پاپیلوما چیست؟
پاپیلوما، زخم‌های ناشی از عفونت ویروسی است که بیشتر در نواحی تناسلی از جمله مثانه، پوسته یا رویان زنان و مردان رخ می‌دهد. این ویروس با نام HPV (Human Papilloma Virus) شناخته می‌شود و بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از آن وجود دارد. برخی از این نوع ویروس‌ها باعث بروز سرطان‌های مختلف نظیر سرطان سرویکس، دهانه رحم، آنوس (مقعد) و دهان می‌شوند. بیشتر انواع پاپیلوما ضرری ندارند. اما در برخی موارد، به خصوص در بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، پاپیلوما ممکن است به شکل زخم‌های بزرگتر و پوستی مشاهده شوند. پاپیلوماها اغلب به شکل زائده‌های کوچک و برآمده هستند و می‌توانند در هر جایی از بدن، از جمله دهان، گلو، مثانه، دستگاه تناسلی و روده‌ها ایجاد شوند.
پاپیلومای سینه چیست؟
پاپیلومای سینه (Breast papilloma) یا پاپیلومای شیری یک توده خوش‌خیم در بافت سینه است. پاپیلوماهای سینه غالباً در مجاری شیر ایجاد می‌شوند و به عنوان پاپیلوماهای داخل مجاری (Intraductal Papilloma) شناخته می‌شوند. این توده در قسمتی از بافت سینه که وظیفه انتقال شیر به سوی نوک پستان‌ها را برعهده دارد و در بیشتر موارد در سنین جوانی، به وجود می‌آید. علائم این بیماری شامل وجود یک توده بر روی پوست سینه، درد، خارش و گاهی اوقات خونریزی از پوست سینه است. در اکثر موارد بیماری پاپیلوما بی‌خطر است و به راحتی درمان می‌شود. با این حال، در برخی موارد ممکن است پاپیلومای سینه نشانگر بیماری خطرناکتری مانند سرطان سینه باشد. بهتر است در صورت شک وجود پاپیلومای سینه، به پزشک مراجعه کرده و بررسی‌ها و درمان‌های لازم را انجام دهید.
پاپیلوما ویروس
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس رایج است که بیشتر در مناطق تناسلی و پوست بدن یافت می‌شود. این ویروس بیشتر از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود، اما همچنین ممکن است از مادر به نوزاد منتقل شود و یا از طریق تماس با پوست و آندوسفین ناحیه تناسلی انتقال پیدا کند. ویروس HPV می‌تواند در برخی موارد باعث پاپیلومای سینه شود. با این حال، پاپیلومای سینه بر اثر نوعی HPV خاص به نام HPV ۱۶ و ۱۸ که دلیل بروز پاپیلومای مناطق تناسلی هستند، نیست، بلکه به علت عفونت‌هایی از قبیل HPV ۶ و ۱۱ ایجاد می‌شود.
روش‌های تشخیص پاپیلوما سینه
برای تشخیص پاپیلومای سینه از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. این روش‌ها عبارتند از:
معاینه فیزیکی: پزشک با معاینه سینه و لمس آن سعی می‌کند بررسی کند که آیا وجود جسم خارجی مانند پروتز یا آسیب درونی سینه باعث بروز پاپیلومای سینه شده است یا خیر.
ماموگرافی: این یک روش تصویربرداری پرتکرار در تشخیص پاپیلومای سینه است. در این روش، تصاویر رادیوگرافی از بافت سینه گرفته می‌شود که امکان شناسایی توده‌های غیرعادی را فراهم می‌کند.
سونوگرافی: این روش نیز برای تصویربرداری سینه استفاده می‌شود، اما در مقایسه با ماموگرافی دقت کمتری دارد. با این حال، این روش به عنوان جایگزین ماموگرافی در مواردی که به دلیل افزایش حجم سینه یا سن بیمار ماموگرافی امکان‌پذیر نباشد، استفاده می‌شود.
بیوپسی: این روش شامل برداشتن نمونه‌ای از بافت سینه و ارسال آن به آزمایشگاه است تا با بررسی آن نشانه‌های پاپیلومای سینه تشخیص داده‌شود.
در کل، ترکیبی از این روش‌ها می‌تواند بهترین نتیجه را در تشخیص پاپیلومای سینه داشته‌باشد.
انواع پاپیلوما در مجاری شیری پستان
پاپیلوما در مجاری شیری پستان به دو صورت سطحی و عمیق دیده می‌شود. پاپیلوما سطحی بیشتر در سنین جوانی رخ می‌دهد و عموماً به عنوان یک اختلال در مجاری شیری پستان ظاهر می‌شود. این نوع پاپیلوما ممکن است درد و یا خونریزی ایجاد کند، اما بیشتر مواقع بی‌خطر است.
پاپیلومای عمیق در عمق بافت پستان قرار دارد و در افراد بالای ۴۰ سال شایع است.به دلیل بافت متراکم سینه تشخیص این ویروس و بیماری‌های سینه در سنین جوانی مقداری دشوارتر است. این نوع پاپیلوما عموماً در مجاورت سینه قرار دارد و می‌تواند درد، خونریزی و یا جمع شدگی مجاری شیری پستان را ایجاد کند. در صورتی که پاپیلومای عمیق مشکوک به بیماری خطرناکی مانند سرطان باشد، باید فوری درمان شود.
علائم پاپیلوما پستان
علائم پاپیلومای پستان ممکن است متفاوت باشد و به عوامل مختلفی مانند موقعیت و اندازه تومور، تعداد تومور‌ها، ویژگی‌های بافتی تومور، ویروس‌های همراه با آن و عوارض مرتبط با درمان بستگی دارند.
برخی از علائم شایع پاپیلومای پستان عبارتند از:
- وجود توده زیر پوستی در پستان که در زمان لمس با درد همراه است
- تغییر شکل در اندازه‌ي پستان به صورت تدریجی یا ناگهانی
- افزایش اندازه یک پستان نسبت به پستان دیگر
- ترشح از پستان
- خارش و سوزش در ناحیه سینه
در صورت مشاهده هریک از این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
درمان پاپیلومای سینه
درمان پاپیلومای سینه به مرحله پیشروی آن بستگی دارد و ممکن است با توجه به نوع و اندازه تومور، سن بیمار و وضعیت سلامتی، متفاوت باشد. در صورتی که پاپیلومای سینه بیش از ۱ سانتیمتر باشد یا تغییر شکل دهد، باید تحت عمل جراحی قرار گیرد. در صورتی که پاپیلومای سینه کوچک باشد، ممکن است پزشک به بیمار دارو‌هایی مانند تاموکسیفن و یا آناستروزول بدهد.
همچنین در برخی موارد برای ترمیم پستان پس از جراحی،از بافت منطقه دیگری از بدن (مثلاً بخشی از پوست شکم) استفاده می‌شود. در هر صورت، بهتر است با پزشک خود درباره گزینه‌های درمانی مناسب برای شما صحبت شود.
علائم پاپیلوما سینه
پاپیلومای سینه در مراحل اولیه خود معمولاً علائم و نشانه‌ای ندارد و به صورت تصادفی در معاینات بررسی دوره‌ای و ضمن بررسی پستان با تصویربرداری تشخیص داده می‌شود. اما در صورت بزرگ شدن و یا بروز عفونت و التهاب، علائم زیر ممکن است مشاهده شود:
- احساس توده در پستان
- تغییر شکل و اندازه پستان
- ترشح از مجاری شیری
- درد و تورم در منطقه پستان
- خشکی، خارش و قرمزی پوست سینه
- سردرد، تهوع، استفراغ و اختلالات گوارشی ناشی از عفونت و التهاب شدید در موارد پیشرفته
در صورتی که هریک از این علائم را دارید، باید به پزشک مراجعه کرد تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.
عوارض پاپیلومای مجاری شیری پستان
پاپیلومای مجاری شیری پستان عمدتاً بی‌خطر است و بسیاری از زنانی که این بیماری را دارند به دلیل عدم وجود علائم برای درمان به پزشک مراجعه نمی‌کنند. با این حال، در برخی موارد ممکن است علائم و عوارضی ایجاد شود که شامل موارد زیر می‌شوند:
- خروج مایع از پستان که ممکن است دارای رنگ، بو و طعم باشد
- درد و حساسیت در پستان به‌خصوص در ناحیه‌ای که مجرای شیری از آن عبور می‌کند
- تورم، قرمزی و التهاب در ناحیه پوستی سینه
- تشدید علائم قبل از دوران قاعدگی
- تشدید علائم پس از دوران قاعدگی
- احساس تنگی و فشار در سینه
در صورت داشتن هر یک از این علائم باید به پزشک مراجعه کرده و بررسی و درمان لازم را انجام داد.
پاپیلوما و سرطان سینه
پاپیلومای سینه به تنهایی علائم سرطان سینه را ندارد. تحفیقات نشان داده است که عامل ویروسی پاپیلوما به عنوان یکی ازعوامل سرطانزا در بروز وتکامل سرطان پستان دخالت دارد. اما افرادی که پاپیلومای سینه دارند، در مقایسه با افراد دیگر بیشتر در معرض خطر سرطان سینه هستند. اگر علائمی مانند توده‌های قابل لمس در سینه، تغییر در اندازه یا شکل سینه، درد یا احساس تنگی در سینه، خروج مایع از سینه یا تغییر در پوست سینه داشته باشید، باید به پزشک مراجعه کنید تا بررسی و تشخیص دقیق‌تری از وضعیت شما انجام شود.
دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان