لنف نود یک بیماری جدی است؟

لنف نود چیست؟

غدد لنفاوی یا لنف نود معمولا در نتیجه عفونت ناشی از باکتری یا ویروس متورم می‌شوند. به طور کلی می‌توان گفت، این تورم به ندرت در اثر سرطان ایجاد شود. غدد لنفاوی در توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها نقش اساسی دارند. آنها به عنوان فیلتر، در به دام انداختن ویروس‌ها، باکتری‌ها و سایر مهاجم‌ها عمل می‌کنند تا نتوانند سایر قسمت‌های بدن را آلوده کنند.

نقاطی از بدن که ممکن است در آنها متوجه گره های لنفاوی (Lymph nodes) متورم شوید گردن، زیر چانه، زیر بغل و کشاله ران است. در بعضی موارد، گذر زمان و کمپرس گرم ممکن است تنها چیزی باشد که برای درمان گره‌های لنفاوی متورم نیاز دارید.

علائم لنف نود

هنگامی که گره های لنفاوی متورم می شود ممکن است متوجه علایم زیر شوید:

• حساسیت و درد در غدد لنفاوی
• علائم تنفسی فوقانی مانند آبریزش بینی، تب و گلودرد
• تورم اندام به مدتی طولانی میتواند نشان دهنده انسداد سیستم لنفاوی باشد
• تورم که ممکن است اندازه نخود یا لوبیا یا حتی بزرگتر باشد (تورم غدد لنفاوی بیشتر از 2 سانتی‌متر طبیعی نیست).

بسته به علت تورم غدد لنفاوی علائم و نشانه های دیگری شامل موارد زیر است:

آبریزش بینی، گلودرد، تب، عرق شبانه و سایر نشانه‌های عفونت تنفسی فوقانی تورم عمومی غدد لنفاوی در بدن که ممکن است نشان دهنده عفونت یا اختلال در سیستم ایمنی بدن، مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید HIV  یا مونونوکلئوز باشد.

گره های سخت یا ثابت، که رشد سریعی دارند و نشان دهنده سرطان یا لنفوم احتمالی است.

در صورت مواجهه رد غدد لنفاوی خود با علائم زیر مواجه شدید به پزشک مراجعه کنید:

• بدون هیچ دلیل واضحی بزرگ شده‌اند
• علائم دو تا چهار هفته طول کشیده و رفع نشده
• با وارد کردن فشار حرکت نکنند
• همراه با تب مداوم، تعریق شبانه یا کاهش وزن غیر طبیعی
• در صورت مشکل در بلع یا نفس کشیدن

علت به وجود آمدن لنف نود

از آنجایی که غدد لنفاوی در پاسخ ایمنی بدن نقش دارند ، علل بالقوه بزرگ شدن غدد لنفاوی شامل طیف وسیعی از عفونت‌ها، بیماری‌های التهابی و بدخیمی‌ها است. غدد لنفاوی ترکیبی از انواع مختلف سلول‌های سیستم ایمنی بدن وجود دارد. این سلول‌های تخصصی با عبور از بدن مایع لنفاوی را فیلتر و با از بین بردن مهاجمان از بدن محافظت می‌کنند.

شایع ترین علت تورم غدد لنفاوی یک عفونت به ویژه یک ویروس مانند سرماخوردگی است. سایر دلایل احتمالی غدد لنفاوی متورم شامل موارد زیر است:

• سرخک
• عفونت گوش
• دندان آلوده (آبسه)
• مونونوکلئوز
• عفونت های پوستی یا زخم مانند سلولیت
• ویروس نقص ایمنی انسان (ویروس HIV)
• عفونت های غیر معمول
• سل
• برخی عفونت‌های مقاربتی مانند سفلیس
• توکسوپلاسموز
• اختلالات سیستم ایمنی
• لوپوس (یک بیماری التهابی مزمن است که مفاصل، پوست، کلیه ها، سلول‌های خونی، قلب و ریه‌ها را هدف قرار می دهد) ورم مفاصل
• روماتوئید (یک بیماری التهابی مزمن که بافتی را که مفاصل را درگیر می کند)
• لنفوم (سرطانی که از سیستم لنفاوی سرچشمه می‌گیرد)
• لوسمی (سرطان بافت خون ساز بدن، از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی) سایر سرطان‌هایی که به غدد لنفاوی گسترش یافته اند

سایر علل احتمالی اما نادر شامل برخی از داروهای خاص مانند داروی ضد تشنج فنی توئین (دیلانتین) و داروهای پیشگیرانه برای مالاریا است.

لنف نود چیست | انواع لنف نود

غدد لنفاوی با گلبول‌های سفید پر شده و مایع لنفاوی را که از قسمت‌های  مختلف بدن می آید فیلتر می‌کنند. آنها با عفونت‌ها مبارزه می‌کنند. تفاوت انواع لنف، درمحل قرار گیری آنها است. گره‌های لنفاوی که جلوی گردن قرار دارند، بینی، گلو و پایین صورت را تخلیه می‌کنند. گره‌های پشت گردن، پوست سر را تخلیه می‌کنند.

گره‌های زیر بغل، بازوها و قسمت فوقانی سینه را تخلیه می‌کنند. گره های کشاله ران که پاها و قسمت‌های تحتانی معده را تخلیه می‌کنند.

غالباً غدد لنفاوی متورم به جایی که مشکل وجود دارد نزدیک خواهد بود. هنگامی که دچار گلودرد هستی ممکن است غدد لنفاوی در گردن متورم شود. زنانی که سرطان سینه دارند ممکن است غده‌های لنفاوی متورم در زیر بغل خود را مشاهده کنند.

اندازه طبیعی لنف نود

افزایش اندازه یک یا چند غده لنفاوی بیشتر در گردن زیر بغل یا کشاله ران دیده می‌شوند. گره‌های معمولی معمولاً کمتر از ½ اینچ (12 میلی متر) هستند که اندازه یک نخود یا لوبیای پخته است.

لنف نود نرمال

بیشتر از 600 غدد لنفاوی به شمایل کلیه کوچک در نقاط مختلف بدن وجود دارد. لنف نرمال همه غدد لنفاوی بدن هستند که به صورت طبیعی کار خود را انجام می‌دهند و اندازه آنها به اندازه یک نخود یا لوبیا است و به راحتی در ناحیه گردن، زیر بغل و کشاله ران حس می شوند.

راههای جلوگیری از لنف نود

تنها راه پیشگیری از تورم غدد لنفاوی سالم زندگی کردن و دوری از آلودگی‌ها است چرا که تورم غدد لنفاوی در اثر عوامل دیگری از جمله عفونت‌ها ایجاد می شود و خود به تنهایی یک بیماری نیست و تنها روش جلوگیری از آن جلوگیری از علل ایجاد آن است.

تقویت سیستم ایمنی بدن، پیشگیری از عفونت ها، دوری از استرس، احتناب از مصرف دخانیات و الکل، مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم و …. از راه های پیشگیری از ابتلا شدن به لنف نود است.

عوارض ناشی از لنف نود

اگر عفونت عامل تورم غدد لنفاوی باشد و درمان نشود ممکن است آبسه تشکیل شود. آبسه‌ها مجموعه چرک ناشی از عفونت‌ها هستند. چرک حاوی مایعات، گلبول‌های سفید خون، بافت مرده و باکتری‌ها یا مهاجمان دیگر است. آبسه ممکن است نیاز به درمان آنتی بیوتیکی داشته باشد.

گاهی سلول‌های سرطانی از طریق جریان خون حرکت می‌کنند و به غدد لنفاوی وارد می‌شوند یا حتی از همان جا شروع می‌شوند.

در موارد دیگر گره لنفاوی ممکن است بسیار بزرگ شود و سایر ساختارهای اطراف بدن را تحت فشار قرار دهد. این موضوع می‌تواند یک مشکل جدی و ناتوان کننده باشد که ممکن است نیاز به مراقبت فوری پزشکی یا جراحی داشته باشد. به عنوان مثال غدد لنفاوی زیر بغل میتواند رگ‌های خونی و اعصاب مورد نیاز بازو را فشرده کند.

یک غده لنفاوی بزرگ شده در داخل شکم ممکن است روده ها را فشرده کرده و باعث انسداد روده‌ها شود.

روش های تشخیص لنف نود

افراد می‌توانند با فشار ملایم اطراف ناحیه مانند قسمت گردن متوجه گره‌های لنفاوی متورم شوند. گره‌های لنفاوی متورم مانند برجستگی‌های نرم و گرد احساس می‌شوند و ممکن است اندازه آنها یک نخود یا انگور باشد. آنها ممکن است به لمس حساس باشند که نشان دهنده التهاب است. در بعضی موارد غدد لنفاوی نیز بزرگتر از حد معمول به نظر می رسد.

گره‌های لنفاوی در دو طرف بدن به صورت موازی ظاهر می‌شوند. افراد می‌توانند گره‌ها را از هر طرف بررسی کرده و آنها را با یکدیگر مقایسه کنند. اگر یک طرف بزرگتر از طرف دیگر باشد احتمالاً نشان دهنده تورم است. بسیاری از مبتلایان به تورم در حین انجام حرکات ناگهانی درد را تجربه می‌کنند. چنین حرکاتی شامل چرخش شدید گردن، لرزش سر یا خوردن غذاهایی است که جویدن آنها دشوار است.

پزشک اغلب می تواند با انجام معاینه جسمی با تمرکز روی منطقه آسیب دیده و با بحث در مورد علائم و سابقه پزشکی، علت تورم غدد لنفاوی را تشخیص دهد. با این حال ممکن است آزمایش های پزشکی را برای تعیین علت تورم تجویز کند. این آزمایشات ممکن است شامل یک آزمایش معمول خون باشد تا به دنبال علائم عفونت باشد.

آزمایشات تصویربرداری می تواند به پزشک کمک کند تا گره‌های لنفاوی و ساختارهای اطراف بدن را از نزدیک بررسی کند. آزمایشات تصویربرداری شامل سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI است.

اگر تورم چند هفته ادامه یابد یا فرد علائم هشدار دهنده دیگری داشته باشد پزشک ممکن است بیوپسی غدد لنفاوی را توصیه کند. در طی این روش، پزشک ناحیه را بی حس می کند یک برش کوچک درست و قسمتی از بافت غدد لنفاوی را خارج می کند تا برای معاینه تحت میکروسکوپ به آزمایشگاه ارسال شود.

آیا ماموگرافی برای تشخیص علت بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل میتواند مناسب باشد؟

همانطور که در مقالات قبلی در مورد ماموگرافی اشاره کردیم، ماموگرافی می‌تواند روش بسیار خوبی برای بررسی پستان و علت بزرگ شدن آن باشد اما در مورد خود غدد لنفاوی و تعیین این که آیا به علت تجمع سلول‌های سرطانی بزرگ شده یا به علت عفونت، نمی‌تواند کمک کننده باشد.

آیا سونوگرافی روش خوبی برای تعیین علت بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل است؟

غدد لنفاوی که به علت تجمع سلول‌های سرطانی بزرگ شده باشند در سونوگرافی معمولا نمای متفاوت تری را نسبت به زمانی که بزرگی این غدد در اثرعفونت باشد دارند. از این رو برای یافتن توده پستان به عنوان علت این بزرگ شدگی هم می‌توان از سونوگرافی استفاده کرد و روش مناسبی می‌تواند در این امر باشد.

نقش MRI

برای یافتن کانون‌های سرطان که در ماموگرافی و سونوگرافی دیده نشوند بهتربن روش می‌تواند استفاده از MRI باشد در این روش بیشتر به ماهیت دلایل غدد لنفاوی و از نظر اینکه حاوی سرطان می‌باشد یا مورد عفونتی هست می‌تواند کمک کند.

روش های درمان لنف نود

هیچ درمانی خاص برای غدد لنفاوی متورم وجود ندارد. علت اصلی نیاز به درمان دارد که ممکن است منجر به رفع گره لنفاوی متورم شود. نوشیدن مایعات فراوان به کاهش علائمی که ممکن است عفونت ایجاد کند کمک خواهد کرد. اگر عفونت باعث تورم غدد لنفاوی شود ممکن است ظرف چند هفته رفع شوند.

با این حال معمولا گره‌های لنفاوی حتی پس از درمان عفونت به مدت طولانی بزرگ می شوند. همچنین در صورت مصرف داروهای تجویز شده مانند آنتی بیوتیک‌ها یا ضد ویروس‌ها، تورم ممکن است از بین برود. اگر فردی تورم بافتی داشته باشد، پزشکان ممکن است داروهای ضد التهابی تجویز کنند. اگر یک وضعیت پزشکی اساسی مسئول تورم غدد لنفاوی باشد، درمان این بیماری باید تورم را کاهش دهد.

اگر گره های لنفاوی متورم نتیجه یک اختلال خود ایمنی باشد، ممکن است در دوره‌های بهبودی از نظر اندازه کوچک شوند و بعد از بروز بیماری دوباره مجددا بزرگ شوند.

اگر گره‌های لنفاوی متورم ناشی از سرطان باشد، بستگی به نوع و مرحله سرطان و متاستاز به دیگر نقاط بدن ممکن است در طول مدت درمان بزرگتر شوند. اگر سرطان به غدد لنفاوی رسیده باشد باید با جراحی برداشته شوند.

داروهای خانگی رایج برای درمان علائم غدد لنفاوی متورم شامل موارد زیر است:

• مصرف داروهای بدون نسخه ضد درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن
• استفاده از یک کمپرس مرطوب گرم در منطقه
• نوشیدن مایعات فراوان مانند آب و آب میوه تازه
• استراحت

مراقبت های بعد از جراحی لنف نود

اصولا تنها زمانی غدد لنفاوی جراحی و از بدن خارج می‌شوند که درگیر سرطان شده باشند و بیشتر مواقع این مشکل در غدد گردن اتفاق می افتد. بعد از عمل جراحی ممکن است عوارضی از جمله ادم لنف رخ دهد و باید برای چندین روز مراقب خود باشید. گردن به نسبت معمول باریکتر شده و بلع ممکن است با مشکل مواجه شود.

سعی کنید فعال باشید و از پوشیدن لباس های تنگ که به ناحیه جراحی شده فشار می آورد جلوگیری و وزن طبیعی خود را حفظ کنید.

دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان