جراحی لامپکتومی
جراحی لامپکتومی چیست؟
لامپکتومی یکی از روشهای جراحی محافظتکننده از پستان است که در آن تنها توده سرطانی و بخشی از بافت سالم اطراف آن برداشته میشود. این روش که به آن جراحی حفظ پستان نیز گفته میشود، گزینهای مؤثر برای زنانی است که به سرطان سینه در مراحل اولیه مبتلا شدهاند و تمایل دارند شکل ظاهری سینه خود را تا حد امکان حفظ کنند. لامپکتومی معمولاً با پرتودرمانی همراه است تا احتمال بازگشت سرطان کاهش یابد. البته درمان هورمونی یا شیمی درمانی نیز ممکن است توصیه شود. پزشکان از لامپکتومی برای معالجه تومورهای کوچک و زود تشخیص داده شده سرطان سینه در زنان استفاده میکنند. بهبود لامپکتومی برای بیشتر بیماران به آسانی پیش می رود. مدت زمان بهبودی لامپکتومی حدود یک ماه است. لامپکتومی بیشتر بافت سینه را حفظ میکند و به طور کلی شکل و ظاهر سینه را تغییر نمیدهد. در اين عمل كل توده تومورال پستان با حاشيهاي از بافت نرمال اطراف برداشته ميشود. توده خارج شده توسط پاتولوژيست بصورت دقيق مورد بررسي قرار ميگيرد تا ثابت شود هيچ گونه از علائم سرطان در حاشيه تومور وجود نداشته باشد. اگر لبههاي جراحي حاوي تومور باشد عمل جراحي مجدد براي برداشتن بيشتر كفايت ميكند. میزان درگیری حاشیههای بافت خارج شده در آزمایش پاتولوژی همچنین مشخص میکند که آیا نیازی به انجام عمل جراحي ماستكتومي هست یا خیر. در این صفحه با جزئیات علمی، مزایا، عوارض و روند انجام لامپکتومی آشنا میشوید.
مزایای جراحی لامپکتومی
این جراحی برای کسانی که بسیار نگران از دست دادن سینه هستند مفید است چرا که بافت سینه برداشته نمیشود. برای افرادی که تودههای کوچک و نزدیک به هم دارند استفاده میشود که میتوان با جراحی بدون نیاز به تخلیه کامل سینه آن را انجام داد.
در مراحل اول و دوم سرطان میتوان از این روش استفاده کرد که هنوز بیماری به همه سینه گسترش نیافته است. همچنین جراحان پلاستیک میتوانند در طول لامپکتومی، بازسازی جزئی سینه که به عنوان عمل جراحی توکوپلاستیک نیز شناخته میشود، انجام دهند.
تکنیک جراحی لامپکتومی
لامپکتومی یکی از روشهای جراحی کمتهاجمی برای درمان سرطان پستان است که با هدف حفظ بافت سالم پستان انجام میشود. این جراحی معمولاً برای زنانی که در مراحل اولیه سرطان سینه هستند، توصیه میشود و در آن تنها توده سرطانی و مقدار کمی از بافت اطراف آن برداشته میشود. پس از آمادهسازی و بیهوشی بیمار، جراح ابتدا محل دقیق برش روی پوست سینه را مشخص میکند. سپس با ایجاد شکافی در ناحیه مشخصشده، به توده یا ناحیه مشکوک به سرطان دسترسی پیدا میکند. در صورتی که توده از نوع کیست باشد، مایع داخل آن تخلیه شده و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه آسیبشناسی ارسال میشود. اما اگر توده جامد و مشکوک به بدخیمی باشد، جراح آن را همراه با بخشی از بافت سالم اطراف خارج میکند تا احتمال باقیماندن سلولهای سرطانی به حداقل برسد. در بسیاری از موارد، بهویژه در سرطانهای مهاجم سینه، غدد لنفاوی زیر بغل نیز بررسی میشوند. این غدد که به آنها «غدد لنفاوی سانتینل» گفته میشود، اولین نقاطی هستند که سلولهای سرطانی در صورت گسترش، به آنها وارد میشوند. بنابراین، جراح ممکن است این غدد را نیز برای نمونهبرداری و بررسی میزان گسترش بیماری خارج کند. در پایان، محل جراحی به دقت بررسی شده و در صورت اطمینان از حذف کامل بافت آسیبدیده، ناحیه برشخورده با بخیه بسته میشود. از آنجا که لامپکتومی معمولاً با پرتودرمانی همراه است، این روش در خانمهای باردار توصیه نمیشود.
جراحی لامپکتومی چیست | عمل لامپکتومی
بذر رادیواکتیو چیست؟
استفاده از بذر رادیو اکتیو روشی است که برای یافتن و از بین بردن سرطانهای کوچک سینه که در ماموگرافی یا سونوگرافی تشخیص داده میشوند اما توسط جراح در معاینه سینه قابل احساس نیست مورد استفاده قرار میگیرد.
این عمل میتواند تا یک هفته قبل از لامپکتومی شما انجام شود. رادیولوژیست بذر رادیواکتیو را که به اندازه یک دانه برنج است در سینه قرار میدهد تا محل دقیق سرطان را مشخص کند. دانه کاشته شده حاوی مقدار کمی اشعه است که به جراح کمک میکند تا در زمان جراحی با استفاده از دستگاه تشخیص اشعه دستی، توده را پیدا کند. در طی لامپکتومی بذر توسط جراح خارج میشود.
اقدامات قبل از جراحی لامپکتومی
انجام آزمایشهای قبل از عمل طبق دستورالعمل: آزمایش بسته به وضعیت سلامتی، سن و روش عمل جراحی متفاوت خواهد بود. آزمایش قبل از عمل ممکن است شامل یک ماموگرافی، بیوپسی توده سینه، اشعه ایکس سینه، EKG (الکتروکاردیوگرام)، آزمایش خون و سایر آزمایشات در صورت لزوم باشد. همچنین اندازه توده پستانی، مشخص کردن تعداد تودهها، اندازه پستان، مشخص کردن پستان مبتلا و محدودههای آن، سابقه خانوادگی بیمار نیز باید انجام شود. بیمار نیز باید موارد زیر را قبل از جراحی لامپکتومی رعایت کند:
- کاهش وزن اضافی قبل از عمل از طریق برنامه غذایی سالم و برنامه ورزشی
- خودداری از خوردن و آشامیدن زیرا در صورت خوردن یا نوشیدن نزدیک به شروع عمل ممکن است عمل جراحی شما لغو شود
- ترک سیگار: حتی ترک تنها چند روز می تواند مفید باشد و به روند بهبودی کمک میکند.
- مصرف یا قطع داروها دقیقاً مطابق دستورالعمل: این توصیه ممکن است شامل عدم مصرف آسپرین، ایبوپروفن و رقیق کننده خون نیز باشد.
اقدامات بعد از جراحی لامپکتومی
اکثر تودهها به روشهای ساده جراحی میشوند که روز جراحی به خانه می روید. در بعضی موارد مدت کوتاهی در بیمارستان بستری میشوید. ممکن است در محل جراحی خود یک لوله کوچک در قفسه سینه داشته باشید که به کیسههای کوچک وصل میشود که مایعات میتوانند تخلیه شوند.
پزشک ظرف مدت یک هفته لوله را خارج میکند. در این مدت، باید چندین بار در روز تخلیه شود. بهبودی بعد از عمل یک روند تدریجی است. زمان بهبودی بسته به روش، نوع بیهوشی، سلامت عمومی، سن و سایر عوامل متفاوت است. بهبودی کامل تا یک ماه طول می کشد.
لامپکتومی میتواند به درمان تومور غیر سرطانی سینه یا سرطان سینه در مراحل اولیه کمک کند. سینه تحت درمان گاهی از نظر اندازه یا شکل از سینه دیگر متفاوت است. کمی طول می کشد تا سینه با ظاهر جدید تنظیم شود.
عوارض جراحی لامپکتومی
مانند همه جراحیها، لامپکتومی شامل خطرات و عوارض احتمالی است. عوارض ممکن است در بعضی موارد جدی باشند و میتوانند در حین جراحی یا بهبودی ایجاد شوند.
- خطرات عمومی جراحی
- واکنش بیهوشی مانند یک واکنش آلرژیک و مشکلات تنفسی
- خونریزی که میتواند منجر به شوک شود
- لخته خون
- عفونت
عوارض بالقوه عمل لامپکتومی
- آسیب به اندامهای مجاور مانند غدد لنفاوی و ریهها
- تفاوت در اندازه سینه بعد از رفع برآمدگی یک توده
- باز شدن یا عفونت برش خارجی
با رعایت برنامه درمانی خود میتوانید خطر بروز برخی از عوارض را کاهش دهید:
- محدودیتهای رژیم غذایی و شیوه زندگی و توصیههای آن قبل از عمل و هنگام بهبودی.این توصیه شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی و سایر روشهای توانبخشی است.
- در صورت شیردهی یا بارداری به پزشک خود اطلاع دهید
- در صورت مشاهده خونریزی، تب، افزایش درد یا قرمزی زخم، تورم به پزشک اطلاع دهید.
- مصرف داروها دقیقا مطابق دستورالعمل باشد
- در صورت بروز هرگونه آلرژی به اعضای تیم مراقبت خود بگویید
لامپکتومی مجدد چیست؟
لامپکتومی مجدد به عمل جراحی دوم که هنگامی که نتایج آسیب شناسی آنها برای بافت سالم اطراف تومور که در طی لامپکتومی برداشته میشود مثبت است، انجام میشود. برداشتن مجدد یعنی جراح مجدداً با هدف گرفتن حاشیه ای که عاری از سرطان باشد، محل جراحی را باز میکند تا حاشیه اضافی از بافت را نیز از بین ببرد. گاهی اوقات این عمل “پاکسازی حاشیه ها” نامیده میشود.
بعد از جراحی لامپکتومی ظاهر سینه تغییر می کند؟
در بسیاری موارد لامپکتومی باعث ایجاد جای زخم یا تغییر در سینه میشود. اگر عمل جراحی بیشتر درگیر باشد روشهای مختلفی برای بهبود ظاهر سینه وجود دارد. گزینهها شامل لیفت سینه، ترمیم مجدد بافت و در بعضی موارد جراحی پلاستیک زیبایی روی سینه انجام میشود تا ظاهر سینه مناسب باشد.
لامپکتومی باعث تغییر سایز و شکل سینه، فرورفتگی یا برآمدگی، جای زخم یا اسکار، تغییر در بافت و حس سینه، تغییر در نوک سینه می شود. بسیاری از افراد بعد از جراحی لامپکتومی از ظاهری جدید سینه خود راضی هستند اما در صورت ناراضی بودن نیز می توان برای بهبود ظاهر سینه اقداماتی انجام داد.
آیا بعد از لامپکتومی به درمان اضافی نیاز است؟
پزشکان به طور معمول توصیه میکنند که زنان زیر 70 سال که تصمیم به لامپکتومی دارند باید پرتودرمانی شوند. این امر به منظور از بین بردن سلولهای سرطانی سینه است که پس از عمل باقی میمانند و برای جلوگیری از بازگشت سرطان انجام میشود که احتمال بازگشت سرطان سینه را به صفر برسانند.
نکات مهم درباره جراحی لامپکتومی سینه
پس از جراحی بر روی پستان شما یک اسکار جراحی وجود خواهد داشت.
ممکن است در ناحبه برداشت توده، برآمدگی یا تورفتگی هم دیده شود. پستان جراحی شده از پستان سالم کمی کوچکتر خواهد شد.
با این حال از سینهای که عمل جراحی بازسازی انجام داده، طبیعیتر به نظر میرسد و حس لامسه نیز در آن بیشتر است.
طول دوره بستری
با توجه به چگونگی جراحی و خروج گرههای لنفاوی زیر بغل مدت بستری تفاوت دارد. اما معمولا 2-1 روز در بیمارستان تحتنظر خواهید بود.
تفاوت لامپکتومی و ماستکتومی
لامپکتومی و ماستکتومی دو روش جراحی متفاوت برای درمان سرطان سینه هستند. در لامپکتومی، تنها تومور سرطانی و بخشی از بافت سالم اطراف آن برداشته میشود، که به حفظ بیشتر بافت سینه کمک میکند و معمولاً همراه با پرتودرمانی انجام میشود. در مقابل، در ماستکتومی، تمام بافت سینه (و در برخی موارد بافتهای اطراف مانند غدد لنفاوی) برداشته میشود تا خطر بازگشت سرطان کاهش یابد. انتخاب بین این دو روش به مرحله سرطان، اندازه تومور و وضعیت کلی بیمار بستگی دارد.
بیشتر بدانید: آیا امکان درمان سرطان سینه وجود دارد؟
دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان