برای مشاوره آنلاین در دایره سلامت
0 تا 100 سرطان پستان
هر آن چیزی که باید در مورد سرطان سینه بدانید
سرطان سینه (Breast Cancer) یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان است که در صورت تشخیص سریع شانس درمان موفقیت آمیز بیمار، بسیار بالا میرود. باید بدانیم که سرطان سینه از یک سلول آغاز میشود. سلول‌ها که از کوچکترین اجزای ساختمانی موجود زنده در بدن هستند، در محدوده قوانین مشخص رشد می‌کنند. سلولهای سرطانی بسیار سریع‌تر از بقیه سلولهای سالم رشد می‌کنند، تا جایی که سلولهای سالم را هم از بین می‌برند زیرا رشد سلولهای سرطانی متوقف نمی‌شود.
یکی از عوامل وجود سرطان میتواند ارثی باشد البته عوامل دیگری نیز در ایجاد این بی نظمی سلولی تاثیر گذار است.
اگر علائم سرطان سینه توسط فرد نادیده گرفته شود میتواند بسیار خطرناک باشد و باعث انتقال سرطان به بخش‌های دیگر بدن شود که به اصطلاح متاستاز گفته میشود. به همین دلیل بسیار مهم است که در صورت مشاهده علائم، آنها را جدی بگیرید زیرا بر اساس آمار منتشر شده جهانی، از هر هفت زن یک نفر در طول عمر خود به سرطان سینه مبتلا میشود. اما آمار ابتلا به این نوع سرطان در کشور ما بسیار عجیب است، با توجه به آمارها در ایران سالانه به صورت میانگین 7 هزار زن به این بیماری مبتلا می‌شوند.
از عوامل ایجاد و شیوع بیماری سرطان سینه می‌توانیم به پیشینه ی خانوادگی، افزایش سن (بالای ۳۵ سال)، شروع قاعدگی پیش از ۱۲ سالگی، شروع یائسگی زودهنگام یا دیرهنگام، چاقی مفرط، عدم حاملگی و… اشاره کرد. لازم به ذکر است که یکی از دلایل پیدایش سرطان سینه در زنان افزایش سن باروری در آنها نیز است. میتوان گفت زنانی که در سنین بالا یائسه شده‌اند یا در سنین کم عادت ماهیانه شان شروع شده است و همینطور زنانی که دیر اقدام به بارداری می‌کنند و برای مدتی طولانی از روش‌های کنترل بارداری و قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند.
0 تا 100 سرطان پستان
سرطان سینه چیست؟
به صورت طبیعی سلولهای بدن به صورت دائمی در حال تکثیر شدن هستند، حال تصور کنید که در این امر طبیعی اختلال ایجاد شود و تکثیر سلول ها بیش از اندازه و نامنظم شود. این اتفاق سبب ایجاد توده‌هایی در بدن میشود که به اصطلاح به آنها توده‌های سرطانی گفته میشود.
حالا اگر این سلول ها، توده ها یا بافتهای سرطانی در داخل پستان و سپس در غدد لنفاوی نزدیک پستان یا زیر بغل رشد کنند فرد دچار بیماری سرطان سینه خواهد شد. در بیمارانی که سرطان پستان آنها به موقع تشخیص داده نمی‌شود و اقدامات برای درمان انجام نمی‌شود، سرطان به سایر اندام‌ها انتقال و سپس گسترش پیدا میکند و به مرحله غیرقابل درمان می‌رسد.
سرطان سینه یک بیماری واحد نیست و انواع مختلفی از این نوع سرطان وجود دارد، سرطان پستان از قسمت های مختلف سینه شروع میشود و ابتلا به این بیماری در همه افراد به یک شکل و با علائم مشابه نیست. در ادامه به طور مفصل به بررسی علائم و نشانه های و انواع مختلف این سرطان پرداخته ایم.
آناتومی سینه پستان چیست؟
برای درک بهتر و صحیح تر از بیماری سرطان سینه شناخت ساختار طبیعی سینه یا پستان ضروری به نظر می‌رسد. این اطلاعات میتواند در توجه به علائم وجود سرطان کمک بسیار زیادی به زنان کند.
پستان یک زن شامل قسمت‌های زیر می‌باشد:
- لوب‌‌ها و لوبولها (غدد تولید کننده شیر): سینه پستان زنان دارای حدودا 15 تا 20 لوب است که هر لوب شامل 20 تا 40 لوبول است.
- مجاری شیر (مجاری کوچکی که شیر را به نوک سینه پستان می‌رسانند): این مجاری، شیر را از لوبول به نوک سینه پستان انتقال می‌دهند.
- استروما :چربی و بافت همبند اطراف مجاری شیر، لوبولها، رگ‌های خونی و عروق لنفاوی را استروما می‌گویند.
- بافت چربی : بافت های چربی فضای بین بافتهای غده ای و فیبری را پر میکند و اندازه سینه را این بافت مشخص میکند.
- بافت غده ای: لوب و مجاری سینه را شامل میشود.
- بافت فیبری یا همبند یا فاشیا: همه بافت سینه به وسیله‌ی لایه نازکی از بافت همبند که به آن فاشیا می‌گویند، احاطه شده است .شامل رباط ها و اسکار میشود و بافت سینه را احاطه میکند.
- رگ های خونی: شامل سرخ رگ، توراسیک جانبی و مویرگ هایی است که خون، اکسیژن و مواد مغذی را به بافت سینه می‌رساند.
- غدد و عروق لنفاوی: غدد لنفاوی با تولید مایع لنف و انتقال 80 در صد آن به سینه با عفونت ها و بیماری ها مبارزه میکند، عروق لنفاوی شبیه به لوله عمل می‌کنند تا مایع میان بافتی لنف را به گردش خون وارد کنند.
- عضلات سینه: شامل پکتورالیس ماژور، پکتورالیس مینور، سراتوس انتریور و ساب کلاویوس است.
بیشتر سرطان‌های سینه از سلولهای مجاری شیر شروع می‌شوند. برخی از انواع آن در لوبولها و تعداد بسیار کمی از سرطان‌های سینه در سایر بافت‌ها رخ می‌دهند.
سرطان سینه و سیستم لنفاوی سینه
از آنجایی که یکی از راه‌های گسترش سرطان سینه، سیستم لنفاوی است، درک ساختار کلی آن مهم است. این سیستم دارای بخش‌های مختلفی است. غدد لنفاوی لوبیا شکل سلولهای کوچک سیستم ایمنی هستند که به عروق لنفاوی متصل هستند. رگ‌های لنفاوی مانند رگ‌های کوچکی هستند با این تفاوت که مایع شفاف (به جای خون) به نام لنف را از سینه حمل می‌کنند و حاوی مایع بافت لنفاوی، مواد زائد و سلولهای سیستم ایمنی هستند.
سلولهای سرطانی سینه ممکن است وارد عروق لنفاوی شده و در غدد لنفاوی شروع به رشد کنند. بیشتر رگ‌های لنفاوی پستان به غدد لنفاوی زیر بغل متصل می‌شوند، در حالی که برخی از رگ‌های لنفاوی به قفسه سینه (غدد لنفاوی پستانی داخلی) و بالا یا زیر استخوان ترقوه متصل می‌شوند. اگر سلولهای سرطانی به غدد لنفاوی گسترش یافته باشند، به احتمال زیاد این سلول‌ها از طریق جریان خون به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته اند.
هر چه سرطان سینه در غدد لنفاوی بیشتر باشد، بیشتر به سایر اندام‌ها سرایت کرده است. بنابراین، وجود یک یا چند غدد لنفاوی سرطانی بر برنامه درمانی تأثیر می‌گذارد. با این حال، همه زنان مبتلا به سلولهای سرطانی در غدد لنفاوی خود متاستاز ایجاد نمی‌کنند. در برخی از زنان، هیچ سلول سرطانی در غدد لنفاوی وجود ندارد، اما متاستازها دیرتر ایجاد می‌شوند.
سرطان سینه در زمان بارداری و شیردهی
هرچند که ابتلا به سرطان سینه در زمان بارداری و شیردهی اتفاقی نادر است اما در شرایط خاصی این امکان نیز وجود دارد که توده‌های سرطانی ایجاد شوند. ابتلا به سرطان سینه در زمان شیردهی بسیار کم است به حدی که طبق آمار فقط 3 درصد از افراد مبتلا زنان شیرده هستند. دوران شیردهی و بارداری به دلیل تغییرات هورمونی قرار گرفتن در شرایط ابتلا به سرطان را کاهش میدهد.
یکی از عوامل ابتلا به سرطان سینه در دوران بارداری افزایش دو هورمون استروژن و پروژسترون، که افزایش این دو احتمال ابتلا را بیشتر میکند. تحقیقات نشان داده است بارداری قبل از سن 20 سالگی و شیردهی بیشتر از یک سال احتمال ابتلا به سرطان سینه را کاهش میدهد. زنانی که در بعد از سن 30 سالگی باردار شده اند احتمال ابتلا به سرطان در آنها بیشتر از زنانی است که هرگز باردار نشده اند.
در صورتی که مادران شیرده و یا زنان باردار به سرطان سینه مشکوک باشند بعد از مراجعه به پزشک متخصص و انجام معاینات لازم برای تشخیص بهتر باید دیگر آزمایش‌های مربوطه را انجام دهند. یکی از آنها انجام اسکن اولتراسوند است که با امواج صوتی انجام میشود. این روش هیچ خطری برای مادر و کودک ندارد. در مراحل بعد سونوگرافی، ماموگرافی و در صورت لزوم MRI نیز تجویز خواهد شد.
در مرحله آخر برای تشخیص این بیماری نمونه برداری از بافت و سلول پستان به روش بیوپسی هسته ای و آسپیراسیون است که هیچ کدام از این روش‌ها به مادر و کودک آسیب نمی‌رساند. در صورت تشخیص و وجود بیماری سرطان با توجه به شرایط مادر و جنین نوع درمان مشخص خواهد شد.
برای درمان سرطان در زنان باردار، از جراحی لامپکتومی و یا ماستکتومی استفاده می‌کنند اما در برخی از موارد شروع درمان را بعد از زایمان انجام میدهد که همه این تصمیمات با توجه به شرایط بیماری و سن جنین تعیین می‌گردد.
کیست و توده سرطانی چه تفاوتی دارند؟
کیست ها و توده‌ها در ظاهر می‌توانند شبیه به هم باشند اما فرق این دو در علت ایجاد آن است. کیست‌ها کیسه‌های کوچکی در سینه هستند که با هوا یا مایع پر شده اند و به طور تقریبی همیشه خوش خیم هستند. اما تومورها بافتهای اضافی هستند که رشد غیر طبیعی دارند. تومورها در هر نقطه از بدن رشد می‌کنند و در هنگام لمس محکم هستند. تومورها دو نوع خوش و خیم و بدخیم دارند. که نوع خوش خیم آنها در یک نقطه تشکیل میشود و نوع بدخیم آنها در بخش های مختلف بدن پخش میشود. بهترین روش برای تفکیک این دو از هم و تشخیص آنها انجام بیوپسی یا آسپیراسیون است. در روش بیوپسی بخشی از توده ها به عنوان نمونه برداشته میشود و اگر کیست پر از مایع باشد از روش آسپیراسیون یعنی فرو کردن یک سوزن بلند و برداشت مایع درون کیست استفاده می‌کنند.
پیشگیری از سرطان سینه
ورزش (تحقیقات نشان داده فعالیت‌های فیزیکی و انجام روزانه نیم تا یک ساعت ورزش میتواند خطر ابتلا را تا ۲۰ درصد کاهش دهد.زیرا ورزش میزان هورمون‌های استروژن و تستوسترون را در خون متعادل می کند).
مصرف لبنیات (لبنیات غنی از کلسیم می‌باشد که تحقیقات نشان داده استفاده از کلسیم در پیشگیری از سرطان نقش دارد).
مصرف میوه (میوه‌ها به دلیل داشتن فیبر و آنتی اکسیدان نقش به سزایی در کاهش ایجاد سرطان دارند.آنتی اکسیدان‌ها با جلوگیری از واکنش‌های اکسیداسیونی و جلوگیری از آزاد شدن رادیکال آزاد از ایجاد سلولهای سرطانی جلوگیری می‌کنند. از آنتی اکسیدان‌ها میتوان به ویتامین E، A، C و سلنیوم اشاره کرد که در میوه جات وجود دارند. فیبر علاوه بر پیشگیری از سرطان در متعادل نگه داشتن وزن بدن نیز نقش موثری داند).
بچه دار شدن (طبق گفته محققان زنانی که بچه دار می شوند سرطان در آنها کمتر بروز میکند).
شیردهی (شیردهی سالهاست مورد توجه محققان آنکولوژیست قرار گرفته و به نظر می رسد شیردهی با مکانیسم های خاصی مانع بروزسرطان می شود و هرچه تعداد دفعات و مدت شیردهی بیشتر باشد میزان ابتلا کمتر است).
رژیم غذایی کم چرب (مصرف غذاهای پرچرب و دسرهای پرچرب و پرکالری می‌توانند زمینه ساز ایجاد سرطان باشند و بهتر است خانم‌ها در برنامه غذایی خود از غذاهای بدون کلسترول و کم چرب مثل سویا استفاده کنند. سویا میتواند جایگزین خوبی برای گوشت‌های پرچرب باشد).
علائم سرطان سینه
سرطان سینه مانند هر بیماری دیگر علائم هشدار دهنده‌ای دارد که آگاهی از آنها برای اقدام به موقع و جلوگیری از شیوع و گسترش این بیماری ضروری است. تشخیص غده سرطانی در مراحل اولیه سخت اما امکان‌پذیر است پس معاینه صحیح سینه اهمیت بالایی دارد. برای پیشگیری و کنترل این بیماری معاینه سینه توسط پزشک متخصص به صورت یک بار در سال یا هر دو سال یکبار ضروری است. بانوان برای آگاهی بهتر و تشخیص دقیقتر بهتر است 3 تا 5 روز بعد از اتمام دوران قاعدگی برای خودآزمایی پستان اقدام کنند.
علائم سرطان سینه زنان در مراحل ابتدایی
- تغییر شکل در نوک سینه
- درد پستان دوران پریودی که بعد از پایان عادت ماهانه‌ی از بین نرفته باشد.
- تودهای جدیدکه تا بعد از عادت ماهانه‌ی بعدی از بین نرود.
- ترشحات شفاف، قرمز، قهوه‌ای یا زرد از نوک یکی از سینهها.
- قرمزی، تورم، خارش پوست، حساسیت در پوست یا جوش که دلیلی برایش وجود ندارد.
- وجود یک تورم یا توده گرد مانند در اطراف استخوان ترقوه یا زیر بازوهای فرد.
- توده ای سفت که دارای گوشه‌های نامنظم است به احتمال زیاد میتواند توده سرطانی باشد.
علائم سرطان سینه در مراحل پیشرفته
- تورفتگی یا برگشت نوک سینه به داخل
- بزرگ شدن یکی از سینهها
- فرورفتگی در سطح سینهها
- تودهای قدیمی که بزرگتر شده است
- بافت پوست به شکل پوست پرتقال درآمده باشد
- کاهش وزن بی‌دلیل
- بزرگ شدن توده‌های غدد لنفی زیربغل
- رگ برجسته قابل دیدن روی سینه که به یکباره ایجاد شده باشد
داشتن تعدادی از علائم عنوان شده به معنای این نیست که به سرطان سینه مبتلا شده‌اید. برای مثال ترشح از نوک سینه میتواند ناشی از عفونت یا کیست پستان نیز باشد. اگر هر یک از علائم بالا را مشاهده کردید باید برای معاینه و تشخیص دقیق به پزشک تان مراجعه کنید.
علائم سرطان سینه در دوران شیردهی و بارداری
در دوران شیردهی و بارداری تغییرات فیزیولوژی در بدن مادران ایجاد میشود که آنها را نگران به ابتلا به سرطان سینه میکند، باید بگوییم برخی از تغییرات کامل طبیعی بوده و جای نگرانی وجود ندارد، اما در صورتی که علائم زیر را در دوران شیردهی و بارداری مشاهده کردید بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- مشاهده توده در بازو و یا سینه ها
- ادامه درد پستان با وجود اتمام دوران قاعدگی
- تغییر شکل در نوک سینه
- ترشحات غیر طبیعی از نوک پستان
- مشاهده ترشحات با رنگ زرد، قرمز و قهوه ای از نوک پستان ها
- احساس خارش غیر طبیعی در روی سینه
- مشاهده جوش و قرمز شدن غیر طبیعی روی سینه
آیا علائم سرطان سینه در زنان و مردان متفاوت است؟
این تصور که سرطان سینه مختص بانوان است کاملا اشتباه است. اما شیوع این بیماری در مردان بسیار کم است به طوری که طبق آمار از هر 100 فرد مبتلا به این نوع سرطان یک نفر مرد است و در یک جامعه آماری یک میلیونی از مردان 10 نفر دچار این بیماری می‌شوند. علائم سرطان سینه در بانوان و آقایان تقریبا مشابه است. اما تفاوت هایی نیز دارد. علائم سرطان سینه در مردان عبارت است از:
- مشاهده توده ای در سینه که حرکت نمیکند و درد ندارد
- بازگشت نوک سینه به داخل
- مشاهده ترشح از نوک سینه
- مشاهده زخم در پوست سینه
- ایجاد قرمزی و فلسی شدن(پوسته پوسته شدن) نوک سینه
- خارش شدید و غیر طبیعی در سینه
- احساس درد در نوک سینه
علت سرطان سینه
علل و عوامل بروز بیماری سرطان سینه مشخص نیست، اما محققان و پزشکان برخی عوامل را در ابتلا به این بیماری شناسایی کرده و تاثیرات آنها را بررسی کرده‌اند. اما نمی‌توان به طور قطع گفت چرا برخی به این بیماری مبتلا می‌شوند و برخی مبتلا نمی‌شوند.
- سن: محققان پی برده‌اند که با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان سینه در زنان افزایش پیدا میکند، به طوری که توصیه میشود زنان بالای 50 تا 70 سال که دوران یائسگی آنها شروع شده است باید هر 3 سال یک بار معاینه شوند.
- سابقه خانوادگی: اگر در افراد نزدیک به فرد و در خانواده وی سابقه ابتلا به سرطان سینه و یا تخمدان وجود داشته باشد احتمال ابتلا به این بیماری در فرد بالا میرود.
- ژنتیک: جهش های ژنتیکی یکی از عوامل موثر در ابتلا به سرطان سینه هستند. جهش ژن‌های BRCA1 و BRCA2 باعث ایجاد سرطان در فرد میشود که با انجام آزمایش ژنتیک می‌توانید از وجود این ژن ها مطلع شوید.
- قاعدگی و یائسگی: محققان این احتمال را بررسی کرده اند که شروع عادات ماهانه قبل از سن 12 سالگی و شروع یائسگی بعد از سن 55 سالگی احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد.
- شیوه زندگی: سبک زندگی سالم احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش میدهد، اما چاقی، غذاهای چرب و مصرف نوشیدنی الکی احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد.
- ابتلا به سرطان سینه خوش خیم: ابتلا به سرطان سینه خوش خیم احتمال ابتلا مجدد و بدخیم سرطان سینه را افزایش میدهد. تحقیقات نشان داده که ابتلا به هایپرپلازی آتیپیک یا کارسینوم لوبولار نیز احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش خواهد داد.
- بافت سینه: متراکم شدن بافت سینه یعنی افزایش تعداد سلول‌ها که این امر میتواند احتمال سرطانی شدن سلول‌ها و ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
- پرتوها: قرار گرفتن در معرض پرتوها مانند اشعه ایکس و یا انجام برخی از پرتودرمانی‌ها میتواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- دارو هورمونی: استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری که بر هورمون ها تاثیر گذار هستند ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، از سوی دیگر مصرف داروهایی مانند استروژن‌ها و داروهایی مانند HRT ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد.
انواع سرطان سینه
انواع سرطان سینه با توجه به اینکه سلولهای سرطانی در کدام بخش تشکیل می‌شوند، متفاوت است. اما به طور کلی سلولهای سرطانی به دو نوع تهاجمی و غیر تهاجمی دسته بندی می‌شوند. سلولهای تهاجمی سرطان سینه از طریق خون و غددلنفاوی به بخش دیگر بدن نیز حمله می‌کنند. سلولهای غیر تهاجمی سرطان سینه در یک بخش قرار دارند و در بخش دیگر بدن پخش نمی‌شوند. انواع سرطان سینه شامل موارد ذیل می شود:
• سرطان مجرایی
در این نوع سرطان سینه سلول های سرطانی فقط داخل مجرای سینه رشد می کنند. با لمس سینه خود اگر احساس کردید که توده ای در سینه وجود دارد و یا از نوک سینه مایعی غیر از شیر خارج شد حتما به پزشک مراجعه کنید. ۸۰ تا ۹۰ درصد کسانی که مبتلا به سرطان سینه می شوند از این نوع می باشند.
• سرطان لوبولی
با جمع شدن شیر مادر دراین لوبول ها و ایجاد توده سفت و تورم، تغییر در ظاهر سینه جزء علائم این سرطان می‌باشد و تشخیص این نوع سرطان از طریق نمونه برداری از بافت سینه می باشد.
• سرطان التهابی
در این نوع از سرطان سینه ظاهر سینه ملتهب میشود بصورتی که موجب قرمزی و ورم سینه میشود.
کارسینوم داکتال تهاجمی
این نوع سرطان در مجاری شیری ایجاد میشود و به بافت های چربی سینه نفوذ میکند، اولین روش درمانی برای این نوع سرطان عمل جراحی است. این جراحی با توجه به محل سرطان، اندازه و میزان بخش‌های درگیر شده انجام میشود، لامپکتومی یا ماستکتومی دو نوع روش برای برداشتن سرطان از پستان هستند. بعد از عمل جراحی درمان با تاموکسفین برای جلوگیری از عود کردن سرطان انجام میشود. کارسینوم داکتال تهاجمی شامل کارسینوم داکتال مدولاری، کارسینوم داکتال موسینوس، کارسینوم داکتال پاپیلاری و کارسینوم داکتال توبولار میشود.
کارسینوم لوبولار تهاجمی
این نوع سرطان در لوبول‌های سینه ایجاد میشود و به بخش‌های دیگر نیز نفوذ میکند. اولین گزینه درمانی برای این نوع سرطان جراحی و رادیوتراپی است. در مرحله بعد درمان های هورمونی و شیمیایی قرار دارد تا به بخش هایی که سرطان نفوذ کرده حمله کنند.
بیماری پاژه پستان
این بیماری یک نوع سرطان نادر است که از نوک پستان و بخش تیره پستان شروع میشود. این بیماری با ایجاد راش قرمز و پوسته شدن نوک پستان خود را نشان میدهد. خارش شدید، درد، التهاب، سوزش و زخم از علائم این بیماری هستند. این بیماری سبب ترشحات زرد رنگ و حاوی خون نیز میشود. برای درمان این بیماری معمولا داروهای بیس فسفونات ها تجویز میشود که به صورت تزریق وریدی و خوردنی نیز هستند.
سرطان پستان التهابی
این نوع سرطان با مشاهده جوش و تورم بر سطح پستان همراه است. این نوع سرطان سبب انسداد رگ های لنفاوی میشود، این بیماری معمولا با عفونت اشتباه گرفته میشود و در ماموگرافی یا سونوگرافی تشخیص داده نمی‌شود. این نوع سرطان میتواند به بخش دیگر نیز نفوذ کند. درمان و کنترل این نوع بیماری با استفاده از عمل جراحی، شیمی درمانی، هورمون درمانی، پرتو درمانی و ایمونوتراپی است.
سرطان پستان عود کننده
در شرایطی که سرطان سینه اولیه بعد از درمان بازگردد سرطان سینه عودکننده ایجاد میشود. در مراحل اولیه درمان این امکان وجود دارد که برخی از سلول های سرطانی درمان را کنار زده و زنده بمانند این سلول ها با گذشت زمان تکثیر می‌شوند و منجر به عود کردن سرطان سینه می‌شوند. این نوع سرطان ممکن است در محل قبلی یا در بخش های دیگر بدن بازگردد. این نوع سرطان نیز به کمک شیمی درمانی، هورمون درمانی، رادیوتراپی، استفاده از پروتئین HER2 و استفاده از داروهای سازنده استخوان قابل پیشگیری و درمان است.
کارسینوم داکتال درجا یا کارسینوم مجرایی درجا
در این نوع سرطان، سلولهای سرطانی در مجرای شیر باقی می‌مانند و به بافتهای دیگر پستان نفوذ نمی‌کنند که به نوع غیرتهاجمی نیز شناخته می‌شوند، اما در صورت درمان نشدن سلولهای سرطانی به مرور زمان به بافتهای دیگر نیز نفوذ می‌کنند و تبدیل به نوع تهاجمی سرطان می‌شوند. این نوع سرطان شامل میکروپاپیلاری، پاپیلری، جامد، کریبریفورم و کمدو میشود.
کارسینوم لوبولار درجا
این نوع سرطان از نوع غیر تهاجمی بوده و معمولا از لوبولها آغاز میشود و در دیواره آنها باقی می‌ماند و به بخش های دیگر نفوذ نمیکند. کنترل نشدن و انجام ندادن اقدامات درمانی سبب میشود این نوع سرطان گسترش پیدا کند. این نوع از بیماری چون به سرطان نزدیک نیست معمولا درمان خاصی را برای آن تجویز نمی‌کنند و برای جلوگیری از ابتلا به سرطان معاینات منظم و غربالگری را توصیه می‌کنند.
سرطان پستان مردانه
این بیماری در میان مردان بسیار نادر است اما با این وجود از هر 1 میلیون مرد 10 نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند. علت بروز این نوع سرطان در مردان هنوز مشخص نیست اما بیشتر بودن تقسیم سلول های پستان از سلولهای سالم بدن و تراکم این سلول ها و نفوذ آنها به غدد لنفاوی یکی از عوامل سرطان سینه در مردان است. وجود برآمدگی، سفت شدن سینه بدون درد، مشاهده زخم، قرمز شدن، خارش شدید، ترشحات و درد در نوک سینه از علائم این بیماری است. روش های درمانی نیز مشابه با روش های درمانی در انواع دیگر سرطان سینه است.
اهمیت تشخیص به موقع سرطان سینه
اگرچه سرطان سینه معمولا هیچ نشانه‌ی واضح و خاصی در مراحل اولیه ایجاد نمیکند، اما تشخیص به موقع میتواند وضعیت فرد مبتلا به سرطان سینه را از قربانی به نجات‌یافته تغییر بدهد. در کشورهایی که اطلاع رسانی دقیق انجام شده و زنان معاینات ضروری سالیانه پستان‌ها را به تعویق نمی‌اندازند و علائم را جدی می‌گیرند و سریعا به پزشک متخصص مراجعه می‌کنند، سرطان در همان مراحل اولیه تشخیص داده میشود که این موضوع انجام مراحل درمان را آسان‌تر میکند.
انجام به موقع معاینات و غربالگری این کمک را میکند تا در زمان درست از وقوع این بیماری پیشگیری و یا درمان آن آغاز شود. افرادی که در خانواده خود سابقه وجود این بیماری را دارند با انجام به موقوع معاینه می‌توانند مانع از بروز این بیماری و در صورت وجود آن از گسترش و پیشروی آن جلوگیری کنند.
