که در حین نمونه برداری جدا می شود انجام می شود. این نمونه در آزمایشگاه و با استفاده از روش های همچون ایمونوهیستوشیمی (IHC) برای تشخیص پروتئین های پروژسترون مورد بررسی قرار می گیرد.
تست HER2
بررسی شاخص تکثیر سلولی Ki-67
شاخص تکثیر سلولی Ki-67 یکی از نشانگرهای زیستی مهم در ارزیابی رفتار تومورهای پستان است. این شاخص میزان تقسیم و تکثیر سلولهای سرطانی را نشان میدهد و به پزشکان کمک میکند تا شدت تهاجمی بودن سرطان سینه و سرعت پیشرفت آن را بهتر درک کنند. در نمونهبرداری بافتی (بیوپسی)، درصد بیان Ki-67 اندازهگیری میشود؛ به طوری که مقادیر پایین معمولاً به رشد آهستهتر تومور و پیشآگهی بهتر اشاره دارد، در حالی که مقادیر بالا نشاندهنده سرعت بالای تکثیر سلولی و احتمال پیشرفت سریعتر بیماری است.
اهمیت Ki-67 تنها به تشخیص محدود نمیشود، بلکه در انتخاب روشهای درمانی شخصیسازیشده نیز نقش کلیدی دارد. به عنوان مثال، بیمارانی با شاخص Ki-67 بالا ممکن است به درمانهای سیستمیک مانند شیمیدرمانی یا هورموندرمانی تهاجمیتر نیاز داشته باشند. از سوی دیگر، در بیماران با Ki-67 پایین، درمانهای ملایمتر میتواند کفایت کند. بر اساس آخرین مطالعات علمی تا سال 2025، ارزیابی Ki-67 همراه با سایر نشانگرهای مولکولی (مانند گیرندههای هورمونی و HER2) میتواند بهطور قابل توجهی در پیشبینی پاسخ به درمان و کاهش احتمال عود سرطان سینه مؤثر باشد.
تشخیص سرطان سینه با آزمایشهای خون
انجام تستهای ژنتیکی (در موارد خاص)
تست (BRCA1 / BRCA2) در صورت سابقه خانوادگی قوی یا سرطان همزمان هر دو پستان
تست PALB2 و سایر ژنهای مرتبط
تست PALB2 و بررسی سایر ژنهای مرتبط، یکی از روشهای مهم در تستهای ژنتیکی سرطان سینه است که به شناسایی جهشهای ارثی کمک میکند. جهش در ژن PALB2 باعث اختلال در ترمیم DNA میشود و خطر ابتلا به سرطان سینه را بهطور قابل توجهی افزایش میدهد. تحقیقات نشان دادهاند که زنانی که حامل این جهش هستند، نسبت به جمعیت عمومی ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند.
این تست معمولاً در افرادی انجام میشود که سابقه خانوادگی سرطان سینه یا تخمدان دارند، یا یکی از اعضای نزدیک خانواده آنها دارای جهش ژنتیکی شناختهشده است. علاوه بر PALB2، ژنهای دیگری مانند BRCA1، BRCA2، TP53 و CHEK2 نیز در این آزمایشها مورد بررسی قرار میگیرند.
هدف اصلی انجام این آزمایشها، شناسایی افراد پرخطر و برنامهریزی برای اقدامات پیشگیرانه است. در صورت شناسایی جهش، پزشک ممکن است راهکارهایی مانند غربالگریهای زودهنگام و مکرر، داروهای پیشگیرانه یا حتی جراحیهای کاهشدهنده خطر را توصیه کند.
بنابراین، تستهای ژنتیکی نه تنها در تشخیص زودهنگام سرطان سینه اهمیت دارند، بلکه میتوانند در تصمیمگیریهای درمانی و پیشگیرانه نیز نقش کلیدی ایفا کنند.
بیشتر بخوانید: غربالگری سرطان سینه

بررسی ژنومیک برای انتخاب درمان مناسب (بعد از تأیید سرطان و نیاز به تصمیمگیری درمانی)
بررسی ژنومیک با هدف تشخیص و شناسایی تغییرات ژنتیکی، جهشها و ناهنجاری های ژنتیکی در سلول های سرطانی انجام می شود و تاثیر زیادی در انتخاب بهترین روش درمانی دارد. این روش درمانی هدفمند در مقایسه با روش های سنتی بسیار کارآمدتر است.
آزمایش ژنومیک پیشرفته
انکوتایپ (Oncotype DX)
ماماپرینت (Mammaprint)
بلوپرینت (Blueprint)
آزمایش Breast Cancer Index (BCI)
Prosigna
راه های تشخیص سرطان پستان در شرایط ویژه
روشهای تصویربرداری و بیوپسی خاص در دوران بارداری و شیردهی
تشخیص و درمان سرطان سینه در دوران بارداری و شیردهی از حساسیت زیادی برخوردار است و با استفاده از روش های خاصی باید انجام شود تا هم سلامتی مادر و هم سلامتی جنین به خطر نیفتد.
در دوران بارداری و شیردهی، سونوگرافی و ام آر آی به عنوان ایمن ترین و کم خطرترین روش های تصویربرداری برای تشخیص سرطان سینه سناخته می شوند. با توجه به اینکه ماموگرافی با استفاده از اشعه ایکس انجام می شود لازم است از این روش در موارد خاص و تنها با مشورت پزشک استفاده شود چرا که ممکن است برای جنین خطرناک باشد. بیوپسی سینه در دوران بارداری و شیردهی معمولا خطری برای خانم ها ندارد و در مواردی که نیاز به تشخیص قطعی هست از این روش استفاده می شود.
راه های تشخیص سرطان پستان متاستاتیک
سرطان پستان متاستاتیک به سرطان سینه در مرحله پیشرفته گفته می شود که به سایر قسمت های بدن گسترش پیدا کرده است. برای تشخیص سرطان پستان متاستاتیک معمولا از روش های مختلف همچون FES-PET، روشهای تصویربرداری پیشرفته و همچنین بیوسی و آزمایشات خون استفاده میشود. سرطان پستان متاستاتیک به سرطان سینه در مرحله پیشرفته گفته می شود که به سایر قسمت های بدن گسترش پیدا کرده است. برای تشخیص سرطان پستان متاستاتیک معمولاً از روشهای مختلف همچون FES-PET، روشهای تصویربرداری پیشرفته و هم چنین بیوسی و آزمایشات خون استفاده می شود.
بیشتر بخوانید: متاستاز سرطان سینه

روش های مدرن تشخیص سرطان سینه
تشخیص سرطان پستان با تصویربرداری مولکولی
تشخیص سرطان سینه با رادیومیکس
ماموگرافی با کنتراست
توصیه های بالینی تشخیص سرطان پستان بر اساس NCCN 2025
سخن آخر
تشخیص زودهنگام و دقیق سرطان سینه نقش مهمی در درمان و پیشگیری از پیشرفت بیماری دارد. تشخیص سرطان سینه طی مراحل مختلفی همچون معاینه فیزیکی توسط خود بیمار، معاینه دقیق توسط پزشک، آزمایش و تصویربرداری و در نهایت نمونه برداری انجام می شود. برای تشخیص سرطان سینه از روش های مختلفی استفاده می شود که بسته به شرایط بیمار و میزان پیشرفت بیماری انتخاب می شوند. دکتر علی حجت به عنوان فلوشیپ فوق تخصصی جراحی بیماری های پستان با ارائه مشاوره های دقیق و شخصی سازی شده متناسب با نیاز و شرایط هر بیمار اقدام به تشخیص دقیق و زودهنگام بیماری با استفاده از روش های مناسب می کنند تا بهترین و مناسب ترین روش درمانی را برای بیمار انتخاب کنند.
سؤالات متداول در مورد تشخیص سرطان سینه
آیا سرطان سینه را میتوان در خانه تشخیص داد؟
پس از مراجعه به پزشک اولین اقدام تشخیصی پزشک چه روشی است؟
آیا سن روی روش تشخیصی سرطان پستان اثر دارد؟
با چه روشی میتوان توده های خوش خیم و بدخیم پستان را از هم تشخیص داد؟
برای تشخیص توده های خوش خیم و بدخیم سرطان سینه می توان از روش های تصویربرداری مختلفی همچون ماموگرافی، سونوگرافی، MRI، بیوپسی یا نمونه برداری سینه و آزمایشات ژنتیکی استفاده کرد.