سونوگرافی سینه چیست؟

سونوگرافی سینه و روش های انجام آن

تصویربرداری یا سونوگرافی سینه یک آزمایش پزشکی غیر تهاجمی است که به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌های سینه کمک می‌کند. سونوگرافی داپلر یک روش سونوگرافی ویژه است که حرکت مواد در بدن را بررسی می‌کند. این سونوگرافی اجازه می‌دهد تا پزشک جریان خون را از طریق رگ‌های بدن و شریان‌ها ارزیابی و مشاهده کند. سونوگرافی سینه (Breast Ultrasound) تصویری از ساختارهای داخلی سینه را تولید می‌کند. در طول معاینه سونوگرافی سینه، پزشک در حال انجام آزمایش ممکن است از روش‌های داپلر برای ارزیابی جریان خون یا عدم وجود جریان در هر توده سینه استفاده کند. در بعضی موارد، این کار ممکن است اطلاعات بیشتری درباره علت توده ارائه دهد.

در چه مواردی از روش سونوگرافی سینه استفاده می شود؟

سونوگرافی در دوران بارداری بی خطر است زیرا از اشعه استفاده نمی‌کند. همچنین برای افرادی که به رنگ کنتراست حساسیت دارند، خطری ندارد، زیرا از رنگ استفاده نمی‌کند. سونوگرافی سینه معمولاً برای غربالگری سرطان پستان انجام نمی‌شود. چون ممکن است برخی از انواع سرطان‌ها را تشخیص ندهد. برای این کار از ماموگرام استفاده می‌شود و سونوگرافی به عنوان یک تشخیص تکمیلی برای ماموگرافی استفاده می‌شود. در خانم های زیر 25 سال که بافت سینه متراکم تری دارند نیز سونوگرافی می‌تواند مفید باشد. پزشک همچنین ممکن است از سونوگرافی برای دیدن گره‌های لنفاوی مجاور استفاده کند. سونوگرافی برای راهنمایی انجام بیوپسی نیز استفاده می‌شود.

سونوگرافی سینه | سونوگرافی سینه چگونه است

دلایل انجام سونوگرافی سینه

اگر در معاینه سونوگرافی سینه و یا ماموگرافی، پزشک متخصص مشکوک به سرطان سینه شود، دستور سونوگرافی سینه می دهد. برای بررسی علت ورم، درد، قرمزی یا ترشح از بافت سینه‌ها سونوگرافی یا تصویربرداری سینه پیشنهاد می‌شود. سونوگرافی زمانی انجام می‌شود که فرد در سینه خود توده‌ای را حس کند که بتوان با دست آن را لمس کرد و پزشک برای تشخیص بهتر از سونوگرافی استفاده می‌کند. هرگاه نتوان از ماموگرافی استفاده کرد نیز سونوگرافی می‌تواند مفید باشد.

عوارض سونوگرافی سینه

سونوگرافی سینه هیچگونه خطری ندارد چرا که از اشعه استفاده نمی‌شود. شما بعد از آن به مراقبت خاصی احتیاج ندارید. بسته به وضعیت شما، پزشک ممکن است دستورالعمل‌های دیگری را به شما ارائه دهد. سونوگرافی سینه یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که برای بررسی بافت‌های سینه و تشخیص توده‌ها، کیست‌ها یا دیگر مشکلات استفاده می‌شود. این روش عموماً بدون خطر و عوارض است. با این حال، ممکن است برخی از افراد به صورت نادر عوارض یا تجربیات برخی افراد ممکن است پس از سونوگرافی کمی احساس حساسیت یا سوزش روی پوست محل آزمایش داشته باشند، در مواردی، ممکن است سونوگرافی نتواند به درستی تفاوت بین توده‌های خوش‌خیم و بدخیم را تشخیص دهد، که ممکن است نیاز به آزمایش‌های بیشتر داشته باشد. به طور کلی، سونوگرافی سینه یک روش ایمن و مفید است و عوارض جدی ندارد.

آمادگی هایی لازم قبل از انجام سونوگرافی سینه

ممکن است از شما خواسته شود فرم رضایت نامه امضا کنید که اجازه انجام آزمایش را می‌دهد. فرم را با دقت بخوانید و اگر چیزی مشخص نیست سؤال کنید. نیازی نیست قبل از آزمایش جلوی خوردن یا نوشیدن خود را بگیرید. در روز آزمایش نباید هیچ لوسیون، پودر یا مواد دیگری را روی سینه های خود استفاده کنید.

لباس هایی بپوشید که به راحتی بتوانید آنها را درآورید. یا لباس‌هایی بپوشید که به رادیولوژیست یا تکنسین اجازه دهید به سینه شما دسترسی داشته باشد. ژلی که در طول آزمایش روی پوست شما قرار می گیرد، لکه‌ای روی لباس ایجاد نمی‌کند اما ممکن است بخواهید لباس های قدیمی تری بپوشید.

سونوگرافی سینه چگونه انجام می شود؟

ممکن است سونوگرافی سینه سرپایی در بیمارستان انجام شود. نحوه انجام آزمایش ممکن است بسته به شرایط شما و عملکرد پزشک متفاوت باشد. از شما خواسته می‌شود هرگونه جواهر و لباس را درآورید. به شما لباس داده می‌شود. روی میز تشخیص دراز خواهید کشید. از شما خواسته می‌شود که بازوی خود را بالاتر از سر خود در طرف سینه، بالا ببرید. پزشک ژل شفاف و گرم را روی پوست ناحیه سینه قرار می‌دهد تا به کمک آن بتوان پستان را مورد بررسی قرار دهد. در این حالت پزشک مبدل را بر روی پوست فشار داده و آن را بر روی منطقه مورد مطالعه منتقل خواهد کرد. پس از انجام آزمایش، ژل را پاک می کنند.

پزشک وسیله‌ای مانند نام مبدل را بر روی پوست حرکت می‌دهد تا تصاویر سینه‌ها را بسازد. مبدل امواج صوتی را ارسال می‌کند که قابل شنیدن با گوش نیست. مبدل سپس امواج صوتی درست را جمع می‌کند تا تصاویر مناسب برای تشخیص بیماری احتمالی شما جمع آوری شود. پزشک می‌تواند دستگاه دیگری به نام کاوشگر داپلر را به مبدل اضافه کند. این کاوشگر این امکان را ایجاد می‌کند تا پزشک صدای امواج صوتی را که فرستنده ارسال می‌کند بشنود. او می‌تواند بفهمد چگونه خون در رگ و در کدام جهت جریان می‌یابد. هر صدای ضعیفی ممکن است به معنای انسداد جریان خون باشد.

بهترین زمان برای سونوگرافی سینه

با توجه به اینکه سونوگرافی سینه هیچ گونه عارضه و دردی ندارد، هر زمانی می‌توان آن را انجام داد و حتی در دوران قاعدگی، بارداری و شیردهی نیز مشکلی ایجاد نمی‌کند. برای مراجعه به سونوگرافی در هر زمانی میتوانید اقدم کنید و نیاز به آمادگی و مراقبت بخصوصی نیست.

تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی سینه

سونوگرافی پستان برای ارزیابی توده در سینه استفاده می‌شود، اما نمی توان از آن برای تعیین اینکه آیا توده سرطانی است یا نه استفاده کرد. این امر تنها در صورتی انجام می‌شود که نمونه ای از بافت یا مایعات توده برداشته شود و در آزمایشگاه، آزمایش شود. برای به دست آوردن نمونه بافتی یا مایعات، پزشک ممکن است بیوپسی هدایت شده با سونوگرافی را انجام دهد. در طی این روش، پزشک از سونوگرافی سینه به عنوان راهنما استفاده می‌کند  تا نمونه بافت یا مایع داخل پستان را خارج کند. سپس نمونه برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

سونوگرافی پستان | سونوگرافی سینه چگونه انجام می شود 

نقش سونوگرافی در تشخیص سرطان سینه

در حالی که می توان از سونوگرافی سینه برای ارزیابی توده در سینه استفاده کرد، اما نمی‌توان از آن برای تعیین اینکه آیا توده سرطانی است یا نه استفاده کرد. این امر تنها در صورتی انجام می شود که نمونه ای از بافت یا مایعات از توده برداشته شود و در آزمایشگاه آزمایش شود. برای به دست آوردن نمونه بافتی یا مایعات، پزشک ممکن است بیوپسی هدایت شده با سونوگرافی را انجام دهد. در طی این روش، پزشک از سونوگرافی سینه به عنوان راهنما استفاده می‌کند در حالی که نمونه بافت یا مایع را خارج می کند. سپس نمونه برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

سونوگرافی سینه و MRI

بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند سونوگرافی و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) می‌تواند به تشخیص سرطان‌های سینه که ممکن است با انجام ماموگرافی قابل رویت نباشد، به ماموگرافی کمک کند. پزشک می‌تواند برای تشخیص مناسب، هر یک از این تست‌ها را استفاده کند. ام‌آر‌آی در ترسیم سرطان سینه از سونوگرافی حساس تر است، اما MRI ممکن است در دسترس همه خانم‌ها نباشد. اگر برای غربالگری MRI انجام شود، سونوگرافی لازم نیست. اگرچه ممکن است از سونوگرافی برای توصیف ناهنجاری های بیوپسی مشاهده شده در MRI استفاده شود.

نتایج یک سونوگرافی سینه چه چیزی را نشان می دهد؟

تصاویر تولید شده توسط سونوگرافی سینه به رنگ سیاه و سفید است. کیست و تومور به عنوان مناطق تاریک در اسکن ظاهر می‌شوند. لکه تاریک در سونوگرافی به معنای ابتلا به سرطان سینه نیست. در حقیقت، بیشتر توده‌های سینه خوش خیم هستند. اگر پزشک توده‌ای پیدا کند که نیاز به آزمایش بیشتر داشته باشد، ممکن است ابتدا MRI را انجام دهد و سپس نمونه ای از بافت یا مایعات را از بین می‌برد. نتایج بیوپسی به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد توده خوش خیم یا سرطانی است.

برای کیست سینه هر چند وقت یکبار باید سونوگرافی کنیم ؟

اصولا برای تشخیص کیست‌ها از سونوگرافی استفاده نمی‌شود و ترجیحا از ماموگرافی به عنوان غربالگری استفاده می‌شود. اما هر فردی که به دلیل حس کردن توده در سینه خود به پزشک مراجعه کند، ممکن است پزشک برای وی یک سونوگرافی سینه را  تجویز کند.

محدودیت های سونوگرافی سینه

بسیاری از سرطان‌ها در سونوگرافی قابل مشاهده نیستند. بسیاری از توده‌ها و کیست‌های دیده شده در ماموگرافی را نمی‌توان در سونوگرافی مشاهده کرد. تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه فقط در ماموگرافی امکان پذیر است. بسیاری از توده و یا کیست‌های دیده شده در غربالگری سونوگرافی در خانم‌هایی که سینه متراکم دارند دیده نمی‌شود. ضمنا ممکن است این روش (سونوگرافی پستان) تحت پوشش برخی برنامه های بیمه ای نباشد.

دکتر علی حجت | فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پستان