تشخیص سرطان سینه
آغاز سرطان سینه با انواع دیگر سرطان متفاوت است. این بیماری که در مراحل اولیه علائم زیادی ایجاد نمیکند، تشخیص زود هنگام را دشوار میکند زیرا این بیماری تا رسیدن به مراحل پیشرفته علائم واضح و مشخصی را نشان نمیدهد، برای تشخیص بیماری در مراحل اولیه، ضروری است که زنان به طور منظم غربالگری و معاینات سینه را انجام دهند. این معاینات و غربالگری باید با معاینه فیزیکی (توسط پزشکان مجرب) سونوگرافی و ماموگرافی پستان در زنان زیر 40 سال و معاینه فیزیکی، سونوگرافی و ماموگرافی در زنان بالای 40 سال انجام شود.
با اضافه شدن روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MR) به روش‌های تشخیص این بیماری با توجه به ساختارهای پستانی تشخیص را آسان‌تر میکند. کمپین‌های اطلاع‌رسانی درباره سرطان سینه نیز بر توسعه آگاهی و افزایش اطلاعات در مورد این بیماری و اهمیت تشخیص به موقع تاکید دارند.
خودآزمایی سرطان سینه
معاینه سرطان سینه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا در مراحل اولیه علائم واضح و مشخصی وجود ندارد. در برخی مواقع تشخیص به موقع سرطان سینه با انجام معاینات ابتدایی توسط خود بیماران امکان پذیر است. معاینه سرطان سینه که خود بیماران انجام می‌دهند، ناحیه پستان و زیر بغل را پوشش می¬دهد. به طور کلی این بررسی¬ ها که باید ماهی یک بار توسط خانم های بالای 20 سال انجام شود، میتواند به تشخیص زود و به موقع بیماری کمک کند.
این کنترل¬ها باید 3 الی 5 روز پس از پایان دوره قاعدگی که اثر هورمون ها در این حالت کمتر از حد طبیعی است انجام شود. معاینه سینهها را می¬توان رو به روی آینه، در حال دوش گرفتن یا در حالتی که دراز کشیده انجام داد. اگر در مقابل آینه انجام می‌دهند محیط باید نور کافی داشته باشد زیرا لازم است به صورت برهنه اطراف سینهها، زیر سینهها، نوک سینهها و حتما زیر بغل را با کشیدن دست بررسی کنند .
اول از همه، هرگونه ناهنجاری در اندازه، تقارن و رنگ سینه ها جلوی آینه، افتادگی نوک سینه و پوست سینه باید از زوایای مختلف بررسی شود تا مشخص شود که آیا قرمزی در آن ناحیه وجود دارد یا خیر. سپس همان بررسی ها را باید با بازو ها در حالتی که بالا گرفته شده‌اند انجام داد. در این مرحله باید توجه داشت که آیا تورم به خصوص زیر بغل وجود دارد یا خیر. در معاینه دستی که می¬تواند به صورت درازکش یا ایستاده انجام شود، بهتر است وجود توده زیر سینه، نوک سینه و زیر بغل بررسی شود.
برای لمس در حالت ایستاده باید از دست چپ برای پستان راست و از دست راست برای پستان چپ استفاده شود. دور سینه و زیر بغل باید با انجام حرکات دایره ای با انگشت اشاره، وسط و حلقه و کمی افزایش فشار بررسی شود. در لمس انجام شده در وضعیت خوابیده به پشت، بازوی راست باید بالای سر قرار بگیرد تاکنترل پستان راست به کمک دست چپ دقیقتر انجام شود.
همین حالت باید برای بررسی پستان سمت چپ نیز انجام شود. در این مرحله لازم است یک حوله یا بالش زیر شانه¬ ها برای معاینه گذاشته شود و در این حالت باید با حرکات دایره ای سینه ها بررسی شوند که مشخص شود آیا توده ای در اطراف سینه ها و زیر بغل وجود دارد.
در عین حال، نوک پستان باید برای بررسی ترشح یا خونریزی فشرده شود. در صورت مشاهده توده در حین انجام این حرکات، مراجعه به مراکز درمانی ضروری است.
سونوگرافی سینه
این آزمایش از امواج صوتی برای مشاهده تصویری از بافت پستان استفاده میکند و تصویری واضح تر از بافت سینه را برای پزشک فراهم کند. سونوگرافی سینه یکی از سریع‌ترین و مهمترین اقدام برای تشخیص بیماری سرطان سینه است. سونوگرافی بهترین راه برای تشخیص وجود توده در سینه است. در سونوگرافی با تعیین مایع یا جامد بودن توده خوش خیم یا بد خیم بودن آن نیز مشخص میشود. با استفاده از سونوگرافی داپلر وجود خون در توده ها را نیز میتوان مشخص کرد.
ماموگرافی سینه
در این روش اشعه ایکس دید بهتری از اینکه توده خوش‌خیم یا بدخیم است و تصویری واضح تر از سایر مشکلات احتمالی موجود ارائه میدهد. وقتی شخصی با علائم سرطان سینه به پزشک مراجعه میکند در مرحله اول برای تشخیص این بیماری ماموگرافی انجام میشود. بانوان بالای 40 سال باید ماموگرافی سینه به طور معمول سالی یک بار انجام دهند و افرادی که سابقه این بیماری در خانواده آنها وجود دارد قبل از 40 سالگی با توصیه پزشک ممکن است ماموگرافی انجام دهند. ماموگرافی میتواند قبل از ایجاد توده قابل لمس آن را تشخیص دهد و به پیشگیری از این بیماری کمک کند. بهترین زمان برای انجام ماموگرافی هفته اول دوران عادت ماهانه است.
بیوپسی سینه
برای انجام این آزمایش بافت یا مایعات را از سینه برمی‌دارند و برای بررسی اینکه آیا سلول¬های سرطانی وجود دارند یا خیر، آنها را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کنند و اگر سلولهای سرطانی وجود داشته باشند مشخص می‌کنند که از چه نوعی هستند.
رویه‌ی رایج این آزمایش عبارت است از:
- آسپیراسیون با سوزن ظریف: این روش برای تومورهایی استفاده میشود که دسترسی به آنها آسان است یا کیستهایی که ممکن است با مایع پر شده باشند.
- بیوپسی با سوزن مغزی: در این نوع روش از سوزن تلسکوپی بزرگ برای برداشتن یک تکه از بافت تومور استفاده میشود.
- بیوپسی جراحی باز: با عمل جراحی کل تومور به همراه بافت سینه که در مجاورت آن قرار دارد برداشته میشود.
- بیوپسی غدد لنفاوی: در این روش با سوزن برخی از غدد لنفاوی زیر بغل برای مشاهده اینکه آیا سرطان گسترش پیدا کرده یا خیر برداشته می‌شوند.
- بیوپسی با هدایت تصویر: در این روش برای هدایت سوزن بیوپسی و رسیدن به محل مورد نظر از تصویربرداری استفاده میشود.
درمان سرطان سینه
درمان سرطان سینه به دو روش موضعی و عمومی صورت می‌گیرد. درمان‌های موضعی به دو صورت جراحی و پرتو درمانی انجام می‌شوند و درمان‌های عمومی شامل هورمون درمانی، شیمی درمانی، درمان بیولوژیک هستند. در برخی موارد و بسته به نوع سرطان ممکن است از هر دو روش استفاده شود. از رایج ترین شیوه‌های درمان جراحی سینه است که در آن توده‌ی سرطانی یا کل بافت سینه برداشته میشود.
روش درمان سرطان سینه چیست؟
جراحی سرطان سینه:
هدف از انجام این جراحی خارج کردن سلول های سرطانی است که ممکن است با حفظ بافتهای سینه باشد و یا پستان به طور کامل برداشته شود. اندازه توده، محل توده و اندازه پستان عوامل تعیین کننده نوع جراحی سرطان سینه است.
پرتودرمانی:
در روش پرتودرمانی یا رادیوتراپی از امواج پرانرژی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. این امواج رنگ و بوی خاصی ندارند و سبب سرد یا گرم شدن بدن بیمار نیز نمی‌شوند. این روش معمولا میتواند قبل یا بعد از عمل جراحی انجام شود. معمولا بعد از جراحی حفظ سینه، به جهت اطمینان از حذف شدن کامل بافت سرطانی ممکن است پرتو درمانی تجویز شود اما بعد از عمل برداشت سینه معمولا پرتو درمانی تجویز نمی‌شود. زمانی که توده سرطانی بزرگ باشد و امکان برداشت آن با عمل جراحی وجود نداشته باشد از پرتو درمانی استفاده میشود. پرتو درمانی معمولا چند هفته بعد از انجام شیمی درمانی نیز انجام میشود.
شیمی درمانی:
در روش شیمی‌درمانی از داروهای ضدسرطان استفاده میشود که معمولا به صورت ترکیبی از چند دارو استفاده میشود. این داروها به حالت تزریقی یا خوراکی مصرف می شوند که در هر دو دارو شیمیایی به جریان خون بیمار وارد و از این طریق به کل بدن می‌روند. این روش برای جلوگیری از گسترش سلولهای سرطانی به بخش‌های مهم بدن و یا از بین بردن آنها در بخش های دیگر بدن و سلولهای سرگردان استفاده میشود. تعداد دفعات شیمی درمانی با توجه به اندازه توده‌های سرطانی و وجود سلول‌ها در بخش های دیگر با توجه به نظر پزشک متخصص تعیین میشود.
هورمون درمانی:
گیرنده سلولهای سرطانی با استفاده از استروژن و پروژسترون تکثیر شده و زنده می‌مانند، هورمون درمانی دسترسی سلول های سرطانی به این دو هورمون زنانه را از بین می‌برد و مانع رشد و تکثیر آنها میشود.
درمان بیولوژیک:
این نوع درمان سرطان سینه نسبتا جدید است، درمان بیولوژیک به سیستم ایمنی بدن برای مقابله با توده سرطانی کمک می کند. به این صورت که معمولا از ماده هرسپتین که نوعی پادتن است استفاده می شود و این پادتن در آزمایشگاه ساخته شده و از طریق رگها به بدن تزریق می شود. این روش به تنهایی یا همراه با شیمی درمانی انجام میشود. در این روش سیستم ایمنی بدن بیش از گذشته و حالت معمول خود با سلول های سرطانی مبارزه میکند و توانایی بدن برای مبارزه با سرطان تقویت میشود.
درمان سرطان سینه با گیاهخواری:
تغذیه مناسب و سالم میتواند احتمال ابتلا به بیماری سرطان سینه را کاهش دهد. گیاهان مواد شیمیایی دارند که از سلول های بدن محافظت می‌کنند. میوه ها، سبزیجات، حبوبات، غلات و آجیل برای سلامت سینه بسیار مفید هستند و در جهت پیشگیری از ابتلا به سرطان بسیار کمک کننده هستند.
درمان سرطان سینه با طب سنتی:
برخی از گیاهان که خاصیت دارویی دارند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک زیادی می‌کنند. زردچوبه، گل‌گاوزبان، زنجبیل، گل‌ختمی، سیر، توت، گردو، سبوس و شاه‌تره موادی هستند که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند و به بدن برای پیشگیری و درمان سرطان کمک می‌کنند.
دکتر علی حجت فوق تخصص درمان سرطان پستان
برای درمان و آسودگی از شیوه صحیح درمان سرطان سینه انتخاب یک پزشک خوب بسیار مهم است. درمان به موقع و صحیح سرطان نیازمند یک پزشک متخصص و حرفه‌ای است تا روش های مناسب درمان را برای بیماران انتخاب کند. دکتر علی حجت فوق تخصص درمان سرطان پستان با سالها تجربه بهترین انتخاب برای درمان سرطان پستان است. دکتر حجت فلوشیپ فوق تخصص جراحی سینه از جدیدترین فناوری ها و تجهیزات در تشخیص و درمان سرطان پستان استفاده میکند.
مراحل بیماری سرطان سینه
بر اساس نتیجه آزمایش آسیب‌شناسی و نتیجه مربوط به آزمایشات خون و اسکن‌های تصویری، مرحله بیماری سرطان سینه تعیین میشود. اگر وجود سرطان سینه بعد از آزمایش‌ها و ماموگرافی و سونوگرافی تایید شود، تشخیص میزان پیشرفت آن در ابتدا شروع درمان بسیار مهم است. سرطان پستان مراحل متفاوتی دارد که در کل از ۰ تا ۴ مرحله برای آن تعیین شده است و تعیین مرحله دقیق آن توسط پزشک و با نمونه برداری و آزمایش‌های لازم مشخص میشود. بعد از بررسی‌های لازم تصمیم‌گیری برای ماستكتومي و لامپكتومي یعنی برداشتن بخشي از بافت سینه و غدد لنفاوی زیر بغل صورت می‌گیرد.
سرطان سینه مرحله صفر
این دوره را دوره پیش از سرطان نیز می‌نامند که اولین مرحله سرطان سینه به شمار می آید و معمول ترین آن نیز رشد سلولی غیرطبیعی در کانال‌های شیری سینه است. این مرحله از سرطان سینه تهاجمی نبوده و به دیگر بافتهای سینه سرایت نخواهد کرد اما میتواند در صورت درمان نشدن در آینده به دیگر نقاط سینه سرایت نماید. در این نوع از سرطان، سلولهای سرطانی هنوز به غدد لنفاوی و دیگر ارگان‌های بدن نیز سرایت نکرده اند. این نوع از سرطان معمولاً تنها با جراحی یا پرتو درمانی مداوا خواهند شد.
مرحله ی اول سرطان سینه
سرطان سینه مرحله ۱ تهاجمی است بدین معنی که سلولهای سرطانی وارد بافتهای سالم سینه شده اند. در نوع ۱ امعمولاً تومور کمتر از دو سانتیمتر طول خواهد داشت. سرطان در این نوع به بیرون از سینه سرایت نکرده و هیچ غده لنفاوی درگیر نشده است.
در مرحله ۱ نیز هیچ توموری وجود ندارد یا طول آن کمتر از ۲ سانتیمتر است و رشته های نازکی از سلولهای سرطانی در غدد لنفاوی یافت می‌شوند. در سرطان سینه مرحله ۱ معمولاً از روش لوبکتومی برای حفظ سینه و بدنبال آن پرتودرمانی استفاده میشود. برای تومورهای بزرگ تر از یک سانتیمتر نیز ممکن است شیمی درمانی در نظر گرفته شود. روش تکه برداری معمولاً برای تشخیص سرطان در غدد لنفاوی نزدیک سینه تجویز خواهد شد.
مرحله دوم سرطان سینه
در سرطان سینه مرحله ۲، سرطان رشد کرده اما هنوز در مراحل اولیه قرار دارد. این مرحله خود دارای دو دسته بندی است. در مرحله ۲ یکی از موارد زیر وجود دارد
- هیچ توموری وجود نداشته و کمتر از ۴ غده لنفاوی مبتلا به سرطان در زیر بازو
- توموری کوچک (کوچک تر از ۲ سانتیمتر) و سرطان در کمتر از ۴ غده لنفاوی زیر بازو
- توموری بین ۲ تا ۵ سانتیمتر بدون این که غدد لنفاوی درگیر شده باشند
- سرطان سینه مرحله ۲ بی می تواند شامل یکی از مراحل زیر باشد:
- توموری به ابعاد ۲ تا ۵ سانتیمتر و رشته های کوچک سلول های سرطانی در غدد لنفاوی
- توموری بین ۲ تا ۵ سانتیمتر و سرطان در کمتر از ۴ غده لنفاوی زیر بازو
- تومور بزرگتر از ۵ سانتیمتر و بدون درگیر شدن غدد لنفاوی
اگرچه سرطان سینه مرحله ۲ از مرحله ۱ بزرگ تر است و میتواند شامل درگیر شدن غذذ لنفاوی نیز باشد اما هنوز امکان درمان و بهبودی بسیار بالاست. در این مورد می توان از روش‌های ماستکتومی یا لوبکتومی به علاوه پرتودرمانی و شیمی درمانی استفاده کرد. در صورت موثر بودن پزشک میتواند از درمان هورمونی و روش های درمانی هدفمند نیز استفاده نماید. در مواردی نیز غدد لنفاوی تکه برداری شده و یا به طور کلی برداشته خواهند شد.
سرطان سینه مرحله سوم
درمان سرطان سینه مرحله ۳ بسیار متنوع است. در برخی از موارد تمام سینه بیمار برداشته میشود که به آن ماستکتومی (mastectomy) گفته میشود. در مواردی دیگر نیز از روش نجات سینه یا لامپکتومی (lumpectomy) و یا پرتودرمانی و در مواردی نیز شیمی درمانی و برداشتن غده لنفاوی درگیر استفاده میشود. برخی بیماران نیز روش‌های هورمون درمانی و درمان سرطان هدفمند را دریافت خواهند کرد. در برخی موارد نیز ابتدا بیمار تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرد تا سایز تومور کاهش پیدا کند و پس از آن ماستکتومی و پرتودرمانی صورت خواهد گرفت.
هورمون درمانی و درمان سرطان هدفمند نیز ممکن است در صورت لزوم و مفید دانسته شدن مورد استفاده قرار گیرند. افرادی که سرطان سینه آن ها در مرحله ۳ قرار دارد معمولاً برای برداشتن دستکم برخی از غدد لنفاوی درگیر در زیر بازو مورد عمل جراحی قرار گرفته و ممکن است برای درمان غدد لنفاوی نزدیک ترقوه و استخوان سینه تحت پرتودرمانی قرار گیرند.
سرطان سینه مرحله ۳ در واقع از موارد پیشرفته سرطان به شمار می آید. در این مرحله سلول های سرطانی خود را به غدد لنفاوی رسانده اند اما هنوز به دیگر ارگان های بدن سرایت نکرده اند. این مرحله خود بر اساس اندازه تومور و میزان درگیر شدن غدد لنفاوی به سه دسته بندی تقسیم میشود.
هر یک از موارد زیر می تواند در دسته بندی سرطان سینه نوع ۳ اَی قرار بگیرد
- عدم وجود تومور یا وجود تومور با هر اندازه ای و سرطان در ۴ تا ۹ مورد از غدد لنفاوی مجاور
- توموری بزرگ تر از ۴ سانتیمتر در طول و رشته های کوچک سلول های سرطان سینه در غدد لنفاوی
- توموری بزرگ تر از ۵ سانتیمتر و سرطان در یک تا سه غده لنفاوی در نزدیکی استخوان سینه
سرطان سینه نوع ۳ بی می تواند هر اندازه ای باشد. این نوع از سرطان در دیواره سینه یا پوست سینه رخ می دهد که می تواند با تورم موضع همراه باشد. این نوع نیز تا ۹ غذه لنفاوی مجاور را نیز درگیر خود خواهد کرد. سرطان سینه نوع ۳ سی می تواند توموری در هر اندازه باشد و یا اصلی توموری وجود نداشته باشد. این نوع مواردی که سرطان به ۱۰ یا تعداد بیشتری از غذذ لنفاوی نزدیک بازو و ترقوه سرایت کرده باشد را نیز در بر نمی گیرد.
سرطان سینه مرحله ۴
در مرحله ۴ سرطان سینه، سرطان سینه به نقاط دیگر بدن راه پیدا کرده و به اصطلاح متاستاز کرده است که از این مناطق می توان به استخوان ها، کبد، مغز و ریه ها اشاره کرد. این مرحله را سرطان سینه متازتاتیک می نامند و اگرچه معمولا غیر قابل درمان انگاشته می شود اما روش های درمانی جدید به بیمار کمک می کنند که چند سال بیشتر زنده بمانند حتی در حالی که بیماری آنها وارد مراحل پیشرفته ای شده است. اصلی ترین روش درمانی که در واقع تنها به تاخیر انداختن مرگ است استفاده از داروهاست و در برخی موارد نیز شیمی درمانی توصیه میشود.
در زنانی که سرطان سینه آن ها با استفاده از هورمون های زنانه تغذیه میشود از روش های هورمون درمانی مانند استفاده از تاموکسیفن یا بازدارنده‌های آروماتاز برای جلوگیری از رشد سرطان استفاده میشود. داروهایی که ویژگی‌های خاص سلول های سرطانی را نشانه می‌گیرند و در روش موسوم به درمان هدف دار به کار برده می‌شوند می‌توانند اثرات آنزیم ها و پروتئین‌هایی که باعث رشد سلولهای سرطانی می‌شوند را کاهش دهند. در مواردی کمتر نیز از جراحی و پرتودرمانی برای کاهش نشانه ها و عوارض استفاده میشود که اثرات سرطان سینه مانند درد شدید را کاهش می دهند.
سرطان سینه
درجه بندی یا گرید سرطان سینه چیست؟
تشخیص به موقع بیماری سرطان سینه به این دلیل اهمیت بالایی دارد که با کاهش عدد گرید این بیماری، احتمال بهبودی و درمان نیز بیشتر میشود. این بیماری از عدد صفر تا 4 درجه بندی شده است.
- گرید صفر: این مرحله اولین مرحله بیماری است که تقسیم شدن سلول‌ها به آرامی آغاز شده و در مجاری و غدد شیری باقی ماندهاند. با تشخیص بیماری در این مرحله فرد به صورت 100 درصدی درمان خواهد شد.
- گرید یک: در این مرحله با دو سطح A و B رو به رو هستیم. سطح A یعنی زمانی که سلولهای سرطانی در بافت چربی نفوذ کرده‌اند و سطح B یعنی زمانی که تومور واضح و قابل لمس است. در این سطح سرطان سینه در بیشتر مواقع خوش‌خیم است و با تشخیص به موقع احتمال درمان و بهبودی کامل وجود دارد.گرید دو: در این مرحله نیز دو سطح A و B وجود دارد. در این مرحله سلولهای سرطانی رشد بیشتری داشته و اندازه آنها بزرگتر شده است. در این مرحله سرطان هنوز به گره لنفاوی نفوذ نکرده است و معمولا خوش‌خیم است. ضمن اینکه در سطح B تومورها بزرگتر هستند.
- گرید سه: در این مرحله نفوذ سرطان به بافتهای لنفاوی شروع شده است. این مرحله نیز 3 سطح A و B و C دارد که بر اساس تعداد گره‌های درگیر شده مشخص می‌شوند. 10 گره لنفاوی وجود دارد که اگر کمتر از 9 تای آنها درگیر شده باشد بیمار در سطح A یا B قرار دارد و اگر 10 گره لنفاوی درگیر سرطان شده باشند بیمار در سطح C قرار دارد.
- گرید چهار: در این مرحله سلولهای سرطانی به بخش های مختلف بدن رسیده‌اند و به اصطلاح متاستاز کرده‌اند و کلیه گره‌های لنفاوی، مغز، کلیه، کبد و استخوان را درگیر کرده‌اند.
پیشگیری از سرطان سینه
این نکته که پیشگیری بهتر از درمان است با تغییر در سبک زندگی و مصرف غذاهای سالم امکان پذیر است. برای پیشگیری از ابتلا به بیماری سرطان سینه راهکارهای زیادی ارائه شده است. توصیه میشود بانوان عزیز برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری خطرناک به نکات زیر توجه کنند.
ورزش کردن
تحقیقات نشان داده فعالیت‌های فیزیکی و انجام روزانه نیم تا یک ساعت ورزش میتواند خطر ابتلا را تا ۲۰ درصد کاهش دهد. ورزش به شکل فوق العاده‌ای میتواند میزان هورمون‌های استروژن و تستوسترون خون را متعادل کند.
مصرف لبنیات
لبنیات غنی از کلسیم هستند که تحقیقات نشان داده استفاده از کلسیم در پیشگیری از سرطان نقش بسیار زیادی دارد.
مصرف میوه
میوه‌ها به دلیل داشتن فیبر و آنتی اکسیدان نقش به سزایی در کاهش ابتلا به سرطان دارند. آنتی اکسیدان‌ها با جلوگیری از واکنش‌های اکسیداسیونی و جلوگیری از آزاد شدن رادیکال آزاد از ایجاد سلولهای سرطانی جلوگیری می‌کنند. از آنتی اکسیدان‌ها میتوان به ویتامین A، E، C و سلنیوم اشاره کرد که در میوه‌ها به وفور وجود دارند. فیبر علاوه بر جلوگیری از بروز سرطان نقش موثری در متعادل نگه داشتن وزن بدن دارد.
بچه‌دار شدن
بر اساس آمارهای جهانی زنانی که در سنین مناسب بچه‌دار می شوند احتمال ابتلا آنها سرطان بسیار کمتر از زنانی است که یا بچه‌دار نمی‌شوند و یا دیر اقدام به بچه‌دار شدن می‌کنند.
شیردهی
شیردهی سالها است مورد توجه محققان آنکولوژیست قرار گرفته و به این نتیجه رسیده اند که شیردهی به دلیل مکانیسم های خاصی مانع از ابتلا به سرطان سینه می شود و هرچه تعداد دفعات و مدت شیردهی بیشتر باشد میزان ابتلا به سرطان نیز کمتر می شود.
رژیم غذایی کم چرب
مصرف غذاها و دسرهای چرب و پرکالری میتواند زمینه و احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. محققان و پزشکان توصیه می‌کنند که خانم‌ها در برنامه غذایی خود از غذاهای بدون کلسترول و کم چرب استفاده کنند.
تشخیص سرطان سینه
شروع سرطان سینه با سایر انواع سرطان متفاوت است. این بیماری که در مراحل اولیه علائم زیادی ایجاد نمیکند، تشخیص زودهنگام را دشوار میکند. از آنجایی که این بیماری تا مراحل پیشرفته علائم واضحی از خود نشان نمیدهد، برای تشخیص بیماری در مراحل اولیه، لازم است زنان به طور منظم غربالگری پستان را انجام دهند.
این اسکن‌ها باید با معاینه فیزیکی (توسط پزشکان مجرب در پستان) سونوگرافی پستان در زنان زیر 40 سال و معاینه فیزیکی سونوگرافی و ماموگرافی در زنان بالای 40 سال انجام شود. در سنین 40 تا 50 سالگی انجام ماموگرافی هر 2 سال یکبار و برای افراد بالای 50 سال سالانه توصیه میشود. افزودن روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MR) به روش‌های تشخیصی در ساختارهای پستانی با سینه متراکم و سفتی منتشر، تشخیص را آسان‌تر میکند. کمپین های آگاهی رسانی درباره سرطان پستان نیز بر توسعه آگاهی در مورد این بیماری و اهمیت تشخیص زودهنگام تاکید دارند.
خودآزمایی سرطان سینه
معاینه سرطان پستان از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا در مراحل اولیه علائم واضحی وجود ندارد. تشخیص زودهنگام سرطان سینه بیشتر در نتیجه معاینات انجام شده توسط خود بیماران امکان پذیر است. کنترل سرطان سینه که خود بیماران انجام می دهند، ناحیه سینه و زیر بغل را پوشش میدهد. به طور کلی این بررسی ها که باید ماهی یک بار توسط خانم های بالای 20 سال انجام شود، زود تشخیص داده میشود.
این کنترلها باید 5-4 روز پس از پایان دوره قاعدگی که اثر هورمون ها کمتر از حد طبیعی است انجام شود. معاینه سینه را میتوان در مقابل آینه، زیر دوش یا در حالت درازکش انجام داد. در مقابل آینه در محیطی با نور کافی لازم است اطراف و زیر سینه ها، نوک سینه ها و زیر بغل ها را با دست و به صورت چشمی و با بالاتنه برهنه بررسی کرد.
اول از همه، هر گونه ناهنجاری در اندازه، تقارن و رنگ سینه ها جلوی آینه. افتادگی نوک پستان؛ پوست سینه باید از زوایای مختلف بررسی شود تا مشخص شود که آیا قرمزی وجود دارد یا خیر. سپس همان مشاهده را باید با بازوهای بالا رفته انجام داد. در این مرحله باید توجه داشت که آیا تورم به خصوص زیر بغل وجود دارد یا خیر. در معاینه دستی که میتواند به صورت درازکش یا ایستاده انجام شود، بررسی میشود که آیا توده زیر سینه، نوک سینه و زیر بغل وجود دارد یا خیر.
در لمس ایستاده باید از دست چپ برای سینه راست و از دست راست برای سینه چپ استفاده شود. دور سینه و زیر بغل باید با انجام حرکات دایره ای با انگشت اشاره، وسط و حلقه و کمی افزایش فشار بررسی شود. در لمس انجام شده در وضعیت خوابیده به پشت، بازوی راست باید بالای سر برای کنترل سینه راست و بازوی چپ برای کنترل سینه چپ قرار گیرد. در این مرحله لازم است یک حوله یا بالش زیر شانه ها برای معاینه گذاشته شود. درست مانند ایستادن باید با حرکات دایره ای بررسی شود که آیا توده ای در اطراف سینه و زیر بغل وجود دارد یا خیر.
در عین حال، نوک پستان باید برای بررسی ترشح یا خونریزی فشرده شود. در صورت مشاهده توده یا توده در حین انجام این حرکات، مراجعه به مراکز درمانی ضروری است.
معایناتی معمول در مواجهه با علائم سرطان سینه
معاینه‌ی فیزیکی (پزشک سینهها و پوست آن را معاینه میکند و به دنبال وجود مشکل یا ترشح در نوک سینهها می‌گردد. او ممکن است سینهها و زیربغل را در جست‌وجوی توده لمس کند).
پزشک همچنین درباره‌ی سابقه‌ی پزشکی مانند داروهایی که مصرف می‌کنید و سابقه‌ی خانوادگی بیماری در بستگان درجه اول‌تان از شما سؤال می‌پرسد. زیرا گاهی سرطان سینه به ژن‌ها مرتبط هستند، اهمیت دارد که پزشک‌تان را درباره‌ی وجود سابقه‌ی ابتلا به این سرطان در خانواده مطلع کنید. پزشک شما همچنین درباره‌ی علائم و اینکه چه زمانی اولین بار با آن مواجه شده‌اید سؤال میکند.
تست های تصویربرداری
از این موارد برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سینه استفاده میشود.
- سونوگرافی: این آزمایش از امواج صوتی برای مشاهده تصویری از بافت پستان را برای پزشک فراهم کند.
- ماموگرافی: در این روش اشعه ایکس دید بهتری ازتوده خوش‌خیم است یا بدخیم و سایر مشکلات ارائه میدهد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی د : (MRI) در این روش برای اسکن بدن از یک میدان مغناطیسی متصل به کامپیوتر، یک آهنربا، برای ایجاد تصاویر دقیق از داخل سینه استفاده می کنند. MRI یک روش تصویربرداری غیر تهاجمی است که برای بررسی بافت سینه میتوان از آن بهره برد.
بیوپسی
برای این آزمایش، بافت یا مایعات را از سینه می‌گیرند. برای بررسی اینکه آیا سلولهای سرطانی وجود دارند، آنها را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کنند و اگر سلولهای سرطانی وجود داشته باشند، از چه نوعی هستند.
رویه‌ی رایج عبارتند از:
آسپیراسیون با سوزن ظریف: این برای تومورهایی است که دسترسی به آنها آسان است یا کیستهایی که ممکن است با مایع پر شوند.
بیوپسی با سوزن مغزی: (Core) Tru-cut (Core) در این نوع از سوزن تلسکوپی بزرگتر برای برداشتن یک تکه بافت استفاده میشود.
بیوپسی جراحی باز: با مداخله جراحی، کل تومور به همراه بافت سینه مجاور برداشته میشود.
بیوپسی غدد لنفاوی: بیوپسی با سوزن یا برداشتن برخی از غدد لنفاوی زیر بغل برای مشاهده اینکه آیا سرطان گسترش یافته است یا خیر.
بیوپسی با هدایت تصویر: برای هدایت سوزن بیوپسی از تصویربرداری استفاده میشود.
رابطه خانوادگی با سرطان سینه
خطر ابتلا به سرطان سینه در فردی که قبلاً در یکی از اعضای زن خانواده سرطان سینه داشته است، بالا است. ابتلا به سرطان سینه در بستگان درجه یک (مادر، خواهر یا دختر) این خطر را دو برابر میکند. وقوع در بستگان درجه یک خطر را سه برابر میکند. اگرچه میزان دقیق خطر مشخص نیست، سرطان سینه که در پدر یا برادر خانواده مشاهده میشود، خطر ابتلا به سرطان سینه را در زنان نیز افزایش میدهد.
با این حال، وقتی به طور کلی ارزیابی شود، میزان زنان مبتلا به سرطان پستان مبتلا به این بیماری در خانواده کمتر از 15٪ است. این بدان معناست که بیش از 85 درصد از زنان مبتلا به سرطان سینه این بیماری را از خانواده خود به ارث نمی برند.
اهمیت سابقه شخصی در سرطان سینه
اگر سرطان در یک پستان تشخیص داده شود، میزان یافتن سرطان در سینه دیگر یا در قسمت دیگری از همان پستان 3-4 برابر است. این با عود سرطان اولیه متفاوت است. برای اطلاع از وضعیت توده ی سرطانی در سینه ها باید آزمایشات و معاینات لازم هرچه زودتر انجام شود.
رابطه سرطان سینه با نژاد و قومیت
زنان سفید پوست کمی بیشتر از زنان آفریقایی آمریکایی در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند. با این حال، زنان آفریقایی آمریکایی مبتلا به سرطان سینه در معرض خطر بیشتری برای بقا هستند. با این حال، زنان زیر 45 سال که به این بیماری مبتلا هستند، عمدتا آفریقایی آمریکایی هستند. علاوه بر این، زنان آسیایی و اسپانیایی (اسپانیایی تبار) کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه و بقا هستند.
بافت سینه متراکم و سرطان سینه
سینه از بافت چربی، بافت فیبری و بافت غده تشکیل شده است. بافت متراکم پستان (در ماموگرافی) به معنای بافت غده ای و فیبری بیشتر و بافت چربی کمتر است و به آن سینه متراکم می گویند. خانم هایی که سینه های متراکم دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند. متأسفانه، بافت متراکم سینه ممکن است در ماموگرافی نیز دقیق نباشد. به همین دلیل، زنانی که سینه های متراکم دارند باید با پزشک خود در مورد نحوه پیگیری صحبت کنند. عواملی مانند سن، وضعیت یائسگی، استفاده از داروها (مانند هورمون درمانی یائسگی)، بارداری و ژنتیک بر تراکم سینه تأثیر می گذارند.
رابطه سرطان سینه و قاعدگی
زنانی که قاعدگی زودرس (قبل از 12 سالگی)، سیکل های قاعدگی بیشتر و یا یائسگی (بعد از سن 55 سالگی) دارند، کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هورمون های استروژن و پروژسترون ممکن است یکی از دلایل افزایش خطر باشد.
چه کسانی گروه های پرخطر در سرطان سینه را تشکیل می دهند؟
کسانی که ضایعه‌ای دارند که میتوان آنها را پیش‌ساز سرطان در نظر گرفت، کسانی که قبلا سرطان در یکی از سینه‌های خود ایجاد کرده‌اند، کسانی که استعداد ژنتیکی دارند، کسانی که در خانواده یا نزدیکان خود به سرطان سینه مبتلا شده‌اند، کسانی که طولانی مدت از آن استفاده می‌کنند. قرص های ضدبارداری ترم، کسانی که در یائسگی طولانی مدت و با دوز بالا استروژن درمانی مصرف می کنند، کسانی که در معرض تشعشع هستند، کسانی که قاعدگی زودرس و دیررس دارند، کسانی که یائسه شده اند، هرگز زایمان نکرده اند یا قبلا اولین تولد آنها بعد از 30 سالگی و کسانی که غذاهای چرب می خورند گروه های پرخطر اصلی را تشکیل می دهند.
سرطان سینه چگونه درمان می شود؟
بسته به مرحله بیماری، ویژگی های بیمار و سلامت عمومی، گزینه های درمانی ممکن است شامل یک یا چند مورد باشد: جراحی، پرتودرمانی، هورمون درمانی، شیمی درمانی یا درمان هدفمند. برای درمان سرطان سینه در مرحله اول باید نوع و میزان وخامت توده تشخیص داده شود و در این صورت روش درمان آن مشخص می شود.
درمان سرطان سینه
درمان سرطان سینه می تواند به روش‌های موضعی و عمومی صورت گیرد.از درمان های موضعی می توان به جراحی و پرتو درمانی اشاره کرد. و از درمان های عمومی می توان به هورمون درمانی، شیمی درمانی، درمان بیولوژیک اشاره کرد. در برخی موارد نیز از هردو روش استفاده می شود.از رایج ترین شیوه های درمان جراحی می باشد که در آن یا توده سرطانی یا کل بافت پستان برداشته می شود.
در روش پرتو درمانی (رادیو تراپی) از امواج پرانرژی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود. این روش معمولا می تواند قبل یا بعد از عمل جراحی صورت گیرد. همچنین وقتی توده بزرگ باشد و با عمل جراحی قابل برداشت نباشد از پرتو درمانی استفاده می شود.
در روش شیمی درمانی از داروهای ضدسرطان استفاده می شود که معمولا به صورت ترکیبی از چند دارو استفاده می شود.این داروها به حالت تزریقی یا خوراکی استفاده می شوند که در هردو ماده شیمیایی به جریان خون وارد و به کل بدن می رود.
درهورمون درمانی معمولا از دو هورمون استروژن و پروژسترون استفاده می شود که این دو نمی گذارند سلولهای سرطانی هورمون مورد نیازشان را دریافت کنند و از بین می روند.
درمان بیولوژیک به سیستم ایمنی بدن برای مقابله با توده سرطانی کمک می کند. به این صورت که معمولا از ماده هرسپتین (Herception) که نوعی پادتن است و در آزمایشگاه ساخته می شود، استفاده می شود و به ورید تزریق می شود. این روش یا به تنهایی یا همراه شیمی درمانی صورت می گیرد.
چگونه می توان از خود در مقابل سرطان سینه محافظت کرد؟
روش هایی برای پیشگیری از سرطان سینه تا حد امکان وجود دارد.
- پرهیز از مواد سرطان زا مانند سیگار و الکل
- تغذیه سالم و ورزش منظم
- مراقبت برای حفظ وزن ایده آل
- شیردهی در 6 ماه اول برای افرادی که بچه دارند
- بچه دار نشدن خیلی دیر
- توجه به مصرف داروهای هورمونی
عوامل غیر مرتبط با سرطان سینه
این موارد بر خطر ابتلا به سرطان سینه تاثیری ندارند:
- استفاده از ضد تعریق
- پوشیدن سوتین زیر سیمی
- سقط جنین یا سقط جنین
- داشتن تغییرات فیبروکیستیک سینه (بافت سینه متراکم با کیست های خوش خیم)
- حاملگی چند قلو
- قهوه و کافئین
- استفاده از رنگ مو
ترمیم سینه بعد از سرطان سینه
در برخی موارد که به دلیل بزرگ بودن توده یا خصوصیات و نحوه‌ی رشد آن نمی توان سینه را نگه داشت برداشتن سینه لازم می باشد و این عمل باعث ناراحتی خانم ها خواهد شد .با پیشرفت علم پزشکی و جراحی زیبایی می توان این نکته را بیان نمود که می توان بعد از جراحی برداشتن توده های سرطانی از سینه می توان بافت سینه را ترمیم کرد و البته این اقدام از طریق پروتز های سینه میسر خواهد شد.
سوالات متداول سرطان سینه
۱. یا سرطان سینه کشنده است؟
سرطان سینه چه بدخیم باشد چه خوش خیم روش های درمانی زیادی دارد. اما سرطان سینه درمان نشده میتواند کشنده باشد.
۲. چه عواملی در بروز سرطان سینه تاثیر می گذارند؟
عوامل زیادی بر احتمال ابتلا به سرطان سینه تاثیر گذار است. شروع قاعدگی در سن کم، یائستگی در سن بالا، چاقی، سابقه بیماری در خانواده، ارث، بارداری در سن بالا، مصرف الکل، مصرف داروی جلوگیری از بارداری و… می‌توانند بر بروز سرطان سینه تاثیر گذار باشند.
۳. سرطان سینه چگونه در بدن پخش می شود؟
این سرطان از طریق حمله به سلول های سالم قفسه سینه، نفوذ به سیستم لنفاوی بدن و ورود به رگها در بدن پخش میشود.
۴. سرطان سینه از چه قسمتی از بدن آغاز می شود؟
این سرطان از بافتهای پستان آغاز میشود و با توجه به نوع آن بخش‌هایی از آناتومی پستان را درگیر میکند.
۵. آیا سرطان سینه درد دارد؟
درد معمولا جزء علائم سرطان سینه به شمار نمی‌اید و آمار نشان میدهد که فقط 6 درصد از افراد مبتلا درد را به عنوان یکی از علائم سرطان سینه عنوان کرده اند.
۶. آیا وراثت در ابتلا به سرطان سینه تأثیرگذار است؟
احتمال ابتلا به سرطان سینه در افرادی که یکی از اعضای زن خانواده آنها به این بیماری مبتلا بوده است بیشتر است. وجود این بیماری در بستگان درجه یک مانند مادر یا خواهر احتمال ابتلا را در فرد بالا خواهد برد. اما تحقیقات نشان داده است که 85 درصد از زنان مبتلا، این بیماری را به ارث نبرده‌اند.
۷. آیا سابقه شخصی در سرطان سینه تأثیرگذار است؟
اگر سرطان در یکی از سینه ها تشخیص داده شود احتمال اینکه سینه دیگر نیز دچار سرطان شود 3 یا 4 برابر خواهد بود. از سوی دیگر اگر شخصی در گذشته دچار بیماری بوده و درمان را انجام داده باشد احتمال بازگشت بیماری وجود دارد که به آن عود سرطان می‌گویند.
۸. رابطه سرطان سینه با نژاد و قومیت چیست؟
تحقیقات نشان داده است که در برخی موارد نژاد و قومیت بر ابتلا به سرطان سینه تاثیر گذار است، به طور مثال احتمال ابتلای زنان سفید پوست به سرطان سینه بیش از زنان آفریقایی آمریکایی است، یا در نمونه دیگر احتمال ابتلا به سرطان در زنان آسیایی کمتر است.
۹. رابطه سرطان سینه و قاعدگی چیست؟
بررسی‌ها نشان داده است که زنانی که قاعدگی زودرس دارند یعنی قبل از 12 سالگی دوران قاعدگی آنها شروع شده است 15 تا 20 درصد یا زنانی که دوران یائسگی آنها بعد از سن 55 سالگی بوده است حدود 40 درصد، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند. زیرا تحقیقات نشان داده است که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هورمون های استروژن و پروژسترون یکی از دلایل افزایش ابتلا به این بیماری است.
۱۰. عوامل غیر مرتبط با سرطان سینه چیست؟
این موارد بر خطر ابتلا به سرطان سینه تأثیری ندارند:
• استفاده از ضد تعریق
• پوشیدن سوتین
• داشتن تغییرات فیبروکیستیک سینه (بافت سینه متراکم با کیست های خوش خیم)
• حاملگی چند قلو
• قهوه و کافئین
• استفاده از رنگ مو
• انجام لیزر مو‌های زائد
• پروتز سینه
۱۱. دلایل مرتبط با عوامل هورمونی سرطان سینه چیست؟
تحقیقات نشان داده است که استروژن و پروژسترون سبب رشد و تکثیر سلولهای سرطانی می‌شوند. گیرنده سلولهای سرطانی با استفاده از استروژن و پروژسترون تکثیر شده و زنده می‌مانند، هورمون درمانی دسترسی سلولهای سرطانی به این دو هورمون زنانه را از بین می‌برد و مانع از رشد و تکثیر آنها میشود.
۱۲. چه کسانی گروه های پرخطر در سرطان سینه را تشکیل می دهند؟
افرادی که ضایعه‌ای در سینه دارند که میتوان آنها را پیش‌ساز سرطان در نظر گرفت، کسانی که قبلا سرطان در یکی از سینه‌های آنها ایجاد شده، کسانی که سابقه ژنتیکی دارند و کسانی در خانواده یا نزدیکانشان به سرطان سینه مبتلا شده‌اند، کسانی که طولانی مدت از قرص های ضدبارداری استفاده کرده‌اند، کسانی که در یائسگی طولانی مدت و با دوز بالا استروژن درمانی انجام داده‌اند، کسانی که در معرض تشعشعات هستند، کسانی که قاعدگی زودرس و دیررس دارند، کسانی که یائسه شده‌اند، کسانی که هرگز زایمان نکرده‌اند یا اولین زایمان آنها بعد از 30 سالگی بوده و کسانی که غذاهای چرب زیادی می‌خورند گروه‌های پرخطر اصلی را تشکیل می‌دهند.
۱۳. چگونه می توان از خود در مقابل سرطان سینه محافظت کرد؟
روش هایی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان سینه تا حد امکان وجود دارد.
• پرهیز از مواد سرطان زا مانند سیگار و الکل
• تغذیه سالم و ورزش منظم
• مراقبت برای حفظ وزن ایده آل
• شیردهی در 6 ماه اول زایمان
• بچه دار نشدن خیلی دیر
• توجه به مصرف داروهای هورمونی
بیشتر بدانید: جراحی بالا کشیدن سینه
دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان
