آیا می دانید علت سرطان سینه چیست؟
سرطان پستان یا همان سرطان سینه (Breast cancer) اولین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان است از این رو شناختن علائم و علت سرطان سینه زنان بسیار ضروری است. علت سرطان سینه ممکن است گوناگون باشد اما با رعایت بعضی رفتارهای صحیح اجتماعی میتوان از بروز سرطان سینه جلوگیری کرد. سالانه بیش از ۱۰ هزار نفر در ایران به سرطان سینه مبتلا می‌شوند و هر سال ۵ درصد به این آمار افزوده می‌شود. خوشبختانه میزان مرگ و میر ناشی از سرطان سینه در سال‌های اخیر کمی‌کاهش یافته‌است. این امر می‌تواند به دلیل آگاهی بیشتر و غربالگری برای این نوع سرطان، و همچنین توسعه شیوه های درمانی بهتر باشد.
سرطان سینه اختلالی است که طی آن سلول‌های بافت پستان تغییر می‌کنند (یا جهش می‌یابند) و به تولید مثل ادامه می‌دهند. این سلول‌های غیرطبیعی به طور کلی برای تشکیل تومور به هم می‌چسبند. تومور سرطانی (یا بدخیم) زمانی است که این سلول‌های غیرطبیعی به سایر قسمت‌های سینه نفوذ می‌کنند یا وقتی که از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی (شبکه‌ای از عروق و گره‌های بدن که نقش مهمی در مبارزه با عفونت ایفا می‌کند) به قسمت‌های دیگر بدن توسعه می‌یابند (یا متاستاز).
سرطان سینه زنان | علائم سرطان سینه | علت سرطان سینه
سرطان سینه از کجا شروع می‌شود؟
سرطان سینه معمولا در غدد تولید شیر پستان (لوبول‌ها) یا مجاری لوله‌ای شکل که شیر را از لوبول به نوک پستان انتقال می‌دهند، شروع می‌شود. کمتر پیش می‌آید که سرطان در بافت همبند چرب و فیبری سینه آغاز شود.
موارد جدید ابتلا به سرطان سینه حدود ۱۰۰ بار در زنان بیشتر از مردان است، اما بله، مردان نیز می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. سرطان سینه در مردان نادر است، اما هر کسی که دارای بافت پستان است، می‌تواند به سرطان سینه مبتلا شود.
علت سرطان سینه چیست؟
سرطان سینه ناشی از جهش ژنتیکی در DNA سلول‌های سرطانی است وعملکردهای خاص و مشخصی را که تقسیم و رشد سلولی را کنترل می‌کنند از کار می‌اندازد. اینکه چه‌طور یا به چه دلیل این آسیب رخ می‌دهد، به طور کامل مشخص نشده‌است. برخی جهش‌ها ممکن است به طور تصادفی در طول زمان رخ بدهند، در حالی که سایر جهش‌ها ارثی هستند یا ممکن است در نتیجه‌ی اثرات محیطی یا عوامل مرتبط با سبک زندگی باشند.
غالباً سرطان‌های سینه در خانم‌های بالای ۵۰ سال رخ می‌دهند، اما دلیل اینکه که چرا بعضی از خانم‌هایی که دارای فاکتور و مشخصه خطر نیستند به سرطان سینه مبتلا می‌شوند و بعضی دیگر از زنانی که دارای فاکتور خطر هستند؛ دچار این بیماری نمی‌شوند، مشخص نیست.
برخی از ریسک‌های سرطان سینه ممکن است قابل پیشگیری باشند. البته، شما نمی‌توانید هر متغیری را که ممکن است بر روی میزان ریسک در شما تاثیر می‌گذارد، کنترل کنید. در اینجا عوامل خطر اصلی سرطان سینه را می‌بینید:
۱. سن و جنسیت
اگر شما یک زن هستید و کم کم سن‌تان بالا می‌رود، ممکن است در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار بگیرید. خطر ابتلا به سرطان پستان پس از ۴۰ سالگی افزایش می‌یابد و در ۷۰ سالگی زنان در بیش‌ترین میزان خود قرار دارد.
۲. سابقه‌ی خانوادگی
ابتلای یکی از افراد نزدیک شما به سرطان سینه خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. خطر ابتلا به سرطان سینه در زنانی که مادر، خواهر یا دخترشان به سرطان سینه مبتلا بوده‌است تقریبا دو برابر است و اگر دو یا بیشتر از دو تن از اعضای درجه‌ی یک خانواده‌‌ی او به سرطان سینه مبتلا بوده‌است، احتمال ابتلا در او به سه برابر افزایش می‌یابد.
۳. سرطان سینه در اثر جهش ژنی
به نظر می‌رسد تا ۱۰ درصد از همه‌ی سرطان‌های سینه ارثی هستند و بسیاری از این موارد به علت نقص در یک یا چند ژن، به ویژه BRCA۱ یا BRCA۲ رخ می‌دهند. (دانشمندان همچنین در حال بررسی چندین جهش ژنی هستند.) در ایالات متحده، جهش‌های BRCA۱ و BRCA۲ در زنان یهودی با اصل و نسب اروپای شرقی شایع‌تر هستند. داشتن این ژن‌های معیوب به این معنی نیست که به سرطان سینه مبتلا خواهید شد، بلکه احتمال بروز آن در شما بیشتر است: برای مثال خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان با یک جهش ژن BRCA۱ ممکن است بیشتر از ۵۵ تا ۶۵ درصد باشد در مقایسه با میانگین ۱۲ درصد.
۴. تغييرات و اختلالات پستان
خطر ابتلا به سرطان سینه زنان با بافت متراکم پستان یا با سابقه‌ی شخصی داشتن تومورهای پستان، ابتلا به سرطان سینه در گذشته یا برخی از اختلالات غیر سرطانی، بیشتر از زنانی است که این اختلالات را ندارند و نداشته‌اند.
۵. نژاد / قومیت
احتمال بروز سرطان سینه در زنان سفید پوست در مقایسه با زنان آسیایی، اسپانیایی و آفریقایی تبار بیشتر است. اما زنان آفریقایی آمریکایی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند و زنان اسپانیایی آمریکای لاتین هم بیشتر از زنان سفید پوست در اثر ابتلا به سرطان سینه جان خود را از دست می‌دهند.
۶. هورمون‌ها
زنانی که دوره‌ی اولیه قاعدگی در آن‌ها زود آغاز شده‌است (از قبل از ۱۲ سالگی) یا کسانی که دیر به یائسگی می‌رسند (بعد از ۵۵ سالگی) بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند. دانشمندان معتقدند که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض استروژن (هورمون زنانه) ممکن است یک فاکتور خطر باشد، زیرا استروژن باعث رشد سلول‌های پستان می‌شود. به همین ترتیب، به نظر می‌رسد که استفاده از هورمون درمانی پس از یائسگی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
قرص‌های جلوگیری از بارداری با افزایش اندکی در میزان خطر سرطان سینه در مقایسه با زنانی که هرگز از روش‌های جلوگیری هورمون استفاده نکرده‌اند، ارتباط داده شده‌است. اما این خطر موقت است: بیش از ۱۰ سال پس از توقف مصرف قرص، خطر سرطان سینه در زنان به میزان میانگین می‌رسد.
۷. وزن
احتمال بروز سرطان سینه در زنان دارای اضافه وزن و چاق پس از یائسگی بیشتر است. علت دقیق چنین چیزی روشن نیست، اما ممکن است به دلیل سطوح بالاتر استروژن تولیدشده توسط سلول‌های چربی پس از یائسگی باشد. اضافه وزن نیز سبب افزایش سطح انسولین خون می‌شود که ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را تحت تاثیر قرار دهد.
۸. مصرف الکل
مطالعات نشان می‌دهند زنانی که دو یا چند نوشیدنی الکل به طور روزانه مصرف می‌کنند یک و نیم برابر بیشتر از افرادی که نوشیدنی الکلی مصرف نمی‌کنند در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. خطر ابتلا به این بیماری با مصرف بیشتر الکل افزایش می‌یابد. در عین حال ثابت شده‌است که الکل خطر ابتلا به سرطان‌های دیگر را نیز افزایش می‌دهد. به همین دلیل، انجمن سرطان آمریکا (ACS) عدم مصرف نوشیدنی‌های الکلی را توصیه می‌کند.
۹. قرار گرفتن در معرض اشعه
خطر ابتلا به سرطان سینه در خانم‌ها ممکن است بالاتر از حد نرمال باشد، اگر در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه و به دلیل یک بیماری دیگر در زمان کودکی یا جوانی اشعه دریافت کرده باشند.
۱۰. سابقه‌ی بارداری
نداشتن فرزند یا داشتن فرزند اول پس از ۳۰ سالگی، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
۱۱. قرار گرفتن در معرض DES
زناني كه چندين دهه قبل از داروهاي دی‌اتیل‌استیل بسترول براي جلوگيري از سقط جنين استفاده کردند و همچنين دختران‌شان با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان روبرو شدند. مصرف این دارو در حال حاضر ممنوع اعلام شده‌است.
دانشمندان در حال انجام تحقیق بر روی عوامل دیگر هستند برای تعیین اینکه چه نقشی (در صورتی که اصلا نقشی داشته باشند) می‌توانند در توسعه‌ی سرطان سینه داشته باشند. شواهد کافی وجود ندارد که نشان دهد آیا برای مثال سیگار کشیدن، چربی موجود در رژیم غذایی یا قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی، موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه می‌شود یا خیر، زیرا نتایج مطالعه تا به امروز چندان روشن نیستند.
دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان