برای مشاوره آنلاین در دایره سلامت
10 راه برای پیشگیری از سرطان سینه
مقدمه
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۱۸ بیش از ۶۲۷ هزار زن در سراسر جهان به دلیل ابتلا به سرطان پستان جان خود را از دست داده‌اند. این آمار نشان‌دهنده اهمیت بالای پیشگیری از سرطان پستان و تشخیص زودهنگام این بیماری است. ماه اکتبر به عنوان “ماه آگاهی از سرطان پستان” شناخته می‌شود تا مردم بیشتر از اهمیت پیشگیری از سرطان سینه آگاه شوند.
چرا پیشگیری از سرطان پستان اهمیت دارد؟
سرطان پستان یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در زنان است و تشخیص به موقع و اقدامات پیشگیرانه می‌تواند تا حد زیادی از گسترش این بیماری جلوگیری کند. اگر به پیشگیری از سرطان پستان (Breast cancer prevention) توجه کنید، می‌توانید خطر ابتلا به آن را کاهش دهید و زندگی سالم و طولانی‌تری داشته باشید. در این مقاله به این موارد می‌پردازیم تا شما بتوانید بهتر و بیشتر مراقب سلامتی خود باشید.
راه های پیشگیری از سرطان سینه
سرطان سینه (Breast cancer) بدون شک یکی از ترسناک‌ترین اتفاقات برای زنان است بزرگ‌ترین عوارض آن ناامیدی، مرگ و در بهترین حالت دچار اختلال شدن است. طبق آمار از هر هشت خانم یک نفر در طول زندگی خود به سرطان سینه دچار می‌شود و تقریبا هر سال 40000 زن به دلیل این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. پیشگیری و تشخیص سرطان سینه می‌تواند درمان سرطان سینه را ساده‌تر کند. ممکن است مدام فکر کنید، “آیا راهی برای پیشگیری از سرطان پستان وجود دارد؟” از آنجایی که سرطان سینه یک بیماری ژنتیکی است، نمی‌توان گفت که امکان کامل پیشگیری از سرطان سینه وجود دارد، اما اقدامات احتیاطی که انجام می‌دهید می‌تواند تا حد زیادی از بروز این بیماری بکاهد مانند: برخی از راه‌های پیشگیرانه برای سرطان سینه عبارتند از:
- مراجعه به مامولوژیست
- خودآزمایی پستان
- انجام ماموگرافی
- زایمان و شیردهی طولانی مدت
- کنترل تعادل هورمونی در بدن، به ویژه در دوران یائسگی
- تغذیه خوب
- کنترل وزن بدن
- سبک زندگی سالم
با انجام هر یک از این موارد 90% می‌توانید از سرطان سینه جلوگیری کنید.
سرطان سینه چیست؟
سرطان سینه، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در زنان است. سرطان سینه بیماری است که به دلیل تکثیر کنترل نشده سلول‌هایی که مجرای شیر را تشکیل می‌دهند یا مسئول تشکیل شیر (غدد پستانی) هستند، رخ می‌دهد. سرطان سینه در سلول های سینه مانند مجاری تولید شیر و لوبول ها ایجاد می شود. سرطان پستان هم در زنان و هم در مردان ممکن است رخ دهد.
علائم سرطان سینه چیست؟
- یک توده قابل لمس یا تورم در سینه یا زیر بغل
- تورم و بزرگ شدن اندازه سینه
- ظاهر نامتقارن بین سینه‌ها
- تغییر جهت، جمع شدن یا تغییر رنگ نوک پستان
- زخم نوک پستان، پوسته پوسته شدن
- ترک در پوست سینه، ظاهر پوست پرتقال
- ترشح از سینه
- درد شدید در سینه در دوران قاعدگی
- کاهش وزن
- ضعف
چرا تشخیص زودهنگام در پیشگیری از سرطان سینه مهم است؟
مانند همه انواع سرطان، تشخیص زودهنگام در پیشگیری از سرطان سینه بسیار مهم است. از آنجایی که تکثیر و رشد سلول‌های عامل سرطان سینه به زمان زیادی نیاز دارد، ممکن است با تشخیص زودهنگام بتوان این سلول‌های بدخیم را کنترل کرد !
با روش خودآزمایی که می‌توانید هر ماه 4 تا 5 روز پس از پایان دوره قاعدگی خود انجام دهید، می‌توانید متوجه سفتی یا توده در سینه شوید. بنابراین، یادگیری خودآزمایی پستان در منزل در پیشگیری از سرطان پستان بسیار مهم است.
- اولین نکاتی که در معاینه پستان باید به آن توجه کنید؛ تغییر در بافت سینه و تقارن، ترشح و توده در پستان.
- معاینه پستان؛ می‌توانید این کار را جلوی آینه، زیر دوش یا دراز کشیده انجام دهید.
معاینه سینه در مقابل آینه چگونه انجام می شود؟
- هر دو دست را در حالت برهنه بالا بیاورید. تغییر در بافت سینه‌ها، کشیدن پوست و زخم‌ها یا جمع شدن نوک سینه‌ها را بررسی کنید.
- به آرامی نوک سینه را فشار دهید و ترشحات را مشاهده کنید.
معاینه پستان در حالت خوابیده چگونه انجام می شود؟
- روی تخت دراز بکشید و سر خود را روی بالش بگذارید. ابتدا دست چپ خود را بالای سر قرار دهید و با دست راست سینه خود را با فشار دادن آن از بالا به سمت نوک سینه از نوک سینه به پایین کنترل کنید.
- سپس یک بار دیگر با حرکات دایره‌ای با سه انگشت وسط دست از قسمت بیرونی سینه تا نوک آن را چک کنید.
- بازوی راست خود را بالای سر قرار دهید و همین کنترل را با دست چپ روی سینه راست انجام دهید.
- پس از بررسی هر دو سینه، به آرامی نوک سینه را فشار دهید تا ببینید آیا مایع خارج می‌شود یا خیر.
- در صورت مشاهده توده سفت در سینه یا مشاهده ترشحات از سینه بسیار مهم است که با پزشک خود مشورت کنید.
استراتژی های پیشگیری از سرطان سینه
بیشتر از 75 تا 90 درصد موارد می‌شود از سرطان پستان از طریق اعمال تغییرات شیوه زندگی جلوگیری کرد.
محدود کردن مصرف قند
قند یکی از مضرترین موارد است. به عنوان یک دستور عمل کلی مصرف قند را به کمتر از 25 گرم در روز محدود کنید.اگر سرطان دارید یا مقاوم در برابر انسولین هستید عاقلانه است که آن را تا 15 گرم یا کمتر محدود کنید.
محدود کردن پروتئین و افزایش چربی سالم
کاهش میزان پروتئین به اندازه یک گرم از هر کیلوگرم وزن خود بیشتر از 100 گرم پروتئین برای بزرگسالان غیر طبیعی است و نصف آن کافیست. سعی کنید مصرف پروتئین و کربودهیدرات را کاهش دهید و چربی کیفیت بالا مانند تخم مرغ ارگانیک و مرغ‌های محلی و گوشت با کیفیت و آووکادو و روغن نارگیل را جایگزین کنید. شواهد قابل توجهی وجود دارد که رژیم کتوژنیک به جلوگیری و درمان بسیاری از انواع سرطان خصوصا سرطان سینه کمک میکند.
مقدار زیادی ویتامین آ طبیعی مصرف کنید
شواهدی وجود دارد که ویتامین آ نقش بسزایی در پیشگیری از سرطان سینه دارد.بهتر است که آن را به جای استفاده از مکمل‌ها از غذاهای طبیعی دریافت کنید و بهترین منابع برای شما زرده تخم مرغ، کره خام، شیر و گوشت گاو و یا مرغ است، با این حال مراقب باشید زیرا طبق شواهد مقدار بیش از حد ویتامین آ می‌تواند فواید ویتامین دی را حذف کند.
این به این معناست که نه تنها برای جلوگیری از سرطان بلکه برای سلامت بدن شما میزان مناسبی از ویتامین آ و دی ضروری است. به همین دلیل قبل از مصرف ویتامین‌ها از پزشک مشورت بگیرید.
در حالت ایده آل بدن شما تمام ویتامین دی و آ مورد نیاز را به طور طبیعی با خوردن سبزیجات رنگارنگ برای ویتامین آ و با قرار دادن پوست در معرض آفتاب برای ویتامین دی به دست می آورد.
به اندازه ی لازم ید مصرف کنید
ید یک عنصر اساسی و ضروری برای سنتز هورمون‌هاست و کمبود آن باعث مشکلات بهداشتی از جمله سرطان سینه شود. به این دلیل است که سینه‌های شما برای عملکرد مناسب سلولی به جذب و استفاده مقدار زیادی ید نیاز دارند. کمبود ید منجر به اختلال عملکرد در هر بافتی و تشکیل تومور می‌شود.
با این حال در مورد مصرف ید اختلاف قابل توجهی در مورد دوز مناسب وجود داد پس باید با احتیاط مصرف کنید شواهد نشان می‌دهد که شاید مصرف بیش از 800 میکروگرم ید در روز غیر منطقی باشد و مصرف 12000 تا 13000 میکروگرم ممکن است به طور جدی برخی از اثرات نامطلوب را بر روی سلامتی ما داشته باشد.
تغذیه روده
بهینه سازی فلور روده شما التهاب را کاهش می‌دهد و پاسخ ایمنی بدن شما را تقویت میکند محققان مکانیسم وابسته به میکوب را پیدا کرده اند که از طریق آن بعضی سرطان‌ها پاسخ التهابی می‌دهند و رشد آنها را تامین میکند به نظر آنها مهار سیتوکین های التهابی ممکن است پیشرفت سرطان را کاهش دهد و پاسخ به شیمی درمانی را بهبود بخشد. اضافه کردن غذاهای طبیعی تخمیر شده به رژیم غذایی روزانه خود می‌تواند یک راه آسان برای کاهش سرعت آن و یا پیشگیری از سرطان سینه باشد. همچنین می‌توانید از مکمل‌های پروبیوتیک استفاده کنید اما غذاهای طبیعی تخمیر شده بهترین و مناسب‌ترین هستند.
نوشیدنی های الکلی ممنوع
الکل را از زندگی خود حذف کنید. بررسی‌ها تایید میکند که مصرف کنندگان الکل بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.
سیگار نکشید
برای پیشگیری از سرطان سینه سیگار نکشید. سیگار کشیدن می‌تواند منجر به بروز انواع سرطان‌ها از جمله سرطان سینه در زنان شود.
تغذیه سالم و ورزش
یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از سرطان سینه، داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش منظم است. پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده و مصرف سبزیجات و میوه‌ها می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهد. همچنین، انجام ورزش‌های منظم برای حفظ وزن ایده‌آل ضروری است.
از مصرف قرص‌های ضدبارداری مخصوصا برای بالای سنین 35 سال خودداری کنید
باید به خطرات قرص‌های ضد بارداری توجه کنید. هر چه سن یک زن کمتر باشد و به اصطلاح جوان‌تر باشد، خطرات و عوارض آن قرص‌ها کمتر است. ممکن است مصرف قرص های ضد بارداری خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. البته این عوارض پس از قطع و عدم مصرف قرص به سرعت از بین می رود و راه حل خوبی برای پیشگیری از سرطان سینه است.
به نوزاد خود شیر بدهید
یکی از راه‌های موثر برای پیشگیری از سرطان پستان، مادر شدن قبل از ۳۰ سالگی است. تحقیقات نشان داده‌اند که شیردهی و فرزندآوری خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می‌دهند. در زنانی که در ۶ ماهه‌ی نخست تولد نوزادشان به او شیر داده‌اند، خطر مرگ در اثر سرطان سینه تا ۱۰ درصد کاهش پیدا میکند. اما دلیل آن چیست؟ زن‌ها در طول دوره‌ی شیردهی به نوزادشان وارد سیکل قاعدگی نمی‌شوند. هرچقدر یک زن وارد سیکل‌های قاعدگی کمتری شود، بدن او کمتر استروژن ترشح میکند و در نتیجه خطر ابتلای او به سرطان سینه کاهش پیدا میکند.
خلاصه‌ی کلام آنکه، شواهد بسیاری وجود دارد که شیر دادن نوزاد، خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد. اگر توانایی شیر دادن به نوزاد خود را دارید، این کار را انجام دهید. شیر مادر برای تغذیه‌ی نوزاد بهترین گزینه است اما برای مادر هم فواید بسیاری دارد.
خواب کافی
اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی می‌خوابید.کم خوابی می‌تواند موجب افزایش ملاتونین شما بشود که با افزایش مقاومت انسولین و افزایش وزن مواجه است و هردو موجب سرطان سینه می‌شوند.
استرس
از ابزارهای موثر در کنترل استرس استفاده کنید. استرس یکی از مهم‌ترین عوامل بیماری است.حتی سی دس سی اعلام میکند که 85 درصد از بیماری‌ها به عوامل عاطفی مربوط است.احتمال دارد که استرس و موارد عاطفی حل نشده بیشتر از عوامل فیزیکی اهمیت داشته باشد پس مطمئن شوید که آننهارا نادیده نگرفته اید.
ورزش و کنترل وزن
ورزش کردن به چند دلیل از شما در برابر سرطان سینه محافظت میکند. ورزش کردن به کنترل وزن شما کمک میکند. پژوهش انجمن سرطان آمریکا نشان داد، زنانی که از زمان ۱۸ سالگی خود، بین ۹ تا ۱۴ کیلوگرم وزن اضافه کرده‌اند، تا ۴۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. اثر افزایش وزن بر احتمال ابتلا به سرطان سینه به سبب استروژن است.
استروژن می‌تواند رشد بیش‌ازحد سلول‌ها را تحریک و سرطان سینه ایجاد کند. تا پیش از یائسگی، این تخمدان‌های شما هستند که استروژن تولید می‌کنند. پس از یائسگی، تخمدان‌ها دیگر هورمونی تولید نمی‌کنند؛ پس استروژن از بافت چربی به‌وجود می‌آید. هر چقدر چربی در بدن یک زن بیشتر باشد، استروژن بیشتری ساخته می‌شود.
نیازی نیست که ورزش‌هایی سنگین انجام دهید. زنانی که در هفته بین یک ساعت و ربع تا دو ساعت پیاده‌روی سریع دارند، احتمال ابتلا به سرطان سینه در آنها تا ۱۸ درصد کمتر است.
ماستکتومی پیشگیرانه
برداشتن هر دو سینه قبل از تشخیص سرطان می‌تواند تا حد زیادی (تا 97٪) خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد. زنانی که تنها در یک پستان سرطان تشخیص داده شده‌اند ممکن است ترجیح دهند برای جلوگیری از دومین مورد سرطان سینه، سینه سالم دیگر را نیز خارج کنند.
برداشتن سینه نمی‌تواند به طور کامل از سرطان سینه جلوگیری کند، زیرا حتی دقیق‌ترین جراح نیز چند سلول پستان را جا می‌گذارد. سلول‌های باقی مانده می‌توانند به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند.
آیا یائسگی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد؟
خود یائسگی با خطر ابتلا به سرطان همراه نیست. با این حال، احتمال بسیاری از سرطان‌ها، از جمله سرطان سینه، با افزایش سن بالا می رود. همچنین، برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان علائم یائسگی ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در فرد افزایش دهد.
برنامه پیشگیری از سرطان پستان توسط دکتر علی حجت چگونه انجام می شود؟
اول از همه، یک معاینه فیزیکی توسط دکتر حجت فوق تخصص جراحی پستان و فوق تخصص سرطان پستان برای افرادی که برای ارزیابی خطر سرطان پستان به مطب مراجعه می‌کنند، انجام می‌شود و تمام پارامترهای مربوط به خطر ابتلا به سرطان پستان در فرد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. سپس بیماران برای معاینات رادیولوژیک لازم به متخصص رادیولوژی در زمینه بیماری‌های پستان هدایت می‌شوند.
با توجه به شکایت بیمار می‌توان در صورت لزوم آزمایش خون نیز انجام داد. پس از نتایج رادیولوژی، در صورت لزوم، بیمار به معاینات بیشتر هدایت می‌شود و در صورت عدم نیاز به معاینه بیشتر، درمان لازم ترتیب داده می‌شود.
آیا خطر سرطان سینه قابل ارزیابی است؟
خطر ابتلا به سرطان سینه قابل ارزیابی است و با استفاده از ابزارهای مختلف مانند مدل‌های ارزیابی ریسک (مثل مدل گِیل)، آزمایش‌های ژنتیکی (مانند BRCA1 و BRCA2)، و بررسی فاکتورهای محیطی و سابقه خانوادگی می‌توان به برآورد خطر ابتلا به این بیماری پرداخت. این ارزیابی‌ها به پزشکان کمک می‌کنند تا تصمیمات پیشگیرانه یا درمانی مناسب‌تری برای هر فرد اتخاذ کنند. ارزیابی ریسک به طور کلی به دو گروه تقسیم می‌شود:
- خطر حامل جهش ژنی پرخطر
- خطر ابتلا به سرطان سینه در حضور یا عدم وجود جهش
آگاهی از خطرات سرطان سینه، همراه با خطرات و مزایای مداخله، برای انتخاب یک استراتژی مناسب مدیریت بیماری ضروری است.
چرا ارزیابی ریسک مهم است؟
سرطان سینه همچنان یک مشکل بزرگ جهانی است. علیرغم کاهش مداوم میزان مرگ و میر ناشی از سرطان سینه، بروز سرطان سینه همچنان در حال افزایش است بنابراین ارزیابی ریسک در پیشگیری سرطان پستان بسیار مهم است.
برای ارزیابی خطر سرطان سینه از یک رویکرد دو جانبه استفاده می‌شود. ابتدا، بیمارانی که در معرض خطر حامل جهش ژنی هستند شناسایی می‌شوند و به آنها پیشنهاد می‌شود که آزمایشات ژنتیکی رسمی را انجام دهند. دوم، نیاز به اندازه‌گیری خطر ابتلا به سرطان در یک دوره زمانی برای افرادی که معیارهای آزمایش ژنتیکی را ندارند یا نتایج آزمایش جهش ژنی منفی دارند، وجود دارد.
با در نظر گرفتن عوامل خطر سرطان سینه، می‌توان با چند پرسش و غربالگری، ارزیابی خطر سرطان سینه را انجام داد و روش‌های پیشگیری از سرطان پستان مانند جراحی حفظ پستان یا پیشگیری از طریق دارو یا پیگیری دقیق را می‌توان به زنانی که در معرض خطر بالای سرطان سینه در نظر گرفته می‌شوند توصیه کرد.
آیا مدل های پیش بینی خطر سرطان سینه وجود دارد؟
در طول دو دهه گذشته، تعدادی مدل آماری برای ارزیابی خطر ابتلا به سرطان پستان در افراد عمومی طراحی و تایید شده است.
اثربخشی مدل های مورد استفاده چیست؟
مشخص شده است که بیشترین فایده در استراتژی‌های پیشگیری از سرطان سینه در بیماران پرخطر دیده می‌شود. راهبردهای پیشگیری در زنان کم خطر نیز مفید، اما به میزان کمتر، مؤثر است. در نتیجه، زنان مناسب برای راهبردهای پیشگیری را می‌توان با استفاده از روش‌های ارزیابی ریسک شخصی که نتایج دقیقی ارائه می‌دهد، شناسایی کرد.
چه کسانی باید از نظر خطر ارثی سرطان سینه آزمایش شوند؟
- کسانی که قبل از 50 سالگی در دو یا چند زن در خانواده خود سرطان سینه یا تخمدان دارند.
- کسانی که سه یا چند نفر از بستگان درجه یک یا دو مبتلا به سرطان سینه دارند، صرف نظر از سن تشخیص.
- کسانی که سرطان سینه و تخمدان در میان بستگان درجه یک و دو خود دارند.
- کسانی که دارای بستگان درجه یک مبتلا به سرطان سینه دوطرفه هستند.
- برای کسانی که یکی از بستگان مرد مبتلا به سرطان سینه دارند.
- کسانی که متعلق به گروه های قومی در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.
چگونه می توانم از خود در برابر سرطان سینه محافظت کنم؟
هیچ روش قطعی برای پیشگیری از سرطان سینه وجود ندارد ولی درک خطر ابتلا به سرطان سینه و برخی از عوامل افزایش دهنده آن مهم است. عوامل خطر قابل کنترل؛ اضافه وزن، رژیم غذایی، ورزش، شاخص توده بدن، مصرف الکل، مصرف دخانیات، قرار گرفتن در معرض استروژن (هورمون درمانی، اضافه وزن، مصرف الکل و غیره)، استفاده از قرص‌های ضد بارداری، کمبود ویتامین D، استرس و اضطراب در پیشگیری از سرطان پستان بسیار مهم هستند که عبارتند از:
- خودآزمایی منظم ماهیانه پستان
- معاینه سینه سالانه توسط پزشک
- انجام ماموگرافی و سونوگرافی سالانه در صورت نیاز
- داشتن و حفظ وزن ایده‌آل
- رژیم غذایی مناسب و سالم (رژیم غذایی سالم، تازه، با سبزیجات و میوه های فراوان، گوشت کمتر و غذاهای فرآوری نشده)
- ورزش منظم (از نظر بدنی فعال باشید و حداقل 5 روز در هفته 30 دقیقه ورزش متوسط تا شدید انجام دهید)
- عدم مصرف زیاد الکل (خانم ها نباید بیش از یک نوشیدنی در روز مصرف کنند، مردان نباید بیش از دو لیوان الکل در روز مصرف کنند)
- مطلقاً سیگار نکشید.
- یک زندگی آرام به دور از استرس داشته باشید.
- عدم استفاده از هورمون‌ها پس از یائسگی
- ترجیح دادن روش‌های پیشگیری از بارداری به جز استفاده از قرص‌های ضد بارداری
این موارد بهترین گزینه‌ها برای پیشگیری و کاهش از خطر سرطان پستان خواهند بود.
هزینه جراحی زیبایی سینه
هزینه جراحی زیبایی سینه با توجه به نوع جراحی زیبایی و تجربه و تخصص پزشک متفاوت است. علاوه بر این باید هزینه‌های زیر را نیز به هزینه جراحی افزود.
- هزینه‌های بیهوشی
- هزینه‌های بیمارستان و جراحی
- هزینه آزمایش‌های پزشکی
- هزینه لباس بعد از عمل
- هزینه داروهای مورد استفاده
بیشتر بدانید: خطر ابتلا به سرطان سینه در چه سنی شایع است؟
دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان
