بیماری های خوش خیم و بد خیم سینه

انواع بیماری های سینه چیست و چگونگی تشخیص آن

بیماری‌های سینه می‌توانند خوش‌خیم، بدخیم یا بینابینی باشند. خوشبختانه بیشتر بیماری‌های سینه خوش خیم هستند و جای نگرانی ندارند. بیشتر این بیماری‌ها بدون درمان بهبود می‌یابند. برخی بیماری‌های بدخیم سینه مانند سرطان می‌توانند بسیار آزاردهنده باشند. نحوه تشخیص این بیماری‌ها به وسیله پزشک و سونوگرافی، ماموگرافی و بیوپسی است. البته معاینه بدنی نیز نقش مهمی دارد و هر زن خود می تواند این کار را در منزل انجام دهد.اکثر زنان در دوره ای از زندگی، درد در سینه را تجربه می کنند. درد پستان یکی از علت‌های اصلی مراجعه آن ها به پزشک متخصص می باشد.

بیماری های بدخیم سینه و روش های درمان آن

سرطان سینه

اصطلاح پزشکی بیماری بدخیم سینه به سرطان سینه اشاره دارد که احتمالاً به تدریج گسترش می‌یابد. بیماری بدخیم سینه نوعی بیماری سینه است که به احتمال زیاد به سایر بافت‌های بدن، چه بافت مجاور یا از طریق جریان خون و یا سیستم لنفاوی به بافت‌های دورتر گسترش می‌یابد و بدین ترتیب سرطان در سراسر بدن گسترش می‌یابد. سرطان سینه یک نوع سرطان است که در سلول‌های پستان آغاز می‌شود. این سرطان معمولاً از سلول‌های مجاری شیری یا غدد تولیدکننده‌ی شیر شروع شده و می‌تواند به دیگر بافت‌های اطراف یا قسمت‌های مختلف بدن گسترش یابد.

سرطان سینه بسیار شایع است و از هر هشت زن یک نفر در طول زندگی به آن مبتلا می‌شود. اگرچه این بیماری در درجه اول مربوط به زنان است ولی مردها نیز هر چند کمتر، به این بیماری مبتلا می‌شوند. در زنان سرطان سینه شایع‌ترین نوع سرطان است و بعد از سرطان ریه دومین عامل مرگ و میر در سرطان‌ها است.

بسیاری از عوامل ممکن است بر احتمال ابتلاء به سرطان سینه تأثیر بگذارد. مطالعات پزشکی نشان داده است که رژیم غذایی، مصرف الکل، سابقه خانوادگی، شروع قاعدگی و یائسگی همگی می‌تواند تأثیر داشته باشد. موارد زیر به عنوان عوامل خطر بالقوه در نظر گرفته می‌شوند:

سن: شیوع سرطان سینه بعد از سن 50 سالگی به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. نیمی از تشخیص های سرطان سینه در زنان بالای 65 سال است.

• رژیم غذایی پر چربی

• چاقی بعد از یائسگی

• عدم فعالیت بدنی

• مصرف الکل بیش از حد

سابقه خانوادگی سرطان سینه (اگرچه بیشتر زنان مبتلا به سرطان سینه سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند) - یک نشانگر مهمتر ابتلای اعضای خانواده قبل از یائسگی است.

زنانی که در سنین بالاتر (بیش از 26 سال) مادر می‌شوند، در معرض خطر اندکی قرار دارند.

قاعدگی زودرس (در سن 12 سالگی یا قبل از آن) یا یائسگی دیررس (بعد از 50 سالگی)

 خانم هایی که بافت چربی کمتری در سینه دارند و غدد آنها بیشتر است، در مقایسه با زنانی که پستان های آنها تراکم کمتری دارد، بیشتر در معرض بیماری های بدخیم سینه هستند.

بعلاوه  برخی از درمان‌های پزشکی ممکن است منجر به افزایش ضریب ریسک شود. درمان با جایگزینی استروژن (در صورت ادامه درمان بیش از 10 سال) و هرگونه پرتودرمانی قبلی به ناحیه قفسه سینه از جمله این درمان‌ها است.

علائم اولیه سرطان سینه ممکن است شامل توده ای در سینه، هرگونه تغییر در شکل سینه، تغییر در پوست سینه (پوسته پوسته یا قرمز شدن) و ترشح مایع از نوک سینه باشد.

سرطان سینه دارای چندین مرحله است. سن، درجه تومور، اندازه تومور، وضعیت گیرنده هورمون، وضعیت گیرنده HER2 و تعداد غدد لنفاوی مبتلا شده از عوامل تاثیرگذار در شناخت مرحله سرطان است. امروزه بیشتر سرطان‌ها به موقع تشخیص داده شده و درمان می‌شوند.

درمان سرطان سینه با توجه به مرحله آن می توان متفاوت باشد. تشخیص سرطان به وسیله سونوگرافی و ماموگرافی و گاهی با بیوپسی انجام می‌شود. بسته به نوع سرطان تشخیصی عمل جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی یا ترکیبی از این درمان ها انجام می‌شود. گاهی حتی نیاز به برداشتن کامل سینه نیست و تنها خروج غده کافی است.

هایپرپلازی

هایپرپلازی (breast hyperplasia) رشد بیش از حد سلول‌های سینه است. بیشتر در قسمت داخلی لوبول‌ها یا مجاری شیر در سینه دیده می‌شود. 2 نوع هیپرپلازی معمول و غیرعادی وجود دارد که هر دو خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهند اما هایپرپلازی آتیپیک این کار را تا حد بیشتری انجام می‌دهد. برای زنان مبتلا به هایپرپلازی آتیپیک که بیش از 20 درصد خطر ابتلا به سرطان مهاجم سینه را دارند توصیه‌های ویژه غربالگری سرطان سینه وجود دارد.

تومورهای فیلودس

تومورهای فیلودس توده هایی به سرعت در حال رشد هستند که در بافت سینه آغاز می‌شوند. معمولاً بدون درد هستند. برخی از تومورهای فیلودس با گذشت زمان به آرامی و برخی نیز به سرعت در حال رشد هستند. تومورهای فیلودس می‌توانند خوش خیم، بدخیم و یا بینابینی باشند. این تومور ممکن است احساس یا به عنوان یک یافته غیر طبیعی در ماموگرافی ظاهر شود. در زنان در دهه 40 زندگی شایع هستند. بیشتر تومورهای فیلودس خوش خیم هستند اما حدود 25 درصد سرطانی محسوب می‌شوند. تومورهای بدخیم فیلودس ها سرطان های تهاجمی سرطان سینه هستند. آنها کمتر از یک درصد کل سرطان‌های سینه را تشکیل می‌دهند.

بیماری های خوش خیم سینه و روش های درمان آن

کیست سینه

کیسه ای پر از مایع در بافت سینه است که به طور معمول در زنان 35 تا 50 سال دیده می شود اما گاهی در نوجوانان نیز مشاهده می‌شود. کیست‌ها اغلب قبل از دوره قاعدگی بزرگ و حساس و دردناک می‌شود. برخی محققان پیشنهاد کرده اند که عوامل رژیم غذایی مانند کافئین خطر ابتلا به کیست را افزایش می دهد. اصولا کیست‌ها نیاز به درمان خاصی ندارند و بهبود می‌یابند. گاهی اگر کیستی درد زیادی داشته باید از داروهای ضد درد استفاده می‌شود یا ممکن است مایع کیست تخلیه شود.

فیبروآدنوما

فیبروآدنوما توده‌های جامد، صاف، سفت و خوش خیم هستند. آنها بیشتر در اواخر نوجوانی و اوایل دهه بیست سالگی در زنان مشاهده می‌شود اما در هر سنی ممکن است ایجاد شوند. این توده‌ها معمولاً در زنان جوان، به‌ویژه در سنین بین ۱۵ تا ۳۵ سال، رایج هستند و اغلب به صورت یک توده کوچک، گرد و قابل حرکت در سینه احساس می‌شوند. فیبروآدنوما توده های بدون درد هستند که اندازه آنها متفاوت است و می توانند در هر جایی از بافت سینه رشد کنند.

نکروز چربی

توده هایی بدون درد، گرد و محکم ناشی از بافت‌های چربی آسیب دیده در بافت سینه شکل می‌گیرد. این بیماری بیشتر در زنانی که سینه‌های بسیار بزرگی دارند یا بعد از اسیب به سینه ایجاد می‌شود. این توده ها بدخیم نیستند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهند. با این حال این بیماری ممکن است بعد از یک لامپکتومی و پرتودرمانی از یک توده سرطانی قبلی ایجاد شود.

آدنوز اسکلروز

رشد بیش از حد بافت ها در سینه است که اغلب منجر به درد سینه می‌شود. در حالی که این تغییرات در بافت سینه میکروسکوپی است ممکن است در ماموگرافی به عنوان کلسیفیکاسیون ظاهر شود و با توده اشتباه گرفته شود. برای اطمینان از غیر سرطانی بودن اصولا بیوپسی نیز انجام می شود. آدنوز اسکلروز ممکن است با هایپرپلازی آتیپیک، سرطان لوبولار (LCIS) یا کارسینوم داکتال (DCIS) مشاهده شود.

پاپیلوما سینه

پاپیلوما توده های کوچکی است که در مجاری شیر دیده می‌شوند. معمولاً نزدیک نوک سینه هستند و می‌توانند باعث ترشح و درد نوک سینه شوند و بیشتر در زنان 35 سال به بالا مشاهده می‌شوند. پاپیلوما  با جراحی برداشته می‌شود اما به درمان دیگری احتیاج ندارد. پاپیلوما خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی دهد مگر اینکه سلول‌های غیرطبیعی داشته باشد یا در مجاورت کارسینوم داکتال باشد.

ورم سینه

التهاب سینه که ممکن است دردناک باشد و باعث علائم مانند آنفولانزا یا تب شود. این بیماری معمولاً ناشی از عفونت است. ورم سینه معمولاً در مادران شیرده، در صورت گرفتگی مجرای شیر بروز می‌کند. ورم سینه با آنتی بیوتیک‌ها درمان می‌شود. اگر آبسه وجود داشته باشد با سوزن یا با عمل جراحی تخلیه می‌شود. ورم سینه خطر سرطان سینه را افزایش نمی دهد و کاملا قابل درمان است.

سینه فیبروکیستیک

یک بیماری خوش خیم است که به صورت کیست‌های ریز در ینه ظاهر می‌شود. سینه های فیبروکیستیک خطرناک نیستند اما ممکن است در بعضی از خانم ها موجب درد شوند. بیش از نیمی از خانم‌ها در مرحله ای از زندگی خود به بیماری فیبروکیستیک سینه مبتلا می‌شوند. بسیاری از خانم‌های دارای سینه فیبروکیستیک علائمی ندارند.

عدم تقارن سینه

داشتن سینه در اندازه‌های مختلف (عدم تقارن) بخصوص در مراحل اولیه رشد سینه معمول است. عدم تقارن سینه ها دلایل متفاوتی دارد که نیاز به بررسی دارد.اما اگر سینه‌ها اندازه‌های مختلفی دارند باید در این مورد با پزشک مشورت شود تا دلیل آن یافت شود.

دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان