چگونگی تشخیص سرطان سینه در منزل
تشخیص سرطان سینه در منزل به تنهایی یک روش مهم برای پی بردن سریع به سرطان پستان محسوب می‌شود. به عقیده‌ی پزشکان اقدام به انجام ماهانه‌ی تست سرطان سینه در منزل در کنار سایر روش‌های غربالگری می‌تواند شانس تشخیص به موقع را افزایش دهد.
در مورد اینکه چقدر تست سرطان سینه در منزل، به تشخیص زودرس سرطان پستان و افزایش احتمال زنده ماندن فرد بیمار کمک می‌کند، تحقیقات زیادی انجام شده است. طبق بررسی‌های مرکز سرطان، خودآزمایی پستان (Breast Self-Exam)، در تشخیص علائم سرطان سینه، یک روش غربالگری مفید در تشخیص سرطان سینه در منزل است، به خصوص هنگامی که در ترکیب با معاینات بدنی منظم توسط پزشک، ماموگرافی، و در برخی موارد سونوگرافی و یا MRI استفاده شود.
هر یک از این ابزار‌ها و روش‌های غربالگری به روشی متفاوت عمل می‌کنند و نقاط قوت و ضعف خود را دارند. تست سرطان سینه در منزل ابزاری مناسب و بدون هزینه است که می‌توانید، به طور مرتب و در هر سنی که هستید از آن استفاده کنید. ما توصیه می‌کنیم که همه خانم‌ها به طور منظم و ماهانه خودآزمایی سینه را به عنوان بخشی از استراتژی کلی راه تشخیص سرطان سینه در منزل انجام دهند.
سرطان سینه | خودآزمایی سینه | تست سرطان سینه در منزل
تست سرطان سینه در منزل در پنج مرحله
بهترین زمان خودآزمایی برای تشخیص سرطان سینه در منزل از طریق لمس و مقایسه پستان‌ها، در زمانی است که سینه‌ها سفت و دردناک نباشند ترجیحا بهتر است 4-5 روز بعد از پایان عادت ماهانه انجام شود.
حالت طبیعی پستان خود را به یاد داشته باشید تا تغییرات ماهانه آن را متوجه شوید. ساده‌ترین راه برای لمس سینه زمانی است که پوست خیس و لغزنده یا صابونی است. به همین دلیل اگر راحت هستید، می‌توانید این کار را در حمام و زیر دوش انجام دهید.
مرحله اول: دست به کمر بایستید و به سینه‌های خود در آینه با‌شانه‌های مستقیم توجه کنید. سینه‌های شما باید اندازه، شکل و رنگ طبیعی داشته باشد و تورمی در ناحیه سینه دیده نشود. اگر هر یک از تغییرات زیر را مشاهده کردید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
• برآمدگی یا تو رفتگی در ظاهر سینه
• تغییر رنگ پوست سینه
• پوسته شدن پوست سینه
• پوسته‌ریزی در نوک پستان
• تغییر موقعیت نوک سینه
• قرمزی، تورم یا احساس درد
• راش یا کهیر پوستی با خارش
مرحله دوم: اکنون بازو‌های خود را به بالای سر ببرید و به دنبال همان تغییرات باشید. سپس از یک سمت به سمت دیگر بچرخید و با دقت پستان‌ها و زیر بغل را مورد بررسی قرار دهید.
مرحله سوم: در حالی که جلو آینه‌ایستاده‌اید هرگونه علائم را بررسی کنید. نوک سینه خود را به آرامی فشار دهید تا از بودن یا نبودن ترشحات نوک سینه مطمئن شوید.
مرحله چهارم: در مرحله بعد سینه‌های خود را در حالی که دراز کشیده‌اید لمس کنید، درحالتی که یک بالش زیر‌شانه راست قرار دارد به پشت دراز بکشید و بازوی راست خود را زیر سرتان قرار دهید.
با استفاده از دست راست خود، سینه سمت چپ و سپس با دست چپ خود سینه سمت راست را معاینه کنید. از سه انگشت میانی برای لمس سینه استفاده کنید و انگشتان خود را به صورت دایره‌وار رو سینه حرکت دهید، حرکات باید دورانی و پشت سر هم انجام شوند تا بافت سینه را کامل حس کنید. می‌توانید از نوک سینه شروع کنید.
فشار دست را جهت بهترین نحوه‌ی معاینه تنظیم کنید. وجود یک حاشیه‌ی سفت در انحنای تحتانی هر پستان طبیعی محسوب می‌شود. اگر شک دارید که چه میزان فشار نرمال و طبیعی است با پزشک یا پرستار خود و یا مربی بهداشت صحبت و مشورت کرده سپس روش آن‌ها را تقلید نمائید.
مرحله پنجم: در آخر، سینه‌های خود را در حمام در حالی که می‌ایستید یا می‌نشینید و بدنتان خیس است، لمس کنید، یک دستتان را بالا ببرید، و با دست دیگر سینه و زیر بغل را معاینه کنید و همین کار را برای سینه و زیر بغل دیگرتان انجام دهید. با استفاده از حرکات دورانی و پشت سرهم کل سینه خود را معاینه کنید. در زمان بررسی باید کل سینه را مورد بررسی قرار دهید و حتی بخش‌هایی از بالای سینه و پایین آن را که شامل استخوان ترقوه و دنده‌ها می‌شود را هم بررسی کنید.
پس از اینکه تمامی مراحل فوق را انجام دادید بهتر است، یک بار دیگر در مقابل آینه کف دست‌هایتان را بر روی باسن قرار دهید و اندکی به باسن فشار دهید، این نحوه‌ایستادن سبب می‌شود که عضلات سینه بهتر دیده شود، شما با انجام این کار اندازه و شکل سینه‌ها را می‌توانید بررسی کنید و یا در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد، آن را دیده و جهت بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید خودآزمایی پستان را انجام بدهید؟
بهترین زمان برای انجام خودآمایی پستان، زمانی است که حساسیت پستان‌ها حداقل باشد. در زمان پریود به دلیل برهم خوردن تعادل هورمونی در بدن‌خانم‌ها پستان‌ها به لمس حساس می‌شوند و برخی از خانم‌ها در این دوران درد مداوم یا تیرکشیدن ناگهانی را در پستان احساس می‌کنند به همین دلیل باید خودآزمایی زمانی انجام شود که سینه‌ها، تحت تأثیر هورمون‌ها حساسیت کمتری داشته باشند.
بهترین زمان انجام این کار 4 تا 5روز بعد از اتمام خونریزی پریود است. در این حالت پستان‌ها در عادی‌ترین وضعیت خود قرار دارند.
ضمنا در دوران شیردهی هم باید خودآزمایی پستان را انجام دهید. بهترین زمان برای خودآزمایی پستان در زمان شیردهی، بعد از تخلیه پستان یا شیر دادن به نوزاد است که میزان شیر کمتری در پستان وجود دارد. شما می‌توانید تا قبل از شروع دوره پریودتان یک روز مشخص مثلاً دهم هر ماه را به خودآزمایی پستان اختصاص بدهید.
افرادی که در دوره پساقاعدگی (یایسگی) به سر می‌برند نیز باید یک تاریخ مشخصی در ماه را در نظر بگیرند و هر ماه در همان تاریخ خودآزمایی پستان را انجام بدهند.
همچنین خانم‌هایی که به دلیل سرطان پستان عمل ماستکتومی انجام داده‌اند نیز باید به صورت مرتب خودآزمایی پستان را انجام دهند. در این حالت بهتراست جلوی آینه بایستید و وضعیت قفسه سینه و زیر بغل‌ها را با لمس کردن بررسی کنید و اگر تغییری در آن مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
اهمیت خودآزمایی پستان
آشنایی با شکل ظاهری سینه و کلیه احساسات مربوط به آن برای بانوان ضروری است زیرا با وجود کوچکترین تغییراتی متوجه شده و می‌توانند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنند. BSE یا خودآزمایی سینه به بانوان کمک می‌کند تا موارد طبیعی را بشناسند و موارد غیر طبیعی را زود تشخیص دهند. خودآزمایی سینه دقیق‌ترین راه تشخیص سرطان سینه نیست اما می‌تواند به مراجعه به موقع به پزشک کمک زیادی کند.
خودآزمایی را با برنامه‌ریزی و در تاریخی مشخص در هر ماه انجام دهید. 4 تا 5 روز بعد از پایان عادت ماهانه بهترین زمان برای خودآزمایی سینه است. اگر در دوران شیردهی هستید بهتر از بعد از شیردهی و تخلیه سینه خودآزمایی را انجام دهید.
روش معاینه سینه در خانه
معاینه فردی یا خودآزمایی سینه توسط فرد در دو شکل انجام می‌شود:
- تشخیص ظاهری: فرد با آشنایی نسبت به ظاهر طبیعی سینه خود هرگونه تغییرات غیر طبیعی را متوجه می‌شود پس با نگاه کردن می‌تواند تغییرات ایجاد شده را تشخیص دهد.
- تشخیص لمسی: با نوک ۳ انگشت میانی که حس لامسه بیشتری دارند به صورت دورانی تمام سینه را لمس کنید از فشار دادن در هنگام لمس کردن خودداری کنید زیرا حس وجود توده ایجاد می‌کند که کاذب است.
بهترین حالت سینه برای معاینه پستان
معاینه سینه توسط خود فرد باید در حالت‌های مختلف و انجام شود تا هرگونه تغییری مشخص و به پزشک گزارش داده شود. اما بهترین حالت برای معاینه و بررسی به صورت لمسی حالت خوابیده و درازکش است. در حالت دراز کش یا خوابیده تمامی بافت سینه به صورت یکدست و یکنواخت پخش می‌شوند و تغییرات احتمالی در بافت سینه به راحتی قابل مشاهده است.
نکات مهم در تست سرطان سینه در منزل
در بررسی فردی یا خودآزمایی سینه به نکات زیر توجه کنید:
- خودآزمایی باید به صورت ماهانه انجام شود
- از سن ۲۰ سالگی به بعد تمامی خانم‌ها باید خودآزمایی سینه را انجام دهند
- در زمان عادت ماهانه خودآزمایی انجام ندهید
- 4-5 روز بعد از اتمام عادت ماهانه خودآزمایی را انجام دهید
- تغییرات هورمونی دوران پریودی بر اندازه بافت سینه تأثیرگذار است
- کلیه مراحل خودآزمایی تست ظاهری، لمسی و درازکش را در هر بار خودآزمایی سینه انجام دهید
- زنانی که زمان پریودی نامنظمی دارند یک روز مشخص در هر ماه خودآزمایی را انجام دهند
- تغییرات ایجاد شده را در هر خودآزمایی بنویسید
- کلیه تغییرات را به پزشک اطلاع دهید
- در کنار خودآزمایی معاینات اصولی توسط پزشک را نیز انجام دهید
نحوه لمس پستان‌ها در حین معاینه
بعد از انجام تست و بررسی ظاهری سینه‌ها باید خودآزمایی سینه با لمس نیز حتماً انجام شود. رو به روی آیینه بایستید و نوک سینه خود را به حالت دوشیدن فشار دهید و هرگونه ترشح غیرطبیعی را به پزشک گزارش دهید. به حالت دراز کش قرار بگیرید با دست چپ و با نوک ۳ انگشت میانی بدون فشار زیاد سینه راست را به حالت دایره‌وار و پشت سر هم بررسی کنید و همین کار را برای سینه چپ انجام دهید.
بهتر است معاینه سینه با لمس را از نوک سینه شروع کنید و به حالت دایره وارد کل سینه را معاینه کنید. این معاینه باید به صورت‌ایستاده نیز انجام شود. بهترین حالت برای این کار زیر دوش است. زمانی که بدن شما خیس است و یا از مواد شوینده استفاده کرده این لمس و معاینه دورانی سینه را انجام دهید.
انجام جراحی پروتز سینه مانعی برای انجام خودآزمایی نیست
اگر قصد انجام جراحی پروتز سینه دارید و نگرانی شما بابت انجام چکاپ‌های دوره‌ای است، باید بگوییم که انجام جراحی پروتزسینه مانعی برای انجام خودآزمایی نیست و شما می‌توانید همه مراحل خودآزمایی را با وجود پروتز سینه انجام دهید. حتی شما می‌توانید به صورت سالانه سونوگرافی و به تشخیص پزشکتان ماموگرافی را نیزانجام دهید. ماموگرافی مشکلی برای پروتز پستان ایجاد نمی‌کند و اینکه عنوان شده بعد از انجام ماموگرافی پروتز پستان دچار پارگی شده در موارد خیلی خیلی محدودی مشاهده شده است.
علائم مهم در خودآزمایی سینه
در زمان خودآزمایی سینه به وجود علائم و موارد زیر دقت کنید:
- احساس توده غیر طبیعی در سینه
- افزایش تعداد توده‌های سینه
- بزرگ شدن توده‌های سینه
- مشاهده فرورفتگی در پوست
- مشاهده فرورفتگی نوک سینه
- مشاهده انحراف در نوک سینه
- مشاهده قرمزی و زخم در سینه
- مشاهده پوست پوست شدن سینه
- احساس خارش در نوک سینه
- مشاهده ترشح غیرطبیعی از نوک سینه
تشخیص سرطان پستان در مردان
بیماری سرطان سینه صرفاً مخصوص خانم‌ها نیست هرچند این بیماری در مردان نادر است اما در برخی آقایان نیز این بیماری بروز می‌کند. علائم زیر نشانه وجود سرطان سینه در مردان است:
- احساس توده سفت در زیر نوک سینه
- احساس توده سفت در زیر بغل
- احساس درد در نوک سینه
- فرو رفتن نوک سینه به داخل
- وجود ترشحات غیر طبیعی از نوک سینه
- وجود زخم یا راش و قرمزی در نوک و اطراف سینه
- وجود تغییرات در شکل ظاهری و اندازه سینه
پس از معاینه سینه چه مواردی را باید به پزشک اطلاع داد؟
بعد از معاینه سینه با مشاهده موارد زیر حتماً به پزشک متخصص اطلاع دهید:
- وجود توده غیر طبیعی در سینه
- افزایش تعداد توده در سینه
- تغییر اندازه و بزرگ شدن توده‌های سینه
- وجود فرورفتگی در پوست
- وجود فرورفتگی نوک سینه
- وجود انحراف در نوک سینه
- وجود قرمزی و زخم در سینه
- وجود پوست پوست شدن سینه
- وجود خارش در نوک سینه
- وجود ترشحات غیرطبیعی از نوک سینه
چه مواردی در تست سرطان سینه در منزل طبیعی است؟
همه مشاهدات و تغییرات در شکل ظاهری سینه یا تغییر در بافت سینه نشانه سرطان نیست و برخی موارد طبیعی هستند:
• تغییرات هورمونی در زمان قاعدگی سبب بروز تغییرات در بافت سینه می‌شود
• مشاهده برآمدگی یا تغییرات در سینه در دوران قاعدگی جای نگرانی ندارد
• برخی تغییرات در ظاهر و بافت سینه به دلیل افزایش سن طبیعی است
• وجود فیبروکیستیک در سینه جای نگرانی ندارد و یک عارضه شایع در بانوان است
چگونه می‌توان خودآزمایی سینه را بخشی از استراتژی غربالگری سرطان پستان دانست؟
خودآزمایی سینه برای بررسی سلامت سینه‌ها و یا احتمال بروز سرطان سینه به دلیل اینکه می‌تواند به تشخیص و درمان به موقع و زودهنگام بیماری کمک کند بخشی از فرآیند غربالگری سرطان سینه به شمار می‌رود. خودآزمایی سینه نمی‌تواند به تنهایی راه حلی برای تشخیص وجود بیماری سرطان باشد و باید در کنار سایر روش‌های غربالگری انجام شود.
بررسی ماهانه سینه و شناخت ظاهر و بافت سینه به بانوان کمک می‌کند تا در کنار سایر روش‌های تشخیص بیماری بتوانند با شناسایی تغییرات غیر طبیعی که نشان دهنده وجود بیماری است برای تشخیص و درمان اقدام کنند و خطر تشدید شدن بیماری و مرگ و میر بر اثر آن را کاهش دهند.
برای تشخیص سرطان سینه به چه دکتری مراجعه کنید؟
تشخیص سرطان سینه بعد از انجام خودآزمایی باید توسط پزشک متخصص انجام شود. معمولاً متخصص زنان، آنکولوژیست‌ها و یا جراحان عمومی می‌توانند با بررسی ماموگرافی و یا سونوگرافی وجود این بیماری را تشخیص دهند. اما مراجعه به پزشکان فلوشیپ فوق‌تخصص جراحی پستان، متخصص سرطان سینه و یا جراحان متخصص سینه تشخیص را آسان‌تر می‌کند زیرا در مرحله اول با معاینه فیزیکی می‌توانند از وجود توده‌های احتمالی آگاه شوند. این متخصصان از اطلاعات و تحقیقات روز دنیا در خصوص بیماری سرطان سینه آگاهی کامل دارند و در روند تشخیص و بهبودی سریعتر عمل می‌کنند.
پس باید پزشکی را انتخاب کنید که به دلیل تجربه زیاد، تخصص، مهارت و دانش کافی در خصوص سرطان سینه از نگرانی‌ها و استرس‌های بیمار آگاه باشد و رفتاری صبورانه و برخوردی محتاطانه با بیمار داشته باشد و کلیه روش‌های تشخیص و درمان را برای بیمار به طور کامل توضیح دهد. توجه داشته باشید که پزشک مورد نظر همیشه در دسترس شما باشد و سؤالات شما را به طور کامل پاسخ دهد. پزشک باید پیگیر درمان و روش‌های درمانی شما باشد.
دکتر علی حجت، بهترین پزشک تشخیص سرطان سینه
دکتر علی حجت فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان یکی از بهترین پزشکان در تشخیص سرطان سینه و درمان آن است. تجربه و مهارت وی در زمینه غربالگری و تشخیص زودرس بیماری‌های سینه، نمونه‌برداری و تشخیص ضایعات مشکوک، درمان علائم غیر طبیعی سینه، جراحی عارضه‌های خوش خیم سینه و جراحی تومور‌های بدخیم سینه سبب شده تا دکتر علی حجت بهترین پزشک در تشخیص و درمان سرطان سینه باشد.
روش‌های دیگری برای تست سرطان سینه
بعد از انجام خودآزمایی سینه در صورت مشاهده علائم و نشانه‌های غیرطبیعی باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک بعد از انجام معاینات فیزیکی و تأیید وجود توده‌های غیر طبیعی برای تشخیص بهتر و کاملتر از موارد زیر برای تست سرطان سینه استفاده می‌کند:
ماموگرافی: این روش نوعی عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس است. معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند هر دو سال یک بار ماموگرافی انجام شود.
سنوگرافی: سنوگرافی روشی است که در کنار ماموگرافی توسط پزشک، برای تشخیص سرطان پستان تجویز می‌گردد.
بیوپسی: با توجه به صلاحدید پزشک بیوپسی یا نمونه‌برداری انجام می‌شود. در این روش با ورود یک سوزن مخصوص به دورن توده بخشی از آن را برای بررسی و آزمایش خارج می‌کنند.
سؤالات متداول در مورد خودآزمایی پستان
چند وقت یک بار باید خودآزمایی پستان انجام شود؟
توصیه می‌شود هر ماه یک بار خودآزمایی سینه انجام شود.
خود آزمایی پستان را در چه زمانی انجام دهیم؟
بهتر است 4-5 روز بعد از پایان دوران قاعدگی خودآزمایی سینه انجام شود.
معاینه سینه در خانه از چه سنی باید انجام داد؟
معاینه یا خودآزمایی سینه در خانه باید از سن ۲۰ سالگی به بعد آغاز شود.
اگر توده ای پیدا کردید چه کاری انجام دهید؟
اگر فکر می‌کنید توده ای در پستان دارید یا متوجه ی تغییرات غیرعادی در سینه شدید وحشت نکنید. در صورت مشاهده توده یا تغییر پستان که نگران کننده است، به ویژه در مورد تغییراتی که بیش از یک چرخه کامل قاعدگی به طول می‌انجامد یا بزرگتر و برجسته تر شده است جهت بررسی‌های دقیق در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. توجه داشته باشید که مراجعه به موقع شما به پزشک می‌تواند مسیر درمان را برای شما آسان‌تر کند.
در صورت تشخیص سرطان سینه، درمان بدون برداشتن سینه امکان‌پذیر است؟
این موضوع بستگی زیادی به وخیم بودن سرطان سینه دارد و اگر این بیماری در مراحل اولیه شناسایی و تشخیص داده شود معمولاً با شیمی درمانی، هورمون درمانی، پرتودرمانی، ایمونوتراپی و پادتن درمانی قابل درمان است و نیازی به برداشتن سینه وجود ندارد.