برای مشاوره آنلاین در دایره سلامت
بیماری های سینه چگونه به وجود می آیند؟
بیماری های سینه چیست؟
انواع مختلفی از بیماری های سینه (Breast diseases) در بزرگسالان وجود دارد. بیشتر این بیماری‌ها خوش خیم هستند و منجر به سرطان سینه نمی‌شوند. بعضی از آنها حتی به درمان نیز احتیاج ندارند و پس از مدتی بهبود می‌یابند. بسته به نوع بیماری سینه روش‌های درمان و تشخیص متفاوت است. بیماری‌های خوش خیم اختلالات غیر سرطانی سینه هستند که می‌توانند در زنان و مردان رخ دهند. انواع زیادی از بیماری‌های خوش خیم سینه وجود دارد.
علائم اولیه بیماری سینه
اولین علامت در بیماری‌های خوش خیم سینه درد است. علاوه بر آن لمس سینه‌ها و خودآزمایی ماهانه نیز به خوبی وضعیت سینه و توده‌های احتمالی در آن را به خوبی نشان می‌دهد. توصیه می‌شود بانوان همواره سینه‌های خود را خودآزمایی کنند و اگر حالت غیرطبیعی، توده و یا تغییر در توده‌های قبلی احساس کردند سریع به پزشک برای تشخیص بهتر مراجعه کنند. علائم اولیه بیماری های سینه شامل: احساس توده در سینه هنگام خودآزمایی، درد در ناحیه سینه، ترشح غیرطبیعی مایع از نوک پستان، سینه های فرورفته و چروکیده و نوک پستان های برعکس یا پوست پوست شده که در صورت مشاهده هر یک از این علائم لازم است که به پزشک مراجعه شود.
دردهای ناشی از سینه
درد سینه یکی از شکایات شایع در میان خانم‌هاست و اغلب با تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی ارتباط مستقیم دارد. این نوع درد که به آن ماستالژی چرخه‌ای نیز گفته می‌شود، معمولاً در فاصله بین تخمک‌گذاری تا شروع قاعدگی شدت بیشتری دارد. علت اصلی آن، تغییرات سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون است که منجر به تورم و حساسیت بافت پستان می‌شود. دردهای ناشی از سینه می‌توانند از شدت خفیف تا شدید متغیر باشند؛ به‌طوری که برخی خانم‌ها آن را به سختی احساس می‌کنند، در حالی که برای برخی دیگر حتی پوشیدن لباس نیز دردناک خواهد بود. این درد ممکن است در یک یا هر دو سینه احساس شود و گاهی تا زیر بغل نیز انتشار پیدا کند. در بیشتر موارد، این نوع درد خوش‌خیم و موقتی است، اما در صورت تداوم یا تغییر الگوی درد، مراجعه به پزشک برای بررسی‌های تکمیلی ضروری است.
علت بیماری های سینه
چند عامل می تواند خطر ابتلا به بیماری های خوش خیم سینه را افزایش دهد:
- هورمون درمانی در یائسگی (استفاده از هورمون بعد از یائسگی)
- سابقه خانوادگی سرطان سینه یا بیماری خوش خیم سینه
- عوامل سبک زندگی در دوران کودکی و نوجوانی
برخی از عوامل مانند، شیوه زندگی در دوران کودکی و نوجوانی ممکن است بر خطر ابتلا به بیماری های خوش خیم سینه در بزرگسالی تأثیر بگذارد. به عنوان مثال نوشیدن الکل در نوجوانی ممکن است خطر ابتلا به این بیماری ها را افزایش دهد. رعایت برخی از عوامل نیز ممکن است خطر ابتلا را کاهش دهند. به عنوان مثال خوردن غذاهایی که حاوی کاروتنوئیدها هستند مانند خربزه، هویج، سیب زمینی شیرین، کدو حلوایی، آجیل و لوبیا در نوجوانی ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های خوش خیم سینه را کاهش دهند.
نکته و موردی در بین محققیق مطرح شده که هنوز به تایید رسمی نرسیده و در حال بررسی است. این موضوع بیان می‌کند، دخترانی که در سن 10 سالگی چاق هستند ممکن است نسبت به دخترانی که در 10 سالگی لاغر هستند خطر کمتری برای بیماری‌های خوش خیم سینه در بزرگسالی داشته باشند. با این حال برخی دیگر از محققین عقیده دارند، چاق بودن در دوران کودکی و نوجوانان توصیه نمی‌شود زیرا خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و بسیاری از مشکلات دیگر را در بزرگسالی افزایش می‌دهد.
انواع بیماری های سینه
بیماری‌های خوش خیم سینه، طیف وسیعی دارند که کیست و فیبروکیستیک‌ها یک نوع از آن هستند.
کیست سینه
کیست، کیسه‌ای پر از مایع است که در بافت سینه ایجاد می‌شود. کیست سینه بیشتر شبیه بادکنک پر از آب و یا انگور است، گاهی اوقات التهاب سینه در اثر کیست همراه با احساس سفتی می‌باشد. آنها به طور معمول در زنان ۳۵ تا ۵۰ سال دیده می‌شود اما گاهی در نوجوانان نیز دیده شده است. کیست اغلب قبل از دوره قاعدگی بزرگ، حساس و دردناک می شود. معمولاً خوش خیم و غیر سرطانی هستند.
سینه فیبروکیستیک
فیبروکیست‌ها، یک بیماری خوش خیم با میزان زیادی کیست‌های کوچک در سینه است. بیش از نیمی از خانم ها در برهه‌ای از زندگی خود به بیماری فیبروکیستیک سینه مبتلا می‌شوند. بسیاری از خانم‌های دارای سینه فیبروکیستیک علائم خاصی را تجربه نمی‌کنند. این بیماری می‌تواند تشخیص سرطان سینه را دشوار کند ولی فیبروکیست‌ها بیماری خطرناکی نیست.
فیبروآدنوما
فیبروآدنومها، توده‌های جامد، صاف، سفت و خوش خیم هستند. آنها بیشتر در اواخر نوجوانی و اوایل دهه بیست سالگی در زنان مشاهده می‌شوند اما خانم‌ها در هر سنی ممکن است به این بیماری دچار شوند. فیبروآدنوما در زنان آفریقایی- آمریکایی دو برابر بیشتر از سایر زنان آمریکایی رخ می‌دهد. فیبروآدنوما توده‌های بدون درد هستند که اندازه آنها متفاوت است و می‌توانند در هر جایی از بافت سینه رشد کنند.
آدنوز اسکلروز
اسکلروز آدنوز نوعی بیماری است که شامل رشد بیش از حد بافت‌ها در سینه است که اغلب منجر به درد سینه می‌شود. توده‌های آدنوزاسکلروز در بافت سینه در اندازه‌های میکروسکوپی هستند به همین دلیل ممکن است در ماموگرافی به عنوان کلسیفیکاسیون ظاهر شود و با توده اشتباه گرفته شود. برای اطمینان از غیر سرطانی بودن با نظر پزشک فلوشیپ فوق تخصص پستان ممکن است بیوپسی نیز انجام می‌شود.
هایپرپلازی
هایپرپلازی در حقیقت رشد بیش از حد سلول‌های سینه است. بیشتر در قسمت داخلی لوبول‌ها یا مجاری شیر در سینه دیده می‌شوند. ۲ نوع هیپرپلازی معمول و غیرعادی وجود دارد که هر دو خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهند اما احتمال ابتلا به سرطان پستان در افراد مبتلا به هایپرپلازی آتیپیک نسبت به انواع دیگر آن بیشتری است برای زنان مبتلا به هایپرپلازی آتیپیک که بیش از ۲۰ درصد خطر ابتلا به سرطان مهاجم سینه را دارند توصیه های ویژه غربالگری سرطان سینه وجود دارد.
پاپیلوما
پاپیلوما توده‌های کوچکی هستند که در مجاری شیر سینه دیده می‌شوند. معمولاً نزدیک نوک سینه هستند و می‌توانند باعث ترشح و درد نوک سینه شوند. ممکن است در خودآزمایی و لمس ناحیه آرئول یک توده احساس کنید. این بیماری بیشتر در زنان ۳۵ سال به بالا مشاهده می‌شود. پاپیلوما با جراحی برداشته می‌شود اما به درمان دیگری احتیاج ندارد. پاپیلوما خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی‌دهد مگر اینکه سلول‌های غیرطبیعی داشته باشد یا در مجاورت محل کارسینوم داکتال باشد.
تومورهای فیلودس
تومورهای فیلودس توده‌هایی بدون درد و به سرعت در حال رشد هستند که در بافت سینه مشاهده می‌شوند. برخی از تومورهای فیلودس با گذشت زمان به آرامی و برخی نیز به سرعت در حال رشد هستند. تومورهای فیلودس می‌توانند خوش خیم، بدخیم و یا بینابینی باشند. تومورهای فیلودس ممکن است توده ای باشند که در خودآزمایی‌ها احساس شوند یا ممکن است به عنوان یک یافته غیر طبیعی در ماموگرافی ظاهر شوند. کلمه “phyllodes” به معنی برگ مانند است. این موضوع نشان می‌دهد سلول‌های توموری در زیر میکروسکوپ چگونه دیده می‌شوند. بیشتر تومورهای فیلودس خوش خیم هستند اما مبتلایان به این بیماری باید بیشتر مراقب خود باشند چرا که ممکن است به نوع بدخیم این بیماری که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد مبتلا شوند.
ماستیت گرانولوماتوز
ماستیت گرانولوماتوز یک نوع نادر از التهاب مزمن پستان است که بیشتر در زنان جوان یا میانسال و به‌ویژه چند ماه پس از بارداری دیده می‌شود. این بیماری برخلاف ماستیت عفونی شایع، علت باکتریایی مستقیم ندارد و منشأ آن اغلب ناشناخته است؛ با این حال، عوامل خودایمنی، واکنش‌های ایمنی غیرطبیعی به ترشحات مجاری شیری یا حتی عفونت‌های خفیف قبلی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. علائم ماستیت گرانولوماتوز شامل قرمزی یا تورم موضعی پستان، درد، لمس توده‌های سفت یا گره‌مانند، و گاهی ترشح چرکی یا زخم پوستی است. این بیماری سرطان پستان محسوب نمی‌شود و خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد، اما به دلیل شباهت بالینی با تومورهای بدخیم، نیاز به بررسی دقیق توسط متخصص پستان و در بسیاری موارد بیوپسی دارد.
درمان بر اساس شدت علائم انتخاب می‌شود و ممکن است شامل کورتیکواستروئیدها، داروهای سرکوب‌کننده ایمنی یا تخلیه آبسه باشد. پیگیری منظم و مشاوره با جراح پستان یا فوق تخصص بیماری‌های پستان برای جلوگیری از عود و اطمینان از بهبود کامل ضروری است.
سرطان سینه
سرطان به رشد و تکثیر بیش از اندازه سلول ها گفته می‌شود و در هر جایی از بدن ممکن است رخ دهد. سرطان سینه یکی از سرطان‌های پرشیوع در بین بانوان است ولی تعداد ابتلای افراد به بیماری و توده‌های غیرسرطانی و خوش‌خیم بیشتر از توده‌های سرطانی است. ضمن اینکه سرطان سینه اگر به موقع شناسایی شود به راحتی قابل درمان است. برای تشخیص و درمان به موقع سرطان سینه لازم است چکاپ‌های دوره‌ای و خودآزمایی سینه در زمان‌های مناسب انجام شود.
انواع بیماری های سینه در بانوان و آقایان
بیماری‌های سینه در زنان متنوع و شایع هستند و شامل کیست‌ها، توده‌های خوش‌خیم، التهاب و سرطان می‌شوند. در مردان نیز با وجود شیوع کمتر، چند نوع بیماری سینه مشاهده می‌شود که مهم‌ترین آن ژنیکوماستی است؛ افزایش بافت سینه ناشی از اختلالات هورمونی که معمولاً به راحتی قابل درمان است. هرچند سرطان سینه در مردان نادر است، اما تشخیص زودهنگام آن اهمیت بالایی دارد، زیرا در مراحل اولیه قابل درمان است و در صورت تشخیص دیرهنگام می‌تواند تهدید جدی برای سلامت باشد. آگاهی از علائم، معاینات دوره‌ای و مراجعه به پزشک متخصص نقش مهمی در پیشگیری و درمان موفق بیماری‌های سینه ایفا می‌کند.
روش های تشخیص بیماری های سینه
اولین قدم برای تشخیص هر نوع اختلال سینه معاینه شخصی و خودآزمایی ماهانه پستان است. بسته به یافته ها پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را برای کمک به تشخیص انجام دهد. این آزمایشات ممکن است شامل سونوگرافی، ماموگرافی یا بیوپسی باشد. ماموگرافی روشی موثر برای تشخیص بیماری سرطان سینه است اما ماموگرافی نمی تواند نوع یک توده را به درستی تشخیص دهد لذا برای افراد بیوپسی تجویز می‌شود. گاهی افراد با شنیدن نام بیوپسی تصور می‌کند توده سرطانی است در حالی که اینگونه نیست و بیوپسی تنها برای تشخیص بهتر انجام می‌شود.
روش های درمان بیماری های سینه
گزینه‌های درمانی در بیماری‌های پستان بستگی به نوع اختلال سینه دارد. بسیاری از انواع بیماری‌های پستان نیازی به درمان ندارند. برخی از توده‌ها ممکن است با جراحی از بین بروند. ممکن است کیست‌ها با استفاده از یک سوزن بسیار ریز تخلیه شوند. توده‌های سرطانی نیز بعد از تشخیص توسط جراحی تخلیه می‌شوند و پس از آن شیمی درمانی و پرتودرمانی برای جلوگیری از بازگشت بیماری انجام می‌شود. بسیاری از بیماری های سینه اصلا جای نگرانی ندارند و نباید برای آنها استرس زیادی داشت.
بیشتر بدانید: علائم سرطان سینه در زنان
دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان
