چگونگی تشخیص سرطان سینه در منزل

تشخیص سرطان سینه در منزل به تنهایی یک روش مهم برای پی بردن سریع به سرطان پستان محسوب می‌شود. به عقیده ی پزشکان اقدام به انجام ماهانه‌ی تست سرطان سينه در منزل در کنار سایر روش‌های غربالگری می‌تواند شانس تشخیص به موقع را افزایش دهد.

در مورد اینکه چقدر تست سرطان سينه در منزل،  به تشخیص زودرس سرطان پستان و افزایش احتمال زنده ماندن فرد بیمار کمک می‌کند، تحقیقات زیادی انجام شده است. طبق بررسی‌های مرکز سرطان، خودآزمایی پستان (Breast Self-Exam)، در تشخیص علائم سرطان سینه، یک روش غربالگری مفید در تشخیص سرطان سینه در منزل است، به خصوص هنگامی که در ترکیب با معاینات بدنی منظم توسط پزشک، ماموگرافی، و در برخی موارد سونوگرافی و یا MRI استفاده شود. هر یک از این ابزارها و روش‌های غربالگری به روشی متفاوت عمل می‌کنند و نقاط قوت و ضعف خود را دارند. تست سرطان سينه در منزل ابزاری مناسب و بدون هزینه است که می‌توانید، به طور مرتب و در هر سنی که هستید از آن استفاده کنید. ما توصیه می‌کنیم که همه خانم‌ها به طور منظم و ماهانه خودآزمایی سینه را به عنوان بخشی از استراتژی کلی راه تشخیص سرطان سینه در منزل انجام دهند.

سرطان سینه | خودآزمایی سینه | تست سرطان سینه در منزل 

تست سرطان سینه در منزل درپنج مرحله

بهترین زمان خودآزمایی برای تشخيص سرطان سينه در منزل از طریق لمس و مقایسه پستان‌ها، در زمانی است که سینه‌ها سفت و دردناک نباشند (ترجیحا بعد از پایان عادت ماهانه). 
حالت طبیعی پستان خود را به یاد داشته باشید تا تغییرات ماهانه آن را متوجه شوید. ساده ترین راه برای لمس سینه زمانی است که پوست خیس و لغزنده یا صابونی است. به همین دلیل اگر راحت هستید، می‌توانید این کار را در حمام و زیر دوش انجام دهید.

مرحله اول: دست به کمر بایستید و به سینه‌های خود در آینه با شانه های مستقیم توجه کنید.

سینه های شما باید اندازه، شکل و رنگ طبیعی داشته باشد و تورمی در ناحیه سینه دیده نشود.

اگر هر یک از تغییرات زیر را مشاهده کردید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

• برآمدگی، تو رفتگی، تغییر رنگ پوست سینه، پوسته شدن پوست سینه، پوسته ریزی در نوک پستان
• تغییر موقعیت نوک سینه
• قرمزی، درد، راش (کهیر پوستی با خارش) یا تورم

مرحله دوم: اکنون بازوهای خود را به بالای سر ببرید و به دنبال همان تغییرات باشید. سپس از یک سمت به سمت دیگر بچرخید و با دقت پستان‌ها و زیر بغل را مورد بررسی قرار دهید.

مرحله سوم: در حالی که جلو آینه هستید، به دنبال هرگونه علائم از ترشحات سینه باشید. نوک سینه را به آرامی فشار دهید تا از بودن یا نبودن ترشحات نوک سینه مطلع شوید.

مرحله چهارم: در مرحله بعد، سینه‌های خود را در حالی که دراز کشیده اید لمس کنید، درحالتی که یک بالش زیر شانه راست قرار دارد به پشت دراز بکشید و بازوی راست خود را زیر سرتان قرار دهید.
با استفاده از دست راست خود، سینه سمت چپ و سپس با دست چپ خود سینه سمت راست را معاینه کنید. از نرمه‌ی سه انگشت میانی برای لمس سینه استفاده کنید و انگشتان را به صورت دایره ای رو سینه حرکت دهید، حرکات دورانی را طوری که همپوشانی داشته باشند انجام دهید تا بافت پستان را کامل حس کنید. می‌توانید از نوک سینه شروع کنید.
فشار دست را جهت بهترین نحوه‌ی معاینه تنظیم کنید. وجود یک حاشیه‌ی سفت در انحنای تحتانی هر پستان طبیعی محسوب می‌شود. اگر شک دارید که چه میزان فشار نرمال و طبیعی است با پزشک یا پرستار خود و یا مربی بهداشت صحبت و مشورت کرده سپس روش آن‌ها را تقلید نمائید.

مرحله پنجم: در آخر، سینه های خود را در حمام در حالی که می ایستید یا می نشینید و بدنتان خیس است، لمس کنید، یک دستتان را بالا ببرید، و با دست دیگر سینه و زیر بغل را معاینه کنید و همین کار را برای سینه و زیر بغل دیگرتان انجام دهید. با استفاده از همان حرکات دست که در مرحله 4 شرح داده شده است، کل سینه خود را معاینه کنید. در زمان بررسی باید کل پستان را مورد بررسی قرار دهید و حتی بخش هایی از بالای پستان و پایین را که شامل استخوان ترقوه و دنده ها است را هم بررسی کنید.

پس از اینکه تمامی مراحل فوق را انجام دادید بهتر است، یک بار دیگر در مقابل آینه کف دست‌هایتان را بر روی باسن قرار دهید و اندکی به باسن فشار دهید، این نحوه ایستادن سبب می‌شود که عضلات سینه بهتر دیده شود، شما با انجام این کار اندازه و شکل سینه‌ها را می‌توانید بررسی کنید و یا در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد، آن را دیده و جهت بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی باید خودآزمایی پستان را انجام بدهید؟

بهترین زمان برای انجام خودآمایی پستان، زمانی است که حساسیت پستان‌ها حداقل باشد. در زمان پریود به دلیل برهم خوردن تعادل هورمونی در بدن‌خانم‌ها پستان‌ها به لمس حساس می‌شوند و برخی از خانم‌ها در این دوران درد مداوم یا تیرکشیدن ناگهانی را در پستان احساس می‌کنند.
به همین دلیل باید خودآزمایی زمانی انجام شود که سینه‌ها، تحت تاثیر هورمون‌ها حساسیت کمتری داشته باشند.

بهترین زمان انجام این کار 3-4 روز بعد از اتمام خونریزی پریود است. در این حالت پستان‌ها در عادی‌ترین وضعیت خود قرار دارند.

ضمنا در دوران شیردهی هم باید خودآزمایی پستان را انجام دهید. بهترین زمان برای خودآزمایی پستان در زمان شیردهی، بعد از تخلیه پستان یا شیر دادن به نوزاد است که میزان شیر کمتری در پستان وجود دارد. شما می‌توانید تا قبل از شروع دوره پریودتان یک روز مشخص مثلا دهم هر ماه را به خودآزمایی پستان اختصاص بدهید.

افرادی که در دوره پساقاعدگی (یایسگی) به سر می‌برند نیز باید یک تاریخ مشخصی در ماه را در نظر بگیرند و هر ماه در همان تاریخ خودآزمایی پستان را انجام بدهند.

همچنین خانم‌هایی که به دلیل سرطان پستان عمل ماستکتومی انجام داده‌اند نیز باید به صورت مرتب خودآزمایی پستان را انجام دهند. در این حالت بهتراست جلوی آینه بایستید و وضعیت قفسه سینه و زیر بغل‌ها را با لمس کردن بررسی کنید و اگر تغییری در آن مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.

انجام جراحی پروتز سینه مانعی برای انجام خودآزمایی نیست

اگر قصد انجام جراحی پروتز سینه دارید و نگرانی شما بابت انجام چکاپ‌های دوره‌ای است، باید بگوییم که انجام جراحی پروتزسینه مانعی برای انجام خودآزمایی نیست و شما می‌توانید همه مراحل خودآزمایی را با وجود پروتز سینه انجام دهید. حتی شما می‌توانید به صورت سالانه سونوگرافی و به تشخیص پزشکتان ماموگرافی را نیزانجام دهید. ماموگرافی مشکلی برای پروتز پستان ایجاد نمی‌کند و اینکه عنوان شده بعد از انجام ماموگرافی پروتز پستان دچار پارگی شده در موارد خیلی خیلی محدودی مشاهده شده است. 

اگر توده ای پیدا کردید چه کاری انجام دهید؟

اگر فکر می‌کنید توده ای در پستان دارید یا متوجه ی تغییرات غیرعادی در سینه شدید وحشت نکنید. در صورت مشاهده توده یا تغییر پستان که نگران کننده است، به ویژه در مورد تغییراتی که بیش از یک چرخه کامل قاعدگی به طول می‌انجامد یا بزرگتر و برجسته تر شده است جهت بررسی‌های دقیق در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. توجه داشته باشید که مراجعه به موقع شما به پزشک می‌تواند مسیر درمان را برای شما آسان‌تر کند.

دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان